Birden fazla işverenden ücret geliri elde edenlerin bu kazançlarının az ya da çok oluşuna bakmayan Hazine ve Maliye Bakanlığı’nın tüm ücret gelirlerini radarına aldığı ortaya çıktı. Birkaç yıl önce maliye bakanlığı kimlerin birden fazla işverenden ücret aldığını gösteren bir yazılım geliştirdi. Bu yazılım sayesinde bakanlık geçmişte belirli bir limitin üzerini geçen ücret geliri sahiplerini vergi dairelerine çağıran mektuplar göndermeye başladı. 2024 yılı mart ayı sonuna kadar 2023 ücret gelirlerini beyan etmeyenler, cezalı vergi ile karşılaşıyorlar.
Edinilen bilgiye göre Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek, belli bir limitin üzerinde ücret geliri alanlara değil, vergi mevzuatındaki limiti hangi gelir sahipleri geçmişse, büyük küçük fark etmeden herkese mektup gönderilmesini ve beyanname verilmesi için davet edilmesini istedi.
Vergi mevzuatına göre; bir yıl boyunca elde edilen gelirler ertesi yılın mart ayı içerisinde Maliye’ye beyan edilmesi gerekiyor. Bu kapsamda Türkiye’de ücretlilerin büyük bir kısmı vergilerini vergi kesintisi ile bordro üzerinden ödüyor. Ancak bazı durumların oluşması halinde ücretlilerin de beyanname vermesi zorunlu. Mevzuata göre ücret gelirinin 3 temel unsuru var: “Bir işverene tabi olma. Bir işyerine bağlı olma. Hizmet karşılığı bir ödeme alma.”
“Bir işverene tabi olma” unsuru, ücretlinin beyanname verip vermemesi açısından kritik bir öneme sahip. Ayrıca yıllık toplamda ne kadar ücret geliri elde edildiği de önemli. Çünkü gelir vergisi tarifesine göre belli bir gelir miktarının aşılması halinde ücretli tarafından beyanname verilmesi zorunlu. Buna göre; “Hangi ücretliler gelir vergisi beyannamesi verir?” sorusunun kısaca iki cevabı var.
Birincisi işveren sayısına bakmaksızın, 2023 yılı ücret geliri toplamı 1 milyon 900 bin lirayı aşanlar beyanda bulunacak. İkincisi ise, birden fazla işverenden ücret alıp, her iki işverenden ayrı ayrı 150’şer bin lirayı geçenler beyanda bulunacak.
Örneklendirirsek, yıllık toplam ücret geliriniz 2 milyon lira olsun. 2023 yılı için belirlenen 1 milyon 900 bin liralık sınır aşıldığı için, beyanname verilmek zorunda.
Bir başka örnek de birden fazla işverenden ücret alan kişiler için olsun.
Yıllık 300 bin lira ve 140 bin lira olmak üzere iki farklı iş yerinden ücret alıyorsa. Vergi uygulaması bakımından yüksek ücret alınan işveren, ilk işveren sayıldığı için bu yıl beyanname verilmeyecek. Zira, birden sonraki işverenden elde etiğiniz ücret geliri 150 bin lirayı geçmiyor.
Ancak ücretler, 300 bin lira ve 160 bin lira olmak üzere iki farklı yerden ücret geliri elde edildiyse, birden sonraki işverenden alınan ücret 150 bin lirayı aştığı için beyanname vermek zorunda kalınacak.
İş değişikliği durumlarında işveren sayısı
Birden fazla işverenden ücret alınması, sadece iki işyerinde aynı anda çalışılması anlamını taşımıyor. Yıl içinde iş değişikliği yapmışsanız, bu durumda da birden fazla işverenden ücret almış oluyorsunuz. İş değişikliği yapan ücretliler, her iki iş yerinden aldığı ücret toplamını dikkate almalı. Eski ve yeni iş yerinden alınan ücretlerin her ikisi de 150 bin lirayı geçmişse 2024 yılı Mart ayı içerisinde beyanname vermeliydiler. Yahut her iki ücretin yıllık toplamı 1 milyon 900 bin lirayı geçmiş mi, ona bakılmalı. Toplam ücret geliri bu miktarı geçmişse, yine beyanname verilmeli.
Birden fazla işverenden ücret alma durumu
Uygulamada aşağıdaki durumlar da birden fazla işverenden ücret alındığı kabul ediliyor.
- Hizmet erbabının, yıl içerisinde işvereninden elde ettiği ücretin yanı sıra, aynı anda başka bir özel sektör işvereninden ya da kamu kurum veya kuruluşundan ücret alması.
- Bir işvereninin yanında çalışmakta iken, işten ayrılarak aynı takvim yılı içinde başka bir yerde çalışmaya başlaması ve buradan ücret alması.
- Gelir veya kurumlar vergisi mükelleflerinin yanında çalışan hizmet erbabının, aynı takvim yılı içerisinde söz konusu mükelleflerin ortağı oldukları iş ortaklığı veya adi ortaklıklar bünyesinde çalışmaya başlaması ve buradan ücret alması
- Aşağıdaki hallerde ise hizmet erbabının tek işverenden ücret geliri elde edildiği kabul ediliyor.
- Hizmet erbabının çalıştığı şirketin bir başka şirketle birleşmesi
- İş Kanunu kapsamında asıl işveren-alt işveren ilişkisi kurulan yerlerde çalışan hizmet erbabının, yıl içinde alt işvereninin değişmesi,
- Ortaklık halinde faaliyette bulunan işyerlerinde, ortaklardan herhangi birinin değişmesi.