Nursel DİLEK MANAVBAŞI
Pandemi döneminde evde kedi besleyenlerin sayısı iki kat arttı. Aynı zamanda çocuklarda pandemi öncesi kedi duyarlılığı yüzde 4.5 iken pandemi sonrası yüzde 15 olarak saptanmış. Türkiye Ulusal Alerji ve Klinik İmmünoloji Derneği (AİD) Yönetim Kurulu Üyesi Prof. Dr. Özge Soyer kedilerdeki alerjen miktarını akıllı mamalar ile azaltma üzerine yapılan ilk çalışmaların umut verici olduğunu söyledi. Bu çalışmalar henüz nihai sonuçlara ulaşmamış olsa da akıllı mamalar sayesinde kedi alerjili hastaların şikayetlerinin önemli ölçüde azalacağını ön gördüklerini dile getirdi. Şu an bu özel mamalar ticari olarak e-ticaret platformlarında satılmaya başladı.
Bir yaşından küçük, erişkin ve 7 yaşından büyük kediler için özel olarak üretilmiş mamaların 7 farklı çeşitleri de bulunmakta.
Prof. Soyer çocukluk çağında gerek astım gerek besin alerjisi gibi alerjik hastalıkların arttığına da dikkat çekti. İlköğretim çağında 10 çocuktan birinin astım tanısı aldığını belirterek hastalık hakkında farkındalığı arttırmak için Ankara İl Sağlık Müdürlüğü, Ankara İl Milli Eğitim Müdürlüğü ve Türkiye Ulusal Alerji ve Klinik İmmünoloji Derneği iş birliği ile “Alerjinin Farkına Var” projesine başlandığını anlattı.
Prof. Dr. Özge Soyer akıllı kedi mamalarını ve ‘Alerjinin Farkına Var’ projesini www.baskentgazete.com.tr Sorumlu Yazı İşleri Müdürü Nursel Dilek Manavbaşı’na anlattı.
-EVCİL HAYVANLARA KARŞI OLAN ALERJİLER ARASINDA EN SIK KARŞILAŞTIĞINIZ NEDİR?
En başta kedi, 2. sıklıkta köpeklere karşı görülüyor.
Daha az sıklıkta tavşan, hamster gibi evde beslenen hayvanlara karşı da alerji gelişebilir.
- KEDİ ALERJİSİ OLANLAR KÖPEK BESLEYEBİLİR Mİ?
Kedi alerjisi olanların yüzde 25-50’sinde köpeklere de alerji vardır. Bu nedenle kedi alerjili bireyler köpek sahiplenmeden önce bu açıdan tetkik edilmesi gerekir.
-PANDEMİYLE BİRLİKTE EVCİL HAYVAN (ÖZELLİKLE KEDİ) BESLEYENLERİN SAYISI ARTTI. BUNA BAĞLI OLARAK ALERJİ İÇİNDE BİR ARTIŞ SÖZ KONUSU OLDU MU?
Ülkemizde yapılan bir çalışmada evde kedi besleme pandemi öncesine göre yaklaşık 2 kat
arttı. Kişilerin evde geçirdiği vakit de arttı. Aynı çalışmada astım, alerjik rinit gibi şikayetleri olup alerji kliniğinde deri testleri yapılan çocuklarda pandemi öncesi kedi duyarlılığı yüzde 4,5 iken pandemi sonrası yüzde 15 olarak saptandı.
-KEDİ ALERJİSİNİN BELİRTİLERİ NEDİR? TEPKİLERİ AZALTMAK İÇİN NELER YAPILMASI GEREKİYOR?
Kedi alerjisi olan bireylerde kediye temas söz konusu olduğunda tıpkı alerjik nezle (rinit) gibi burunda kaşıntı, akıntı ve tıkanıklık, hapşırma, gözlerde kaşıntı ve şişme; bazen de nefes darlığı, göğüste sıkışma, astım nöbetine varan şikayetler gelişebilir. Bu şikayetleri engellemek için kediyi yatak odasından uzak tutmak, halıları kaldırmak, süpürge yaparken maske kullanmak ve kediyle uzun süreli temas sonrası giysileri değiştirmek gibi ilk basamak önlemler almak en sık önerilerimiz arasında yer alıyor. Kediyi yıkamak da alerjen miktarını bir miktar azaltabilir. Bu önlemleri almamıza rağmen şikayetler devam ediyorsa ya uzun süreli ilaç kullanmak ya da can yoldaşı kedilerimizi hayatımızdan uzaklaştırmak zorunda kalabiliriz. Fakat yapılan araştırmalar sonucunda akıllı mamalar bu sorunları çözebileceği ve evcil hayvan sahiplerine umut olabileceği bildirildi.
-AKILLI KEDİ MAMASI NEDİR. BİRAZ ANLATABİLİR MİSİNİZ? NE KADAR SÜREDİR YAPILAN BİR ÇALIŞMA. HİÇ UYGULAMA AŞAMASI OLDU MU? YA DA NE ZAMAN BU ÇALIŞMA UYGULAMAYA GEÇER?
Feld1’in kedilerde bulunan başlıca alerjendir ve kedi alerjisinde şikayetlerin çoğundansorumludur. Feld1 öncelikle tükürük ve yağ bezlerinde üretilir, kedinin kendini yalaması ile tüylerine bulaşır ve sonra çevreye yayılır. Cinsi, yaşı, tüy uzunluğu, vücut ağırlığı ne olursa olsun tüm kediler “Feld1” üretir. Gerçek anlamda alerjen içermeyen veya hipoalerjenik kedi yoktur. “Feld1” üretimi, kediler arasında farklılıklar gösterir ve aynı kedide yıl boyunca değişiklik gösterir. “Feld1” her yerde bulunur; kolayca havada asılı kalır, toz parçacıklarına ve pasif olarak giysilere de bulaşır. 2019 yılında yayınlanan bir çalışmada “Feld1”i azaltmaya yönelik özel bir kedi mamasını 12 hafta süresince her gün tüketen kedilerin tüylerinde alerjen miktarının azaldığı gösterildi. Son olarak, bir ön çalışmada da bu özel mama ile beslenen kedilerin alerjik sahiplerinde daha önce var olan alerjik nezlenin belirgin azaldığı rapor edildi. Şu an bu özel mamalar ticari olarak e-ticaret platformlarında satılmaya başladı.
Bir yaşından küçük, erişkin ve 7 yaşından büyük kediler için özel olarak üretilmiş 7 farklı çeşitleri de bulunmakta.
-SADECE KEDİ MAMALARI ÖZELİNDE Mİ YOKSA DİĞER HAYVAN MAMALARI İÇİNDE KULLANILACAK MI (GELİŞTİRİLECEK Mİ)?
Şu an köpek alerjisi için geliştirilmiş ve satışa sunulmuş bir köpek maması bulunmuyor, benzer şekilde özel mamalar diğer evcil hayvan alerjileri için de geliştirilebilir.
- BU UYGULAMAYLA KEDİ ALERJİSİ TARİHE KARIŞIR MI?
Bu sonuca varmak çok iddialı olacaktır; ama kedi alerjili hastaların şikayetlerinin önemli ölçüde azalacağını ön görüyoruz.
10 ÇOCUKTAN BİRİ ASTIM HASTASI
-GEÇTİĞİMİZ GÜNLERDE ANKARA’DA ALERJİ EĞİTİMLERİNE BAŞLANDI. BU EĞİTİME NEDEN GEREK DUYULDU?
Ankara İl Sağlık Müdürlüğü, Ankara İl Milli Eğitim Müdürlüğü ve Türkiye Ulusal Alerji ve Klinik
İmmünoloji derneği iş birliği ile “Alerjinin Farkına Var” projesine başlandı. Çocukluk çağında gerek astım gerek besin alerjisi gibi alerjik hastalıkların sıklığı çok arttı. İlköğretim çağında 10 çocuktan biri astım tanılı. Alerji hekimleri olarak bu projeyi gerçekleştirmeyi çok uzun zamandır arzu ediyorduk. Öğretmenlerimizi alerjik hastalıklar konusunda bilgilendirerek farkındalık yaratmak ve kendilerini daha güvende hissederek çocuklarımıza müdahale etmelerini sağlamak istedik. Projemizin sonunda öğretmenlerimiz okulda bir çocuğumuz alerjik bir problem yaşadığında nasıl yaklaşması gerektiğini ve acil müdahale edilmesi gereken durumları bilecek. İlk olarak Gölbaşı ilçesinde eğitimler Haziran ayı içerisinde tamamlandı. Önümüzdeki eğitim döneminde Ankara’daki tüm kamu okullarındaki öğretmenlerimize ulaşmayı düşünüyoruz. Öğrencilerimizi bilgilendirme yönelik projeler konusunda da çalışıyoruz.
-TÜRKİYE GENELİ İÇİNDE BÖYLE BİR EĞİTİM SÖZ KONUSU MU?
Uzun vadeli planlar içinde bu eğitimleri tüm Türkiye geneline yayma da var. Başarılı olması
için tüm devlet kurumlarımız ile organize şekilde çalışıyoruz ve hep birlikte üretiyoruz. Alerji hekimleri olarak bu projeyi gerçekleştirmeyi çok uzun zamandır arzu ediyorduk. Öğretmenlerimizi alerjik hastalıklar konusunda bilgilendirerek farkındalık yaratmak ve kendilerini daha güvende hissederek çocuklarımıza müdahale etmelerini sağlamak istedik. Projemizin sonunda öğretmenlerimiz okulda bir çocuğumuz alerjik bir problem yaşadığında nasıl yaklaşması gerektiğini ve acil müdahale edilmesi gereken durumları bilecek. İlk olarak Gölbaşı ilçesinde eğitimler Haziran ayı içerisinde tamamlandı. Önümüzdeki eğitim döneminde Ankara’daki tüm kamu okullarındaki öğretmenlerimize ulaşmayı düşünüyoruz. Öğrencilerimizi bilgilendirme yönelik projeler konusunda da çalışıyoruz.
