Devrek Müftüsü Hacı Abdullah Sabri Efendi
I.Dünya Savaşı'ndan mağlup sayılarak çıkan Osmanlı'yı yok etmek için Anadolu'ya saldıran Hıristiyan dünyası karşısında Türk ulusunu buldu. 19 Mayıs 1919'da Samsun'a ayak basan Mustafa Kemal, Amasya'dan Erzurum'a, Sivas'tan Ankara'ya uzanan bir hat üzerinde yaptığı kongrelerden sonra 23 Nisan 1920'deTBMM'ni kurdu. 'Egemenlik kayıtsız şartsız ulusundur.'Vatan bölünmez parçalanmaz bir bütündür. Hattı müdafaa yoktur sathı müdafaa vardır' diyerek aydın yurtseverleri bu kutsal çatı altında topladı. Sonra da sivili askeri, kadını erkeği, genci yaşlısı, işçisi memuru, şehirlisi köylüsü, sarıklısı ve sarıksızı ile tek vücut olan milletinin önüne düştü. Böylece milleti özgürlüğüne kavuşturan Kurtuluş Savaşı da başlamış oluyordu.
***
İstiklal Savaşı'nda Zonguldak'ın, Zonguldak'ta da diğer ilçeleri gibi Devrek'in önemli bir yeri vardır. Hacı Abdullah Sabri Efendi, Milli Mücadele'nin daha başlangıcında, padişah fetvalarına rağmen bu hareketin meşruluğunu ilan ederek Atatürk'ün yanında yer almıştır. Bu amaçla camilerde, meydanlarda vaazlar verip mitingler düzenlemiştir. Devrek Müdafaa-i Hukuk Cemiyeti çalışmasında liderliği üstlenmiştir. Devrek'te Millet Bahçesi'nde ateşli konuşmalar yapıyor hatta bir din adamı olmasına rağmen kılıç kuşanıyor, Sancak-ı Şerif'le Sakal-ı Şerif'i çıkarıyor.
***
Hacı Abdullah Sabri Efendi I.Meclis'in sarıklı mebuslarındandır. Bunun ötesinde 'Anadolu Harekatını destekleyenlerin katli vaciptir' diye fetva veren Şeyhülislam Dürrüzade'ye kafa tutan adamdır. Bu fetvaya karşı hazırlanan Fetva-ı Şerife de imzası olan 82 müftüden biridir. Oğlu Fahrettin Aytaç bir anısında 'Devrek halkının dokudukları bezlerden meydana getirdikleri iç çamaşırları, kadınların ördükleri kazak ve çorapları babam ilgili yerlere ulaştırırdı. Ona bu nedenle takdir ve teşekkürnameler bile verildi' der.
***
Din ışığını ulusunun hürriyet mücadelesine layık olduğu şekilde yansıtan bu sarıklı kahramanın yeterince tanıtılmadığı ve gerekli ilgiyi sağlığında göremediği bir gerçektir. Mezarının bir kahramana yakışır biçimde oluğunu söylemek de çok zor.1992 Devrek Baston Festivali'nde, Kdz. Ereğli'li Heykeltıraş Yaman Civan tarafından bir büstü yapıldı. Bu kahramana gereken değerbilirliğin gösterilmesini genel ve yerel yönetim yetkililerinden ilgi bekleyerek, mezarının yaptırılmasını, festival açılışının burada yapılmasının anlamlı olacağını düşünüyoruz. Böylece geçmiş-bugün-yarın köprüsünün kurularak ülkesine ve demokrasiye bağlı nesillerin yetişmesine de zemin hazırlamış olacağız.
Hürriyet mücadelesinde ilk kıvılcımı oluşturanlardan birisi olarak Hacı Abdullah Sabri Efendi'nin aziz anısı önünde saygıyla eğiliyoruz.
