Latince adı Bacillus cereus olan etken dirençli sporlar oluşturan ve büyük gıda zehirlenmesi sorunlarına yol açabilen bir etkendir. Ölümcüllüğü yüksek bir etkendir ve benzeri özellikteki bazıetkenlerden (B. cereus var. mycoides, B. thuringiensis ve B. anthracis ) bu nedenle ayırt edilmesi gerekir. Bu amaçla özel biyokimyasal testlerden yararlanılır.
Bacillus cereus'un salgıladığı iki metabolizma ürünü iki ayrı tür sağlık sorununna yol açar. Bu hastalıklardan biri ishal türüdür ve yüksek molekül ağırlıklı protein salgılara bağlı zehirlenmelerin sonucudur. Diğer türü 'kusma' türüdür. Buna moleklü ağırlıkları düşük, sıcak etkisine dayanıklı peptitlerce oluşturulmaktadır.
İshalle belirgin türü zehirlenmelerde sulu ishal, karında kramplar ve ağrı ile belirgin ibir başlangıç söz konusudur. Bulantı olabilmekle birlikte kusma nadirdir. Bu belirtiler bir gün sürebilir. Yüksek molekül ağırlıklı protein salgılarla kirlenmiş gıdaların yenmesinden 6-15 saat sonra ortaya çıkar. Bütün gıda zehirlenmelerinde olduğu gibi soslar, salata vb. yiyecekler hatta çorbalar ve börekler az oranda da olsa etkeni bulaştırabilir. Etkenle kirlenmiş et,süt, sebze,balık vb. yiyecekler ishalli türde önemlidir.
Kusma ile belirgin türü düşük molekül ağırlıklı peptit salgılarla kirlenmiş yiyeceklerin yenilmesinden yarım ile bir saat sonra ortaya çıkabilmektedir. Kusma türünde daha çok pirinçten hazırlanan yiyeceklerle ilişkili olarak ortaya çıkmaktadır. Makarna, peynir, patates vb. yiyecekler de bu tür zehirlenmelerden sorumlu olabilir.
Deneyimli bir hekim aldığı öykü, çok kısa süre başlaması vb. gibi durumları basit laboratuvar değerlendirmeleriyle destekleyerek kolayca tanıya gidebilmektedir. Hastanın yediği yiyeceklerde ve kusmuğunda aynı gruptan B.cereus bulunması, hastanın dışkısı ya da kusmuğunda etkenin büyük miktarda üretilmesi, biyokimyasal testlerle içsalgı-zehir belirlenmesi tanıyı kesinleştirir.
Etken 7 santigrat derecenin altında birkaç gün dayanabilmektedir. Depolar nemden arındırılmış olmalıdır. Depo sıcaklığının bu derecenin altında tutulması yararlı olabilir. Depolama koşulları, pişirilen yiyeceklerin diğer öğünlerde yetersiz ısıtılarak yenmesi, pişirilmiş yiyeceklerle çiğ olanlar arasında çapraz bulaşmaya yol açabilecek kesme tahtası vb. araçlar etkili olabilir.
