Hazine ve Maliye Bakanlığı’nın yoklama yaptığı haberleri geçen yıl sıkça basında yer aldı. Özellikle günlük hasılatı tespit etmek için yoklama sık başvurulan bir denetim modeli. Artık e-Yoklama da yapılıyor. Peki yoklama, e-Yoklama nedir?
Yoklama müessesesi, 213 sayılı Vergi Usul Kanununda düzenleniyor. Mükellefleri ve mükellefiyetle ilgili maddi olayları, kayıtları ve mevzuları araştırmak ve tespit etmek olarak tanımlanıyor. Yoklamaya yetkili olanlar vergi dairesi müdürleri, yoklama memurları, yetkili makamlar tarafından yoklama işi ile görevlendirilenler, vergi incelenmesine yetkili olanlar ile gelir uzmanları olarak sayılıyor.
Yoklamaya yetkili memurların yetkileri neler diye sorarsanız; ilk sırada gelen yetki, günlük hasılatı tespit etmek. Ödeme kaydedici cihaz kullanmak zorunda olanların bu zorunluluğa uyup uymadıkları, bu cihazları belirlenmiş esaslara göre kullanıp kullanmadıkları da denetim konusu yapılabiliyor. Kurallara göre kullanılıp kullanılmadığından yola çıkarak günlük hasılat tespit ediliyor. Günü gününe kayıt yapılması zorunlu defterlerin iş yerlerinde bulundurulup bulundurulmadığı, vergi kanunları uyarınca düzenlenmesi gereken belgelerin usulüne göre düzenlenip düzenlenmediği, faturasız mal bulunup bulunmadığını tespit etmek yoklama memurlarının yetkileri arasında yer alıyor.
Gelir İdaresi Başkanlığı, e-Devlet Uygulamaları çerçevesinde yoklama ve denetim faaliyetlerinin mobil teknolojilerden yararlanarak gerçekleştirilmesi amacıyla “Elektronik Yoklama” projesini de hayata geçirdi. e-Yoklama Sistemi ile yoklama ve denetim faaliyetleri klasik yoklama anlayışının dışında, mobil cihazlar ile elektronik olarak yerine getiriliyor. Sistem ile mükelleflere ilişkin istenilen bilgilere her noktadan anlık olarak ulaşabilmenin yanı sıra, elektronik yoklama talebinde bulunan birimlere de doğrudan yoklama sonuçlarına yönelik bilgi aktarımı yapılabiliyor. GPS ile personelin hangi noktada olduğu görülerek denetim ve koordinasyonda etkinlik sağlanıyor. Denetim kanıtı niteliğindeki görsel verilerin dijital ortamda (resim, video vs.) temini ve sisteme aktarılması söz konusu olabiliyor.
Geçen yılın tamamında Gelir İdaresi Başkanlığı 2 milyon 319 bin 134 adet e-yoklama işlemi gerçekleştirdi.
