Günümüzün en güçlü parası dolar...
Bunun nedeni küresel dolaşım aracı olması...
Böyle olunca ekonomik bir silah olarak da kullanılabiliyor.
***
Hiç kuşkusuz, ABD'nin küresel egemenliği doların dışında başka araçlara da dayanıyor...
Örneğin bu ülke, bir dönem dünyanın en üretken ekonomisine ve askeri gücüne sahip bulunmaktaydı...
Bu sayede İkinci Dünya Savaşı sonrasında dünya iki kampa bölündüğünde 'Batı dünyası'nın tartışılmaz liderliğini sağlamış, daha sonra 'Doğu Bloku'nun çökmesiyle bu liderliğini 'küresel egemenliğe' dönüştürebilmişti.
***
Ne var ki, 'hayatın diyalektiği' mi dersiniz, 'termodinamiğin entropisi' mi dersiniz artık her ne ise değişmez bir yasa bu noktada kendini gösterdi...
Her oluşum gibi ABD de, gücünün zirveye çıktığı noktada güç yitirmeye başladı...
Günümüzde ABD artık üretken bir ekonominin sahibi olmaktan çıkmıştır ve bu nedenden ötürü siyasi ve askeri açıdan büyük sorunlarla karşı karşıya kalmıştır...
İşin ilginç tarafı, bunun en büyük nedenlerinden biri de parasının 'dünya parası' olmasıdır!
***
Bu saptama haklı olarak bir 'paradoks' gibi görünebilir...
Nasıl olur da güçlü bir organ giderek kendisini besleyen bünyeyi zayıflatan bir unsur haline dönüşebilir?
Kısaca anlatalım:
İkinci Dünya Savaşı sonunda Bretton Woods anlaşmasıyla dolar kapitalist ekonominin genel değişim aracı olarak kabul edilirken 'Batı Dünyası' ABD'ye bir şart koşmuştu: Basılacak dolar ABD hazinesindeki altın miktarı ile belirlenecekti; yani dolar, altın karşılığı basılacaktı.
ABD, o tarihte bu şartı kabul etti, çünkü ekonomisinin gücüne güveni tamdı...
Ancak 1971 yılında petrol krizinin patlak vermesi ve cari açığının büyümesi nedeniyle altın miktarı azalınca ABD bu taahhüdünden tek taraflı olarak vazgeçti...
O günün koşullarında kimse buna itiraz edemedi...
Sonuçta, ABD, karşılıksız olarak istediği kadar para basmak imkanını elde etmiş oldu.
***
Bu, başlangıçta ABD'ye büyük bir avantaj sağladı...
Karşılıksız çek yazan bir dolandırıcı ya da para basan bir kalpazan hapsi boylarken, ABD banknot matbaasını çalıştırarak ve karşılıksız borç senetleri çıkararak yıllarca dış ticaret açığını finanse etti...
Ancak bunu yapmakla üretimi gereksiz hale getirdi ve dünyanın en borçlu ülkesi haline geldi.
***
Bu durumun bir sonucu olarak ABD sanayisi çöküş sürecine girdi...
Bunun en açık örneği otomotiv sanayiinde yaşandı...
Dünyanın en büyük otomobil firmalarının toplandığı Detroit şehrindeki tüm fabrikalar kapandı ya da yurtdışına taşındı... Detroit şehri belediyesi iflasını ilan etti.
***
Trump'ın başkanlık koltuğuna oturmasının altında yatan nedenlerden biri budur...
Trump, aslında ABD'nin para basmak yerine, bastığı paraları sanayi ürünleri ile tekrar ABD'ye çekmek, borçlanmaya bir dur demek isteyen güçlerin adamıdır...
Onun iktidarında dolar basımına ve saçılmasına karşı bir politika izlenmesi, hızla güçlenen Çin ve Rusya gibi rakiplerin sanayi alanındaki üstünlüklerini kırabilmek için yaptırımlar ve yüksek gümrük tarifeleri uygulanması, 'serbest ticaret' ve 'küreselleşme' gibi sloganların terk edilerek 'korumacı' politikalara yönelinmesi ve NATO üyesi ülkelerin 'savunma' harcamalarının 'sübvanse' edilmesine sınır getirilmesi, bu nedenden kaynaklanmaktadır.
***
Ancak yarattığı tüm bu olumsuz sonuçlara karşın dolar, dünya parası olma özelliğini koruduğu için hala ABD'nin en güçlü silahı olmaya devam etmektedir...
Ülkemizde önce FETÖ gibi örgütler aracılığıyla, onların yetmediği yerde 15 Temmuz gibi darbe girişimleriyle elde edilemeyen amaçların en son dolar operasyonlarıyla elde edilmeye çalışılmasının sebebi budur...
Bu konuya devam edeceğiz.
