“Okur yazar, ilme teşne gençleri, tetebbu çağında bulunanları çoğalan bu şehre Umumî Kütüphane elzemdir. Bu kütüphane evvelâ Vekâletin elinde mevcut kitaplardan, sonra her taraftan vuku bulacak teberrular ile zenginleşecektir.”

30 Haziran 1921 tarihli Hakimiyet-i Milliye Gazetesi’nde Ankara’nın bir kütüphaneye ihtiyacı böyle duyurulur. Tarihler 26 Temmuz 1922’yi gösterdiğinde ise Hakimiyet-i Milliye Gazetesi’nde ‘Maarifin Umumî Kütüphanesi’ başlığı altında kütüphanenin açılışı halka duyurulur.  Fakat şehirde, böylesi bir projeyi hayata geçirmek için gerekli altyapıya sahip bir bina bulunmamaktadır. Bu yüzden ilk aşamada, Maarif Bakanlığı (Milli Eğitim) binasının alt katının uygun şekilde düzenlenmesi ve söz konusu kütüphanenin geçici olarak burada hizmet vermesi planlanır. 25 Temmuz 1922 tarihinde fiilen hayata geçirilen ve ertesi gün açılışı gerçekleştirilen “Maarif Umumi Kütüphanesi” böylece Ankara’daki ilk kamu kütüphanesi olur. 

Maarif Bakanlığı’nın alt katında 25 Temmuz 1922’de kurulan, aynı yılın 26 Temmuz’unda Maarif Umumi Kütüphanesi adıyla kurumsallaşan kütüphane, 1934’te derleme kütüphanesi olur. Milli Kütüphane’nin 1983’te yeni binasına taşınmasıyla kurum, il halk kütüphanesine dönüştürülür. Batılı ülkelerin kütüphanecilik deneyimlerinden yararlanmak ve kütüphanecilik eğitimi görmek üzere Avrupa’ya gönderilen üç kişi arasında yer alan ve Türkiye’de kütüphaneciliğin öncüsü sayılan Adnan Ötüken’e ithafen onun adını alır. Mimar Paul Bonatz tarafından 1944-1946’da tasarlanıp inşası yapılan, 1979’da 1. derece kentsel sit alanı olarak tescil edilen binasıyla ziyaretçilerini zamanda yolculuğa çıkaran kütüphane, her yaş grubundan binlerce okuyucuyu ağırlıyor.

“GÜNLÜK BİN KİŞİ ZİYARET EDİYOR”

Bugün Ankara’nın Çankaya ilçesinde bulunan kütüphane tarihi Saraçoğlu Mahallesi projesinde sosyal tesis ihtiyacını karşılamak adına inşa edilmiş olan binada hizmet vermekte. Kızılay semtindeki Kumrular Sokak'ta yer alan kütüphane merkezi bir yerde olmasından dolayı her yaştan kullanıcıya hizmet veriyor. Ankara’daki kütüphaneler arasında en çok ziyaret edilen halk kütüphanesi 80 bine yakın kitap sayısıyla geniş bir koleksiyona ev sahipliği yapıyor. 

“KÜYAP PROJESİYLE ÇOCUKLAR KALİTELİ ZAMAN GEÇİYOR”

Kızılay Kumrular Caddesi’nde merkezi konumda yer alan Ankara Adnan Ötüken İl Halk Kütüphanesi her yaştan kullanıcılara hizmet vermekte. Kitap ödünç almanın, ders çalışmanın yanı sıra yaşayan kütüphanenin en güzel örneklerinden olan kütüphane farklı yaşlara hitap eden çeşitli etkinliklere de ev sahipliği yapıyor. Kütüphane müdürü Ahmet Çakmak Yaz ve Kış dönemi ara tatillerinde KÜYAP (Kütüphanede Yaz Programı / Yarı Yıl Programı) projesi kapsamında 2018 yılından itibaren çocuklara ve yetişkinlere yönelik etkinlikler hazırladıklarını bunun da oldukça ilgi gördüğünü ifade ediyor. Çakmak, aynı zamanda projeler sayesinde çocukların teknolojiden uzaklaşarak kaliteli zaman geçirdiklerini belirtiyor. KÜYAP kapsamında çocukların yaş aralığına göre çok sayıda etkinliklere ev sahipliği yapan kütüphanede etkinlik programı her hafta yenileniyor. 

İLBER ORTAYLI’NIN GENÇLİK YILLARINDAKİ UĞRAK MEKANI

Kütüphane aynı zamanda Türkiye’nin önemli akademisyen ve devlet adamlarının öğrencilik yıllarında koleksiyonlarından yararlandığı ve en çok tercih ettikleri mekanlardan biri. Ünlü tarihçi yazar İlber Ortay’lı da Ankara’da okuduğu yıllarda kütüphaneye gelip giden isimlerden. Hatta Ortaylı burada kendisine bir köşe seçmiş ve yıllarca aynı yeri tercih etmiş. 

Kütüphane, bugün de 24 saat açık çalışma salonlarıyla gelecek kuşakların yetişmesine imkân sağlıyor. Kütüphanenin, asırlık ağaçlara ev sahipliği yapan bahçesi de kitapseverlere açık havada kitap okuma imkânı veriyor.

KÜTÜPHANEDE 80 BİN ESER YER ALIYOR 

Adnan Ötüken İl Halk Kütüphanesi Müdürü Ahmet Çakmak, modern kütüphaneciliğe ilk adımın bu kütüphaneyle atıldığını belirterek derleme kütüphanesi olması sonucu koleksiyonunun yaklaşık bir milyona ulaştığını belirtti. Cumhurbaşkanlığı Millet Kütüphanesi’ne 900 bin eserlik katkı sağladıklarını anlatan Çakmak, koleksiyon devrinin ardından 80 bin eserle okurlara hizmet vermeyi sürdürdüklerini dile getirdi.

2024 yılının ilk altı ayında 

-Kütüphane kullanan kullanıcı sayısı: 58,446

-Yapılan etkinlik sayısı: 610 

-Toplam barındırdığı kitap sayısı: 76,643

-Üye sayısı: 136,742 

Muhabir: Nursel Dilek MANAVBAŞI