Türkiye’nin 2017’de başlattığı Sıfır Atık Hareketi, 7’nci yılını tamamladı. Sıfır Atık Hareketi, uygulanmaya başlandığı günden bu yana Birleşmiş Milletler (BM) Gıda ve Tarım Örgütü (FAO), BM Kalkınma Programı (UNDP), BM İnsan Yerleşimleri Programı (Habitat), Akdeniz Parlamenter Asamblesi ve Dünya Bankası tarafından sayısız ödüle layık görülürken, hareketin 7 yıllık karnesi de belli oldu. Hareketin 7’nci yıl sloganı, “7 Yılda 7 Kıtada” olarak belirlenirken, projede birçok başarıya imza atıldı.
Atık Yönetimi ve Atıktan Enerji Üreticileri Derneği (TAYED) Başkanı Ali Rıza Öner, Türkiye’nin dünyaya örnek bir model olarak uygulamaya aldığı Sıfır Atık Hareketi kapsamında 7 yıl önce yüzde 13 olan geri kazanım oranının bu yıl yüzde 35’e yükseldiğini belirtti. Öner, projenin başından bugüne kadar 60 milyon ton atığın geri kazanıldığını, ekonomiye 185 milyar TL katkıda bulunulduğunu, 498 milyon ağacın kesilmekten kurtarıldığını ve 5,9 milyon ton sera gazı salınımının engellendiğini anlattı.
185 MİLYAR TL EKONOMİYE KATKI
TAYED Başkanı Ali Rıza Öner yaptığı değerlendirmede, Sıfır Atık Hareketi ile ülkenin her kesiminde sıfır atık hassasiyetinin geliştiğini belirterek, “azalt, yeniden kullan ve geri dönüştür” mottosunun yaygınlaştığını anlattı. Sürdürülebilir üretim ve tüketim alışkanlıklarının teşvik edilmesi, kaynakların verimli kullanılması, israftan kaçınılması ve atığın önlenmesi ile iklim değişikliğiyle mücadelede de önemli bir yol katedildiğini anlatan Öner, “Doğru atık yönetimi, iklim değişikliğiyle mücadelenin birinci şartı. Sıfır Atık Hareketi ile 7 yıl önce yüzde 13 olan geri kazanım oranı bu yıl yüzde 35’e yükseldi. Geri kazanım oranının 2035’te yüzde 60’lere ulaşması hedefleniyor” dedi.
Öner, bu süreçte 60 milyon ton atığın geri kazanıldığını, ekonomiye 185 milyar TL katkıda bulunulduğunu, 498 milyon ağacın kesilmekten kurtarıldığını ve 5,9 milyon ton sera gazı salınımının engellendiğini sözlerine ekledi. Bugüne kadar 29,3 milyon ton kağıt-karton, 7,8 milyon ton plastik, 2,9 milyon ton cam, 3,7 milyon ton metal, 16,2 milyon ton organik ve diğer geri dönüştürülebilir atıklar olmak üzere toplam 59,9 milyon ton geri kazanılabilir atığın ekonomiye kazandırıldığını belirten Öner, ayrıca hareket kapsamında 22 milyon kişiye sıfır atık eğitimleri verildiğini söyledi.
KATI ATIK BERTARAF TESİSLERİ HAREKETİN SACAYAĞI
Sıfır Atık Projesi’nin başarıyla devam edebilmesi için halihazırda kurulu olan katı atık bertaraf tesislerinin sürdürülebilir şekilde çalışması gerektiğini söyleyen Öner, “Bu tesisler gelirlerini ürettikleri elektrikten elde ediyor. Öyle ki 10 yıllık Yenilenebilir Enerji Kaynaklarını Destekleme Mekanizması (YEKDEM) süresi dolan tesisler, mekanizma sonrası serbest elektrik fiyatı ile bertarafa devam etmek zorunda kalacak. Mevcut serbest fiyatlar ile bu mücadeleyi sürdürmek mümkün değil” dedi.
En iyi çözümün ise YEKDEM’i biten projelere sözleşmeleri boyunca yeni bir sabit fiyat belirlenmesi olduğunu anlatan Öner, “Yatırım sonrası işletme giderlerimiz oldukça yüksek, atıkların doğru bir şekilde bertaraf edilmesi hayatın olağan akışının bir parçası, bu tüm bireyleri ilgilendiren bir sorun, herkesin çok daha duyarlı olması gerekiyor” dedi.
TÜRKİYE MODEL ÜLKE
Katı atık bertarafında Türkiye’nin alt ve orta gelir grubuna dahil olan ülkelere model olabileceğini anlatan Öner, “Çünkü dünyanın büyük bölümü atıklarını karışık olarak topluyor. Bizdeki uygulanan bertaraf modelleri diğer ülkelere çok uygun. Tesislerimizde neredeyse her ay yabancı misafirlerimiz oluyor. 15 gün önce Sayın Cumhurbaşkanımızın daveti üzerine ülkemize gelen Lesotho Başbakanı Sam Matekane tesislerimizi gezdi ve bilgi aldı. Bizleri ülkesine yatırım için davet ettiler, önümüzdeki aylarda iade-i ziyaret yapmayı planlıyoruz” diye konuştu.
