Vergi paketiyle ilgili tartışmalar sürerken, yazımızın ilk bölümünde dile getirdiğimiz ‘Külliye’ kaynaklı sızdırmaların geçtiğimiz hafta da sürüyor olması dikkat çekiyor. Paket medyanın tüm mecralarında yayımlanmasından sonra, bu kez bazı medya kuruluşlarının ‘Çok kritik maddeler Cumhurbaşkanı Erdoğan tarafından veto edilerek vergi taslağından çıkarıldı!’ başlığı ile haber yapmaları dikkat çekti.

En başında Maliye’nin gelir yaratmak için öneri olarak getirdiği vergi paketi içerisinde toplumsal tepki gösterilecek konular (Mesela kira ödemelerinde bankalarca yüzde 20 kesinti yapılması) sızdırıldı. Sonra da ‘Cumhurbaşkanı Erdoğan tarafından veto edildi’ havası yaratıldı.

‘Üzerinde aylarca çalışılan ve 5 kez tadil edilen paketten çıkarılan maddeler ve detayları’ şeklinde yayımlanan yeni haberde “Üzerinde aylarca çalışıldığı ve 5 kez tadil edildiğine göre ‘özel gider bildirimi istenmesini, izah edilemeyen fark tutarlarından servet vergisi alınması’ konusu niye bu zamana kadar pakette kaldı” sorusu akıllarda kaldı.

Neyse sızdırma ve servis edilme haberlerini bırakalım üzerinde 5 kez tadil edildiği! iddia edildiği halde medyaya sızdırılan vergi paketindeki düzenlemelere devam edelim…

Engellinin aracını Aile Bakanlığı alabilir

Biliyorsunuz, engellilik derecesi %90 veya daha fazla olan ya da engelliliğine uygun hareket ettirici özel tertibat yaptıran malûl ve engellilerin aracı ilk edinimden itibaren bir defaya mahsus 5 yıl ÖTV’den istisna ediliyor. İstisnadan yararlanma süresinin 10 yıla çıkarılması öneriliyor. Taşıtların veraset yoluyla intikalinde istisnaya konu vergilerin mirasçılar tarafından ödenmesi isteniliyor. Her sene yeniden değerleme oranında artan tutarın (araç satış bedelinin), yeniden değerleme oranının yarısı kadar artırılması isteniliyor. Cumhurbaşkanının, yeniden değerleme oranında artan tutarı, %50'sine kadar artırma yetkisinin kaldırılması öneriliyor. Engelli araçlardaki ÖTV istisnasına ikinci bir alternatif de “ÖTV Kanunundaki istisnanın kaldırılması teşvikin sosyal yardım şeklinde yapılması ve engellilerin gelir durumları ve alınacak taşıtların yerli olması vb. kriterler esas alınarak Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı tarafından nakit destek verilmesi” şeklinde öneriliyor. (Sızıntıya göre bu konuda taslaktan çıkarılmış)

Burada edindiğimiz bir bilgiyi de paylaşalım: Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı’nın gözetimi altında doğrudan engelli kişinin ihtiyacı aracın alınıp engelli şahsa verilmesi üzerinde de duruluyor. Böylece kişilerin gidip kendilerinin aracı almaları değil, Aile Bakanlığı’nın alıp şahsa vermesi düşünülüyor. Aynı zamanda da engelli kişinin vefatı halinde aracın 5 ya da 10 yıl boyunca engeli kişinin ailesinde kalması değil, geri teslim alınması ya da o tarihte engelinin aile bireylerine ÖTV ve KDV’si ödenmesi halinde devri üzerinde duruluyor.

Kira ödemelerine yüzde 20 kesinti

Maliye’nin yakından takip ettiği bir kazanç kapısı da kiralar. 2024 yılına ilişkin 2025 yılında verilecek beyannamelerde istisna tutarı 33 bin lira. Bu istisnanın devam etmesi isteniliyor. Kira ödemelerine tutara bakılmaksızın bankalar aracılığıyla ödeme zorunluluğu getirilmesi ve ödemeler üzerinden banka tarafından yüzde 20 kesinti yapılması öneriliyor. (Sızıntı habere göre bu düzenleme de geri çekilmiş) Yine 2024 yılında kira gelirlerinin tarifenin üçüncü gelir dilimini (yani 580 bin TL) aşmaması halinde beyanname verilmesinin ihtiyari bırakılması, aşması halinde beyanname verilmesi ve kesintinin mahsup edilmesi isteniliyor. Bu şekilde ödenecek kira tutarından tevkifat yapılmasının etkisinin 40 milyar lira olacağı tahmin ediliyor. Bu arada 2023 yılı verilerine göre 580 bin lira üzerinde kira geliri elde edenlerin sayısının 12 bin 833, altında elde edenlerin sayısının ise yaklaşık 1.8 milyon kişi olduğu vurgulanıyor.

YİD ve KÖİ’den 557 milyon lira kurumlar vergisi

‘Maliye kimin ne kazandığını ve ne beyan ettiğini iyi biliyor’ dedik ya; mesela Yap-İşlet-Devret (YİD) modeli ve Kamu Özel İşbirliği (KÖİ) projelerine ilişkin vergi öneri paketinde, yüzde 25 olan verginin yüzde 30’a çıkarılması öneriliyor. Yapılan tespitte, YİD ve KOİ kapsamında 44 mükellefini olduğu belirtiliyor. Bunlardan sadece 7’sinin 12.6 milyar liralık matrah beyan ettiği ve bu tutar üzerinden 2.8 milyar lira kurumlar vergisi tahakkuk ettiği kaydediliyor. Kalan 37 mükellefin ise hiç matrah beyanı yapmadığı vurgulanıyor. Eğer kurumlar vergisi yüzde 30 uygulanırsa, 557 milyon lira kurumlar vergisi etkisi olacağı belirtiliyor.

Varlık Fonu’nun KDV istisnası 16,4 milyar zarar yazıyor

3065 sayılı KDV Kanunun 17/4-i maddesi uyarınca varlık ve hakların, Türkiye Varlık Fonu (TVF) ve alt fonlara devri ile bu varlık ve hakların TVF A.Ş tarafından yönetilmesi suretiyle yapılan teslim ve hizmetlerdeki KDV istisnasının kaldırılması isteniliyor. Ayrıca, istisna nedeniyle yüklenilen KDV’nin hesaplanan KDV’den indirimi imkanının da kaldırılması öneriliyor. Yüklenilen vergilerin gelir veya kurumlar vergisinin tespitinde gider veya maliyet olarak dikkate alınması isteniliyor. Yapılan hesaplamalara göre 2023 yılında, şans oyunlarının tertiplenmesi dolayısıyla 8,8 milyar TL ilave KDV gelirinden, 1,4 milyar TL azalması sonucunda 7,4 milyar TL ilave vergi geliri elde edilecekti. 2024 yılı Ocak-Nisan dönemi verilerine göre ise, şans oyunlarının tertiplenmesi dolayısıyla KDV hesaplanması durumunda 6 milyar TL ilave KDV geliri elde edilecekti. Şans oyunları vergisinin buna dayalı olarak 521 milyon TL azalması sonucunda 5,5 milyar TL ilave vergi geliri elde edilecekti. Bu tutarın yıllık etkisi ise 16,4 milyar TL olarak hesaplandı.

Doktora, avukata asgari gelir vergisi

Gelir vergisinde, asgari kar haddi, ortalama kar haddi, gayrisafi hasılat esası, hayat standardı esası ve servet beyanı gibi uygulamalar kaldırıldığı için doktor, avukat, çiftçi gibi ticari, zirai ve meslek kazançları nedeniyle yıllık beyanname veren mükelleflerden büyük kısmının, gider ve zarar göstermelerinden dolayı ya vergi ödemediği ya da cüzi miktarda vergi ödemelerinin önüne geçilmeye çalışılıyor. Maliye biliyor dedik ya… Bu mükellefler zarar beyan etseler bile vergiye tabi kazançlarının yüzde 10’u kadar asgari gelir vergisi verecek. 1.1.2025 tarihinden itibaren elde edilen kazançlar için geçilmesi durumunda yıllık ilave 58,6 milyar TL gelir elde edileceği hesap ediliyor.