Risk iletişimine mesajların nasıl verilip alınacağı, çatışmaların nasıl yönetileceği, kararların nasıl verileceği gibi durumlarla ilgili birçok yaklaşım vardı. Değişik yaklaşımların her biri risk iletişiminin değişik açılarını belirginleştirmek üzere geliştirildiğinden hepsi değişik kişi, yer ve belki de zaman özelliklerine göre farklı etkiler yapabiliyordu. Bu yazımızda risk iletişim yaklaşımlarıyla ilgili tartışmamızı tamamlıyoruz. Risk iletişim teknikleri dikkatle değerlendirildiğinde toplumun algısı üzerinde çok büyük etkilerinin olabileceği açıkça görülebilecektir.
Üç sorgu yaklaşımı:
Risk iletişiminin üç sorgu olarak ele alan görüşlere dayanır:
1. Bilgi sorgusu:
Hedef risk değerlendirmesine esas olan teknik bilgiyi anlayabilmelidir.
2. Süreç sorgusu:
Hedef risk yönetim sürecine katıldığını hissetmelidir.
3. İletişim becerileri sorgusu:
Hedef tepki ve iletişim kaynağındakiler etkin biçimde iletişebilmelidir. Bu üç sorguyu karşılayabilen risk iletişimciler başarılı olurlar.
Toplumsal inşacıların yaklaşımı:
Teknik bilgi ve değerler, inançlar ve duyguların akışına odaklanır. Bu yaklaşım bildirim-geri bildirim biçimini değil her iki taraftan karşılıklı girdileri esas alır. Bilimsel topluluk ta risklerin değerlendirilmesi ve iletişimini ince bir biçimde etkileyen değerler, inançlar ve duygulara, paydaşlar da sıklıkla değerlendirme ve iletişim sürecini etkileyebilecek teknik bilgiye sahiptir.
Toplumsal bağlam ve kültür bütün tarafların inanç ve eylemelerini etkileyebilir. Bu bağlamın anlaşılması, her iki yönde bilgi, tutum, değer ve algılamaların her iki yönde iletilmesi daha iyi risk kararları verilmesini sağlar.
Tehlike artı öfke yaklaşımı:
Hedef gruptakilerin görüşlerinin sadece tehlikeyi değil aynı zamanda bununla ilgili hissettiklerini daha da ötesi tehlike ile ilgili hissettiği duygularını da (öfke) yansıttığı görüşüne dayanır. Uzmanlar riski değerlendirirken hedef eylemin doğurduğu tehlike ve buna karşı öfkesini de yansıtır. Yani tehlikeyi riskin bir bölümü olarak ele alırlar.
Risk değerlendirmeleri duygusal yönü katmaz. Bu iki yaklaşım uyumlu ise her iki tarafın çok yüksek (yüksek risk, yüksek öfke) ya da çok düşük (düşük risk, düşük duygusal tepki) olduğunda anlaştığı anlamına gelir. İki tarafın yaklaşımı karşıt ise (düşük risk yüksek öfke vb) karşıtlık şansı çok yüksektir.