Haftalardır ‘basına sızdırılan’ ardından ‘sızdırılan bizim üzerinde çalışmadığımız’ taslak diye anlatılan vergi kanunlarında değişiklik yapılmasına ilişkin düzenlemeyi 3 köşe yazısında değerli okurlara sunduk. Başlangıçta 181 milyar lira kadar bir gelir beklentisi olan taslak biraz daraltılınca, tahsili yapılabilirse, 140 milyar liralık gelir beklentisi var.
Buna göre, 18 Temmuz Perşembe günü (bugün) TBMM Plan Bütçe Komisyonu’nda görüşmelerine başlanan Vergi Kanun Teklifi’nde 6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Kanun’un 22/A maddesi değiştirilerek, “Mahkeme kararları ve icra dairelerini ödeme veya icra emirleri” hükmü getiriliyor. Böylece 1 milyon 411 bin işlem karşılığı yapılan 107,9 milyar liralık tahsilata yenilerinin eklenmesi sağlanacak.
Startup şirketlerine vergi kolaylığı
Sanayi ve Teknoloji Bakanlığınca belirlenen kriterlere göre tekno-girişim şirketi niteliğini haiz işverenlerce istisna kapsamında elde edilen pay senetlerini 3 tam yıl içerisinde elden çıkarılması halinde istisna edilen verginin tamamı tahsil edilecek. Eğer 4 ila 6 yıl içerisinde elden çıkarılırsa istisna edilen verginin yüzde 75’i geri alınacak. Eğer 7 ila 12 yıl içerisinde elden çıkarılması halinde istisna edilen verginin yüzde 25’i vergi ziyaı cezası uygulanmaksızın gecikme faizi ile birlikte işverenden tahsil edilecek. Düzenlemenin vergiye gönüllü uyumu artırıcı etkisi olacağı beklenirken, 1 milyar TL’lik bir vergi harcaması etkisi olacağı değerlendiriliyor.
30 binden fazla kişi kaçak kazandı
Vergi dairesinin bilgisi dışında mükellefiyet tesis ettirmeksizin kayıt dışı faaliyette bulunmak suretiyle vergi ziyaına sebebiyet verilmesi durumunda, kesilecek vergi ziyaı cezasının yüzde 50 artırılması getirilirken, 2023 yılında yapılan denetimlerde 30 bin 378 kişinin mükellef olmadan çalıştığı tespit edilmişti.
Yurtiçi şirketlerden ilave 70 milyar
Yurtiçindeki işletmelere asgari yüzde 10 kurumlar vergisi getirilmesine ilişkin düzenlemede, yeni işe başlayanlardan 3 yıl asgari vergi alınmayacak. Mevcut yatırım teşvik belgesi olan mükelleflerin hakları korunacak. İhracat kazançlarına uygulanan 5 puan, imalat kazançlarına uygulanan 1 puan ve halka açık şirketlere uygulanan 2 puanlık indirimler korunacak. Bu düzenleme ile 62 bin kurumlar vergisi mükellefinin etkilenmesi ve ilave 70 milyar TL yıllık gelir bekleniyor.
Çok uluslu şirketlerden 40 milyar
Çok uluslu şirketlere yönelik asgari yüzde 15 kurumlar vergisine ilişkin düzenleme ile; hesap döneminin 12 aydan farklı olması durumunda konsolide hasılatın nasıl belirleneceği düzenleniyor. Bu kapsamda ana işletmesi Türkiye’de bulunan 57 grup ile ana işletmesi yurtdışında olan bin 24 çok uluslu şirketin 2024 gelirlerine uygulanmak üzere (2025 yılında verilecek ayrı bir beyanname ile) yürürlüğe girmesi önerilirken, tahmini 40 milyar TL gelir bekleniyor.
Yurtdışı çıkış pul bedeli 500 TL olacak
Düzenleme ile çıkış başına alınan harç tutarı 500 TL olarak yeniden belirlenirken, harcın her yıl yeniden değerleme oranında artırılarak uygulanması sağlanacak. 2023 yılında 8 milyon 743 bin 760 kişi yurt dışına harç ödeyerek çıkış yapmıştı. 2024 yılında da aynı sayıda kişinin yurt dışına harç ödeyerek çıkış yapacağı varsayımı ile yıllık gelir etkisinin 4,3 milyar TL olacağı tahmin ediliyor.
Prim oranı artınca SGK’ya 10.9 milyar gelecek
Kısa vadeli sigorta kollarına tabi olup prim oranı yüzde 2 olan 18 milyon 225 bin 229 sigortalı için belirlenen prim oranı yüzde 2.25’e çıkarılıyor. Kısa vadeli sigorta kolları prim oranının yüzde 2,25 olarak belirlenmesi ile SGK’nın kısa vadeli sigorta kolları prim gelirlerinde yaklaşık yüzde 12,5 artış sağlaması bekleniyor. Prime esas kazanç alt sınırı üzerinden bildirildiği varsayımı altında prim gelirlerinde aylık 911 milyon 375 bin 357,68 TL, beş aylık 4,5 milyar ve bir yıllık süreçte ise yaklaşık 10,9 milyar TL artış öngörülüyor.
Yüzde 5 ödenmeyecek 13.7 milyar gelecek
Sosyal güvenlik destek primine tabi sigortalı çalıştıran işverenlere bir sigortalı için 1.000,13 TL ila 7.500,95 TL prim indirimi uygulanıyor. Getirilen düzenleme ile Sosyal Güvenlik Destek Primi 5 puan indirimi sonlandırılıyor. Bu indirimin 2024 yılı Ağustos ayı/dönemi itibarıyla kaldırılması halinde kamu giderlerinde aylık 1 milyar 140 milyon TL, beş aylık 5,7 milyar TL ve yıllık 13,7 milyar TL azalma öngörülüyor.
Devam edecek…
