Önceki yazılarımızda Diyarbakır kırsalında yaşanan 15 vatandaşımızın yaşamını yitirmesine, yüzlerce vatandaşımızın yaralanmasına, hububat tarlalarında ve besi hayvancılığı yapan işletmelerin büyük zarara uğramasına yol açan yangın felaketinin nedenleri üzerine eğilmiş...
Yangın sonrasında yaşanan kargaşa ve çelişkili açıklamaları anlayabilmenin yolunun bölgede elektrik şirketi ile çiftçi vatandaşlar arasında yaşanan mücadeleyi anlamaktan geçtiğini söylemiştik...
Bu arada Güneydoğu Anadolu bölgesinde “tarlalara gömülerek gizlenen” 100 bin kişinin ihtiyacını karşılayacak 53 bin KVA gücünde 351 kaçak trafodan söz edildiğine ilişkin haberleri hatırlatmış, “Tarlalara gömülmüş bu trafolar neden kurulmuştur?” sorusunu sormuştuk.
***
Bu trafolar tarlaları sulamada kullanılan elektrik motorlarını çalıştırmak için kurulmuştur...
O zaman akla şu soru akla gelir:
“Köylüler neden elektriği yasal olarak bölgede elektrik dağıtımını yapan DEDAŞ’tan  değil de kaçak trafolardan alır ya da almak zorunda kalır?.
***
Bunun iki nedeni vardır: 
Birincisi, “yasal” elektrikle “kaçak” elektrik arasındaki maliyet farkıdır. “Kaçak trafocular” şirketten “sızdırdıkları” elektriği köylüye satmakta, böylece ortaya “kaçak kullanıcılar” çıkmaktadır. Çiftçiler de bu elektriği tarla sulama motorlarında kullanmaktadır. Şirkete göre bu şekilde normalden 9-10 kat fazla elektrik kullanılmış ortaya 200 milyondan fazla zarar çıkmıştır...
İkinci neden ise çiftçinin DEDAŞ’a olan elektrik borcunun zamanla birikerek ödenemez noktaya gelmiş olmasıdır...
Öyle ki, destekleme alımları için çiftçinin hesabına yatırılan paralara bile elektrik borcu nedeniyle şirket tarafından el konulmaktadır.
***
Buradan konuyla ilgili bir başka habere geçiyoruz...
Anadolu Ajansı kaynaklı olan ve 8 Nisan 2024 tarihinde Aydınlık gazetesinde “Binlerce çiftçiye tehdit: Bu yıl verilmeyecek!” başlığıyla yayınlanan haber şöyle:
“Ürettikleri ürünlerden bile kâr elde edemeyip dara düşen çiftçi elektrik borçlarını da ödeyemeyince Dicle elektrikten (DEDAŞ) tehdit gibi bir açıklama geldi. Diğer abonelerin hakkını korumak adına tedbirler alınacağını açıklayan firma borcunu ödeyemeyen çiftçilere bu yıl elektrik verilmeyeceğini açıkladı.
Dicle Elektrik'in dağıtım bölgesinde yıllık 23 milyar kilovatsaat (kWh) olan toplam tüketimin yaklaşık 3’te birini kullanan üreticilerin ödenmemiş borçları 27 milyar liraya ulaşıyor.”
***
Şirket tarafından yapılan açıklamada, Bölgede toplam elektrik tüketiminin 3'te birini kullanan tarımsal sulama abonelerinden yaklaşık 20 bininin borçlu olduğu ifade edildikten sonra şu bilgiler veriliyor:
"Bölgede 9,8 milyon dönüm sulu tarım alanı bulunurken toplam sulamanın yüzde 79'u aşırı enerji tüketen motopomplarla gerçekleştiriliyor. Söz konusu tüketim ise Türkiye genelinde tarımsal alanda kullanılan elektriğin toplam tüketiminin yarısına denk geliyor. Tarımsal faaliyet gösteren çiftçilerimizden borcu bulunan çok sayıda vatandaşımıza yönelik devletimizin sunduğu imkanlar ve şirketimizin destekleri karşılık bulmadı. Aralarında faizsiz ve 5 yıl geri ödemesiz kredi desteği, hasat bitiminde ödeme kolaylığı, borçtan gecikme bedeli alınmaması, borcun kişiye özgü yapılandırılması, üç zamanlı tarifeye geçiş kolaylığı gibi çok sayıda imkan oluşturulmasına rağmen, tarımsal faaliyetlerini sürdüren çiftçilerin büyük çoğunluğu ne yazık ki borcunu ödemedi."
(Devam edecek)