İstanbul’da kentsel dönüşümde 110 milyon ton olarak çıkması beklenen atığın 66 milyar TL olarak ekonomiye kazandırılması mümkün. Bu da atık depolama alanları haritalamasını yapacak olan yapay zeka ile gerçekleşebilecek. Öte yandan ise İstanbul’da meydana gelen 6.2 büyüklüğündeki deprem Türkiye’nin her an yeni afetlere hazırlıklı olması gerçeğini bir kez daha gün yüzüne çıkardı.
Atık Yönetimi ve Atıktan Enerji Üreticileri Derneği (TAYED) Başkanı Ali Rıza Öner ise şehrin dışında, uygun zeminlerde “Afet Atık Mezarlığı Rezerv Alanları” oluşturulmasını önerdi.
Devlet kademesinde afet öncesi ve sonrasına yönelik her türlü senaryoya karşı hazırlıklar sürerken, Cumhurbaşkanlığı İletişim Başkanlığı tarafından hazırlanan Türkiye Ulusal Risk Kalkanı Modeli ile afet sonrası atıkların yönetim planı üzerinde bir çalışma yapıldı.
Söz konusu çalışmaya göre uzaktan algılama coğrafi bilgi sisteminde yer alan yapay zeka özelliklerinden faydalanılarak harita üzerinden atıkların depolanması için yer tespiti yapılacak. Atık Yönetimi ve Atıktan Enerji Üreticileri Derneği (TAYED) Başkanı Ali Rıza Öner ise şehrin dışında, uygun zeminlerde “Afet Atık Mezarlığı Rezerv Alanları” oluşturulmasını önerdi.
İstanbul’da yaşanan deprem sonrası tüm Devlet kademesi afetlere yönelik olası senaryo çalışmalarını gözden geçirmeye başladı. TAYED Başkanı Öner, İletişim Başkanlığı tarafından hazırlanan Türkiye Ulusal Risk Kalkanı Modeli bünyesinde kurulan Enkaz ve Atık Yönetimi Kurulu’nun afet bölgesinde başta enkaz atıkları olmak üzere ortaya çıkan tıbbi, kompozit, metal ve plastik atıkların çevresel hassasiyetler gözetilerek bertarafına yönelik yeni modeller geliştirdiğini kaydetti.
YER TESPİTİNİ YAPAY ZEKA YAPACAK
Öner, deprem olduktan sonra uzaktan algılama coğrafi bilgi sistemi üzerinden yapay zeka tekniğiyle oluşan katı atık ve hafriyat atıklarının bölgesel yükseklik modeli, arazi ölçüsü, yüzey su kaynakları, yağış, yeraltı derinlik, jeolojik toprak, doğal koruma alanları girdileriyle atıklar için harita üzerinde alan tespiti yapılacağını anlattı.
Ayrıca geçici yaşam alanlarında ortaya çıkan atıkların yönetimi konusunda gerekli politikaların geliştirilerek belediyelere teknik destek sağlanmasının amaçlandığını söyleyen Öner, “Modele göre yeni yapılaşmalarda enerji verimli, iklim duyarlı, sıfır atık uyumlu ve ekolojik özellikli malzemelerin kullanımları 81 ilde yaygınlaştırılacak” dedi.
AFET ATIK MEZARLIKLARI
Öner, şehrin dışında uygun zeminlerde “Afet atık mezarlığı rezerv alanları” oluşturulması gerektiğini söylerken, Japonya, Şili ve Meksika gibi ülkelerden de bu konudaki iyi uygulama örneklerinin alınabileceğini ifade etti. Japonya’da hafriyattaki asbest ve geri dönüştürülebilir malzemelerin ayrıştırıldığını, Şili’de moloz ayrıştırma sahaları kurulduğunu belirten Öner, Meksika’da ise geri dönüşüm tesisleri ile atıkların hızla ekonomiye kazandırıldığını kaydetti.
KENTSEL DÖNÜŞÜMLE 66 MİLYAR LİRALIK EK KAYNAK OLUŞACAK
Öner ayrıca İstanbul'da depreme hazırlık noktasında yapılan kentsel dönüşüm projeleri kapsamında yaklaşık 110 milyon ton inşaat atığının ortaya çıkacağının öngörüldüğünü belirtti. Burada ortaya çıkacak inşaat malzemeleri atığının ekonomik değerinin 66 milyar TL olarak hesaplandığını ifade eden Öner, binalardan çıkacak ahşap, beton, kiremit, cam, demir gibi atıkların farklı süreçlere tabi tutularak, kontrollü bir şekilde ayrıştırılması gerektiğini belirtti. Öner, “Örneğin bina camları, panelleri sağlıklı bir şekilde sökülerek hızlı bir dönüşüme tabi tutulduktan sonra yeni ürüne dönüştürülebilir. Böylece hammadde ihtiyacı da yine binaların kendisinden karşılanmış olacak” dedi.
