Yurt içi akaryakıt satışlarında ilk sırada bulunan Petrol Ofisi (PO), büyüme stratejisi kapsamında BP Türkiye Dağıtım bölümünün satın alınması ile ilgili geçtiğimiz yaz aylarından bu yana görüşüyordu. 15 Kasım 2023 akşamı taraflar arasında anlaşmanın sağlandığı öğrenildi. Satış tutarı konusunda açıklama yapılmasından kaçınılırken, sektörde rakamın 1 milyar 170 milyon Euro olduğu dile getiriliyor.
Petrol Ofisi’nin, BP’yi satın alarak OPET ve Shell’le rekabetini daha da geliştirmeyi, pazardaki lider konumunu pekiştirmek istediği biliniyordu. Konu Rekabet Kurulu’nun da gündemindeydi. Kurul’un söz konusu satışı onayladığı da gelen bilgiler arasında.
Petrol Ofisi CEO’su Mehmet Abbasoğlu yaptığı açıklamada, BP’nin Türkiye pazarındaki BP Petrolleri A.Ş ve BP Turkey Refining Limited şirketlerin kapsayan bir satış anlaşması olduğunu belirtti. Assazoğmu. Rekabet Kurulu’nun onayına tabi satışın 2024 yılında tamamlanmasının beklendiği de kaydetti. Petrol Ofisi Grubu’nun ana hissedarı Vitol’ün yönetim kurulu üyesi Chris Bake ise, “Türkiye enerji sektörünün milli gururu PO Grubu’nun daha da güçlenmesini sağlayacak bu adımı atmaktan ötürü son derece mutluyuz. Genç ve dinamik nüfusu ve büyüme potansiyeliyle Türkiye’nin geleceğine olan güvenimiz tam” dedi.
Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu’nun (EPDK) 2022 yılı sektör raporuna göre PO, yurt içinde 6.6 milyon tonluk satışıyla pazarın yüzde 22’sini kontrol ediyor. 2022 yılında 200 milyar lirayı aşan cirosu, 1950’yi aşkın istasyonu, 8 akaryakıt terminali, 18 havaalanı ikmal ünitesi, 1 LPG tekminali, yılda 250 milyon uçağa yakın ikmali, 1 milyon metreküplük yakıt depolama kapasitesi ile Türkiye’nin ham madeni yağ ihtiyacının yarısını karşılıyor.
İkinci sırada gelen Shell&Turcas, 5.5 milyon ton satışa ve yüzde 18.53 paya sahip. Üçüncü sıradaki OPET, 5.3 milyon ton satışla sektörün yüzde 18’ini kontrol ediyor. BP, pazarda tek haneli payıyla dördüncü sırada bulunuyor. Yıllık satışı yaklaşık 2.3 milyon ton, pazar payı da yüzde 7,7’lerde bulunuyor.
Yaz aylarından bu yana BP’nin, bir yandan yıllar içinde pazar payının gerilemesi, diğer yandan da kâr marjlarındaki düşüş nedeniyle satış konusunu gündemine aldığı konuşuluyordu. Söz konusu satış 15 Kasım 2024 akşamı taraflar arasında gerçekleşti.
BP Türkiye’den ayrılmayacak. Satışa konu olan dağıtım bölümü. Türkiye’de boru hatları faaliyeti de yapan BP bu alanda kalıcılığını sürdürecek.
PO’nun tarihi
PO, 1940’lı yılların ilk aylarında 2.5 milyon lira sermaye ile kuruldu. Şirketin ilk genel müdürü Talha Sabuncu, bugün de halen kullanılan Türk mitolojisinin temel figürü olan dişi kurdu, logo olarak seçti. Dişleri arasından kıvrımlı dili görünen bir kurt logosu çizdi, kırmızı bir halka içine aldı.
Devlet akaryakıt dağıtım şirketi olan PO’nun yüzde 51’i 2000 yılı Temmuz ayında İş Bankası ve Doğan Holding ortaklığına satıldı. İş Bankası 2005'te hisselerini Doğan Holding'e sattı. 2006 yılında PO'nin yüzde 34’ünü 1 milyar 54 milyar dolara satın alarak ortak olan Avusturyalı enerji şirketi OMV, 2010'da Doğan Holding'in elinde kalan hisselerinin yüzde 54,17’sini de 1 milyar Euro’ya satın aldı. Böylece toplam hisse oranını yüzde 95,75’e çıkaran Avusturyalı OMV, 2017 yılında PO’yu 1 milyar 368 milyon Euro’ya Hollandalı Vitol Group'a sattı.
1 asrı aşan süredir Türkiye’de…
BP, 1980'lerde İngiltere'de Başbakan Margaret Thatcher'in giriştiği özelleştirme operasyonuna konu olmuştu. BP, 1987 yılında son kamu hissesinin de satılmasıyla tamamen özel bir şirket haline gelmişti. Türkiye’de bir asırdan daha uzun süredir faaliyet gösteriyor. BP’nin kuruluşuna öncü olan “Anglo-Persian Oil Company”, 1912 yılında İstanbul’da bir ofis açarak Lion & Sun ve Palm Tree markalarını tescil ettirdi. Türkiye pazarında 1949 yılına kadar “Steaua Romana” adı altında faaliyetlerini sürdüren BP, 1957 yılında “BP Petrolleri Anonim Şirketi” olarak değişen unvanıyla faaliyetlerini sürdürüyor. BP’nin, halen yurt genelinde 700’ün üzerinde akaryakıt bayi bulunuyor. Her gün 300 binin üzerinde müşterinin, BP istasyonlarını ziyaret ettiği ifade ediliyor.
