Nursel DİLEK MANAVBAŞI
Fotoğraflar: Muhammed Ali Yahşi
Sakarya Caddesi, İnkılap sokak. No:13. Kızılay… Sokağa girdiğinizde ‘Geleneksel Şekerci Ali Uzun’ yazılı dükkân tabelası dikkat çekiyor. Dükkânın tabelasındaki tarih oldukça eskiyi, 1935’i gösteriyor. Dükkâna girdiğimizde beyaz saçlı bir teyzenin, envaî çeşit lokum, çikolata aldığına şahit oluyoruz.
‘Her zamanki çikolatalardan koy evladım’ diyor. Çok geçmeden buranın müdavimlerinden olduğunu anlıyoruz. ‘Kaç yıldır buradan alışveriş yapıyorsunuz?’ diye sorduğumuzda ise elini ak saçlarına uzatarak ‘Şu ak saçlarım kadar. Neredeyse 80 yıldır’ diyor gülümseyerek. O sırada söze Adem Usta giriyor. Dükkânın 35 yıllık emektarı. ‘Bizim müşterilerimiz Çınardır’ diyor. Ankara’nın en köklü işletmelerinden biri olan Ali Uzun şekerlemelerinin hikayesini anlatmaya başlıyor.
SAFRANBOLUDAN ANKARAYA
Uzun Ailesi'nin şekercilik serüveni 19. yüzyıl sonlarında Safranbolu Ağaçkesen köyünde doğan Osman Nuri Uzun'la başlar. Osman Nuri, 20. yüzyılın başında, İstanbul Eyüp Sultan Camii avlusunda düzenlenen peştamalını kuşandığı ve herkese gül reçelli kaymak ikram edilen bir törenle şekerci ustası unvanını alır. 1910'lu yıllarda artık tüm İstanbul'da Şehzadebaşı şekercisi Nuri ismiyle tanınır.
Ali Uzun firmasının kurucusu Ali Uzun ise Osman Nuri'nin büyük oğludur. 1915 yılında Safranbolu Yörük Köyü'nde doğar. Ali Uzun 1923'te İstanbul'dan, şeker ve lokum imalatını Ankara'da yapan babasının yanına göç eder. Şekercilik mesleğinin inceliklerini babasının yanında önce akide şekeri sonra lokum yapmayı öğrenerek geliştirir. Ali Uzun 1935'te babasının yanından ayrılır ve Ulus Karaoğlan'daki ilk dükkanını açar. 1915’te doğan ve lokumculuğun, şekerciliğin sırlarını ilk olarak babasından öğrenen Ali Uzun, 1935’te bir “marka” olarak müesseseyi kurar ve yaptıkları işin adını koyar: “Ali Uzun Şekercilik.”
YILLARDIR AYNI MALZEME KULLANILIYOR
1956 yılında şekerciliğin yansıra Ankara Dışkapı semtinde işletmeye açtığı turistik Uzun Otel ile farklı bir sektörde etkinlik göstermeye başlar. Uzun Otel, 1970'li yılların sonlarına kadar saygın bir işletme olarak faaliyetini sürdürür. Ali Uzun'un girişimciliğinin bir göstergesi olarak aile tarihinde yer alan Uzun Otel ayrıca Ankara'nın en uzun binası olma özelliğini yıllarca korur.
Ali Uzun şekercilik Ankara’nın en eski şekercisi. 1935 yılından beri ayakta. Bugün 4. Kuşak devralmış; Ali Uzun’un torunu Yeşim Hanım devam ettiriyor geleneği. Ayakta kalmalarının en önemli nedeni kaliteden ödün vermemeleri. Dükkânın 38 yıllık çalışanı Adem Bey ürünlerinde hiçbir katkı maddesi, tatlandırıcı kullanmadıklarına dikkat çekiyor. İşin sırrının kaliteli malzeme kullanmaktan geçtiğini söylüyor. Yıllardır aynı yerlerden malzeme aldıklarını, geleneğin babadan dededen ne görüldüyse o şekilde devam ettiğini aktarıyor: “Ürünlerimizde asla kaliteden ödün verilmez. Tadının değişmesi demek, müşterimizin de değişmesi demektir bizim için. Ürünlerimizi güvenilir ve bilindik yerlerden alırız. Bademi Mardin’den, susamı Tarsus’tan, damla sakızı Yunanistan’dan fıstığı Antep’ten. Yani ham maddesini birinci sınıf ürünler oluşturur. O nedenle yıllardır tadı aynıdır.”
SAKIZLI LOKUM, BADEM EZMESİ
Ali Uzun imalathanesinde lokum, ezme çeşitleri, helva, akide şekeri, reçel çeşitleri, drajeler, badem şekeri, çok sayıda çikolata üretimi yapılıyor. Âdem Bey, firmanın en önemli ürünlerinden birinin sakızlı lokum olduğunu söylüyor. 6-10 ay bekletildiğinde ürünün tadının oturduğuna dikkat çekiyor. En fazla satan ürünlerinin ise badem ezmesi olduğunu belirtiyor.
DENİZ BAYKAL MÜDAVİMLERİMİZDENDİ
Adem Usta CHP eski Genel başkanı Deniz Baykal’ın dükkanın müdavimlerinden olduğunu, valiler, bürokratlar gibi çok sayıda isme hizmet verdiklerini anlatıyor. Birçok makama buradan hediyelik alındığını söylüyor.
Firmanın kurucusu Ali Uzun, içeriğe gösterdiği özen ve kaliteye verdiği önemle tanınan, özellikle el yapımı ürünlerin seçkin bir damak tadına kaynaklık ettiğine inanan bir üreticidir. Tüm yaşamı boyunca bu konuda ilkeli, yeniliklere ise açık bir tutum sergilemiştir.
Ali Uzun firmasının en önemli özelliği olan yerel ve doğal malzeme ile katkısız el yapımı ürünleri üretmek ilkesi, Ali Uzun'un 1986 yılında vefatından sonra da kızları ve torunları tarafından kurumsal kimliğin önemli bir ilkesi olarak sürdürülmektedir. Ankara’da Ulus, Kızılay ve Çayyolu olmak üzere üç şubesi bulunan firma Başkentlilere yarım asırdır hizmet etmeye devam ediyor.