HPV aşısı, serviks (rahim ağzı) kanserinden korur mu?
Hastalıktan korunmada birinci yol HPV aşıları, ikinci yol ise etkin tarama yöntemleri. Aşının 9-14 yaş aralığındaki kız ve erkek çocuklarına yapılması gerek. İlerleyen yaşlarda veya virüs vücuda girdikten sonra yapılan aşının koruyuculuğu daha düşük oluyor. Aşı kanser riskini büyük oranda azalttığı için bu aşıların yapılmasını tavsiye ediyoruz. Türkiye, dünyada HPV DNA tarama programına geçen ilk ülke. Ulusal tarama programıyla 30-65 yaş arası bireylere yapılan ücretsiz HPV DNA taramasıyla hastalığın teşhis edilmesi ve önlenmesi mümkün. Kendiniz ve çocuklarınız için aşıyı lütfen gündeminize alınız. Tabii ki şu anda ulusal aşı programımızda değil ama gerekli değerlendirmeler yapıldıktan sonra ulusal aşı programımıza alınması gerektiğini düşünüyorum. Aşı yaptırmayanların da mutlaka tarama programına katılması gerekiyor, çünkü erken teşhis hem bizim hem kadınların işini kolaylaştırıyor.
Bu kanser türünde hangi hastaları ameliyat ediyorsunuz?
Bizim şu anda ameliyat ettiğimiz hastalar, genellikle en az on veya onbeş yıl önce, HPV virüsünü almış olan hastalar. Maalesef on yıl önce aşılama bu kadar yaygın değildi ve aşılanma oranı çok düşüktü. Zaten aşılı bir insanda ileri evrede bir rahim ağzı çok beklenmiyor.
HPV’nin en tehlikelisi 16 ve 18 olanı, bir kadında HPV 16 çıktı bu kadın aşılandı, bu aşı HPV 18’den korur mu?
Evet korur. HPV aşısı bu tür kanserlerin yüzde doksanından koruyor. Sonuç olarak HPV virüsüyle karşılaşan kadınlar bile aşı yaptırırsa hayatlarında kansere dönebilecek lezyonlar veya kanser olma ihtimalleri düşüyor. Ancak virüsle karşılaşan kadınlarda başarı oranı yüzde yetmiş, ancak 11-12 yaşlarında aşı yapılmış bir çocukta ileride kanser olma ihtimali yüzde sıfıra yakındır. Yüzde yüz başarı var.
HPV ile ilgili felç yapıyor gibi söylemler var bu konuda neler söylersiniz?
Bu aşı çok yaygın uygulanıyor, HPV aşısına özgü felç gibi dramatik bir yan etki yok. Dünya Sağlık Örgütü de aşıyı olağanüstü güvenli kategorisinde değerlendiriyor. Dolayısıyla üstünde durulacak önemli bir yan etki yok. Aşı yerinde kızarıklık gibi yan etkiler var sadece, yoksa aşıyı yaptırmayacak tarzda bir yan etki yok.
HPV AŞISI KİMLERE YAPILMAMALI?
HPV aşısı tam olarak kimlere yapılmamalı?
Alerjisi olanlara hamilelere yapılmamalı. Gebelik sırasında önermiyoruz Bunun dışında yapılmamalıdır diyeceğimiz bir popülasyon yok.
Bağışıklığı baskılanmış kişilere aşı yapılmalı mı?
Bağışıklığı baskılanmış kişilerde bilhassa yapılmalıdır. Çünkü immün baskılanması demek HPV enfeksiyonunun çok daha hızlı yayılmasına ve dramatik sonuçlara sebep olur. Dolayısıyla aşıyla bu tür hastaları özellikle korumamız gerekiyor ve dokuz on beş yaş arasında normalde bir iki doz yaptırırken, bağışıklığı baskılanmış kişilere üç doz yapılması gerekiyor.
Bir yaş sınırı var mı?
Aslında kadınlarda yaş sınırı yok. Erkeklerde kırk beş yaş olarak belirlenmiş durumda. Ama kadınlarda böyle bir üst sınır belirlenmemiştir. Yani kadın elli yaşında da olsa koruyuculuğu var. Ancak elbette ki 9-10 yaşında çocuğun aşılanmasında sıfıra yakın koruyuculuk varsa, elli yaşında bu koruyuculuk bir miktar düşecek. Biz de hastalarımıza bu şekilde bilgi veriyoruz.
Son dönemde HPV’nin baş boyun kanserleri ile ilgili ilişkisi ön plana çıkmaya başladı bununla ilgili ne anlatırsınız? Türkiye'de de bir artış var mıdır?
Dünyada bu konuda bir artış var gördüğüm kadarıyla. Ama mesela İngiltere'de de HPV aşılanmasını artmasıyla birlikte düşüş başlamış. Türkiye'de de dünyada da bu aşılanmanın olmadığı yerlerde HPV ilişkili olmak üzere tüm kanserlerin yüzde yedi gibi bir oranı mevcut. Bu ciddi bir oran. Aşılama olmayan yerlerde bu oran artıyor. Dolayısıyla aşılamayı programa aldığınız takdirde ciddi bir kırılma olmaktadır. Bunun örnekleri var. Örneğin Avustralya, Kanada, burada sonuçlar alınmaya başladı. Buralarda, HPV ilişkili hastalıklar artık neredeyse kanser görülme oranı sıfıra doğru gidiyor. Sonuçta HPV aşıları olan ülkeler bununla ilişkili hastalıklarda sıfıra doğru gidiyor.
Türkiye'de insanlar ne oranda çocuklarını ve kendilerine bu aşıdan yaptırıyor, bu oran hakkında bir tahmininiz ya da gözleminiz nedir?
Bunun tahmini çok zor. Ama şunu söyleyebilirim. Yıllar içerisinde bu konuyla ilgili nispeten bir farkındalık arttı ve insanlar özellikle bu problemi yaşayan aileler, kadınlar bir şekilde bütçelerini zorlayıp çocuklarına bu aşıyı yaptırıyorlar. HPV aşısı özel kliniklerde de olabiliyor, eczanede de olabiliyor. dolayısıyla bunun listesini sunmak mümkün değil. Ancak, güncel olarak insanlardaki farkındalık arttıkça kendileri bu virüsle karşılaştıkça özellikle imkanlarını zorlayıp kendilerine ve çocuklarına bunu yaptırıyorlar. Zaten ülkemizde bu aşının ruhsatı var. Sadece şu an geri ödeme kapsamında değil. Devletimiz tarafından henüz şu anda ulusal aşılama programında olmadığı için maliyeti karşılanmamakta. Yoksa aşıya ulaşımla ilgili hiçbir problem yok.
