Kuzey Yarım Küre için yaz mevsimi bugün itibariyle başladı. Ancak bir süredir Türkiye genelinde hava sıcaklıkları mevsim normallerinin 5 ila 10 derece üzerinde seyrediyor. Havanın ısınmasıyla birlikte orman yangını tehlikesinde de artışlar görülüyor. Ayrıca tarım alanlarında anız yakılması da olası yangınlara kapı aralıyor. Son olarak dün Mardin ve Diyarbakır’da anız yangını olarak başlayan ve geniş bir alana yayılan yangın can kaybıyla sonuçlandı. Yapılan açıklamalara göre 5 kişi yangın sonucu yaşamını yitirdi. Ayrıca Elazığ’da da bir ormanlık alanda henüz belirlenemeyen bir nedenle yangın çıktı. Üç kentte de meydana gelen yangınlar kontrol altına alındı. Peki olası orman yangınlarına karşı vatandaşlar nelere dikkat etmeli? Yangınlara karşı alınacak önlemler neler olmalı?
VATANDAŞ NELERE DİKKAT ETMELİ?
Türkiye Erozyonla Mücadele, Ağaçlandırma ve Doğal Varlıkları Koruma (TEMA) Vakfı, orman yangınlarına karşı hem vatandaşların hem de yetkililerin alabileceği önlemlere dikkat çekiyor. Vakıf, vatandaşın orman yangınları çıkmadan önce yapması gerekenleri şu şekilde belirliyor:
- Orman alanlarında ve orman sınırlarına yakın alanlarda kesinlikle ateş ve mangal yakılmamalı.
- Ormanlarda, izin verilen piknik alanları dışında piknik yapılmamalı.
- Ormana çöp, plastik, cam şişe ve cam parçaları atılmamalı.
- Ormanlık alanlarda sigara içilmemeli ve orman kenarı karayollarına sigara izmaritleri kesinlikle atılmamalı.
- Ormana sınır durumdaki tarım alanları başta olmak üzere, toprak bozulumuna da sebep olan anız yakımından vazgeçilmeli, yakanlar veya yakma teşebbüsünde olanlar uyarılmalı ve yetkili mercilere bildirilmeli.
- Bahçe ve tarlalardan çıkan budama ve biçim artıkları yakılmamalı.
- Ormanlık alanlara yakın yerlerde yapılan düğün ve benzeri organizasyonlarda havai fişek, dilek balonu gibi yanıcı maddeler kullanılmamalı.
- Orman sınırlarına yakın alanlarda, kuru otların olduğu yerlere araç park edilmemeli
- Enerji nakil hatlarında, hatlara zarar verecek ve yangına sebep olabilecek her türlü davranıştan kaçınılmalı.
- Yangın riski görülen durumlarda hemen Acil Çağrı Hattı 112 veya Orman Yangını İhbar Hattı 177 aranarak ihbarda bulunulmalı.
YETKİLİLER HANGİ TEDBİRLERİ ALMALI?
Yine vakfın sitesinde yer alan bilgilere göre yetkililerin orman yangınlarına karşı alabileceği tedbirler şu şekilde sıralanıyor:
- Yangın riski yüksek dönemlerde ormana girişler yasaklanmalı ve bu dönemlerde ormanlarda denetimler ve denetim ekiplerinin sayısı artırılmalı
- Yangın riski yüksek bölgelerde enerji nakil hatlarında kablo ayırıcı kelepçelerin bulundurulması mutlaka sağlanmalı
- Orman Genel Müdürlüğü bünyesinde yangına ilk müdahale eden hava, kara araçlarının ve ekiplerin sayısı artırılmalı
- Yangın konusunda yeni uzman personel yetiştirilmeli ve rotasyon uygulaması dışında tutulmalı
- Yangın sezonu dışında AFAD, OGM ve İtfaiye iş birliği ile ortak yangın tatbikatları yapılarak uygulama eksiklikleri gözden geçirilmeli
- Yangına hassas bölgelerde ve özellikle genç ağaçların olduğu ormanlarda, orman bakımları mutlaka aksatılmadan yapılmalı
- Yangın riski yüksek yerlerdeki yol kenarlarında 100-150 metrelik şeritlerde organik madde azaltma ve budama çalışmaları yapılmalı
- Orman içi yollarda 30-50 metre genişliğinde şeritlerde ölü ve diri örtü temizliği yapılmalı
- Yangına hassas ve ormanların yoğun olduğu yerlerde vatandaşların ihtiyaçlarını karşılamak üzere yeni rekreasyon alanları belirlenmeli ve bu alanları vatandaşların ücretsiz kullanmaları sağlanmalı
- Ormanların ziraat ve yerleşim alanlarına sınır olduğu yerlerde, geniş aralıklarla, sert yapraklı ağaç türleriyle 50-100 metre genişliğinde tampon bölgeler oluşturulmalı ve bu alanlarda yanıcı madde azaltma çalışmaları gerçekleştirilmeli
- Orman yangınlarıyla mücadelenin önemli bir parçasını oluşturan su toplama çukuru ve havuzlarının sayısı artırılmalı
- Doğal orman içi açıklıklarda ağaçlandırma çalışması yapılmamalı
- Yangın anında planlı tahliye için yangın tahliye planları hazırlanmalı
- Orman içi köylerde yangın eğitimleri verilmeli ve orman işçisi alımlarında bu köylere öncelik verilmeli
- 6831 Sayılı Orman Kanunu’nun 17. maddesi kapsamında verilecek izinlerde orman yangını risk değerlendirmesi yapılmalı, izin verilen yerlerde orman yangınına karşı tedbirlerin alınması sağlanmalı
- Tarım alanlarından orman yangını çıkma tehlikesi ve riski olan alanlar tespit edilerek, buraların yakınına orman yangınları acil ilk müdahale timleri yerleştirilmeli ve bu alanların yakınında yangın havuzları oluşturulmalı
BAKAN ÖZHASEKİ’DEN VATANDAŞLARA ÇAĞRI
Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanı Mehmet Özhaseki de bugün sosyal medya hesabından yayımladığı bir mesajla vatandaşlara orman yangınlarına karşı şu çağrıyı yaptı:
“Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı; Meteoroloji Genel Müdürlüğümüzün hava tahmin raporuna göre; ükemiz genelinde hava sıcaklıklarının, mevsim normallerinin 5 ila 10 derece üzerinde seyretmeye devam edeceği tahmin edilmektedir. Marmara'nın güneybatısı ile Kuzey Ege kıyılarında, rüzgârın saatte 40-60 km kuvvetli, yüksek kesimlerde ise saatte 60-80 km hızla esmesi beklenmektedir. Yüksek sıcaklık ve kuvvetli rüzgârın etkisiyle; ülkemizin akciğerleri olan ormanlarımızda çıkabilecek herhangi bir yangın ihtimaline ve diğer olumsuzluklara karşı vatandaşlarımızdan daha dikkatli ve tedbirli olmalarını istirham ediyorum.”