Beslenme ve Diyet Uzmanı Sude Narışan, iştah kontrolünün bilimsel temellerini, etkileyen faktörleri ve sağlıklı bir yaşam için nasıl yönetilebileceğini açıkladı. “İştah, yaşamımızın merkezinde yer alan, biyolojik ve psikolojik süreçlerin etkileşimiyle şekillenen bir olgu” diyen Narışan, “İştah, vücudun enerji ihtiyacını karşılamak için besin alımını düzenleyen bir mekanizmadır. Hipotalamus, bu sürecin merkezinde yer alır ve hormonlar aracılığıyla iştahı düzenler” değerlendirmesini yaptı. Narışan; ghrelin, leptin ve insülin gibi hormonların açlık ve tokluk sinyalleri göndererek iştahı kontrol ettiğini belirterek, “Ghrelin, mide tarafından salgılanan ve açlık hissini tetikleyen bir hormonken, leptin yağ hücreleri tarafından üretilerek tokluk hissini destekler” ifadesini kullandı.
“YETERSİZ UYKU DA İŞTAHI ARTIRIR”
Narışan, lif ve protein açısından zengin yiyeceklerin daha uzun süre tok kalmamızı sağladığını ve aşırı yeme eğilimini azalttığını belirtti. Ayrıca, stres, depresyon ve anksiyete gibi psikolojik faktörlerin iştah üzerinde önemli bir etkiye sahip olduğunu vurguladı. Narışan, şöyle devam etti: “Beslenme alışkanlıkları ve tüketilen gıdalar iştahı doğrudan etkiler. Yüksek şekerli ve yağlı yiyecekler, beyin ödül sistemini uyararak aşırı yeme isteği yaratabilir. Düzenli egzersiz yapmak, iştah kontrolüne yardımcı olur. Egzersiz, ghrelin seviyelerini düşürerek açlık hissini azaltır ve tokluk hormonlarının salınımını artırır. Yetersiz uyku ise iştahı artıran ghrelin hormonunun seviyelerini yükseltir ve leptin seviyelerini düşürür, bu da daha fazla yemek yeme isteği uyandırır ve kilo alımına yol açabilir.”
Narışan, sağlıklı iştah kontrolü için şu önerilerde bulundu:
Dengeli Diyet: Lif, protein ve sağlıklı yağlar açısından zengin bir diyet, iştah kontrolünde yardımcı olur. Tam tahıllar, sebzeler, meyveler, baklagiller ve yağlı tohumlar, tokluk hissini artıran besinlerdir.
Düzenli Egzersiz: Haftada en az 150 dakika orta şiddette egzersiz yapmak, iştah kontrolüne ve genel sağlık iyileşmesine katkı sağlar. Yürüyüş, koşu, yüzme veya bisiklete binme gibi aktiviteler ghrelin seviyelerini dengede tutar.
Stres Yönetimi: Meditasyon, yoga ve derin nefes egzersizleri gibi stres yönetim teknikleri, iştah kontrolünü destekler. Ayrıca, sosyal destek ve profesyonel yardım almak da stresi azaltmada etkilidir.
Yeterli Uyku: Her gece 7-9 saat uyumak, iştahı düzenleyen hormonların dengede kalmasına yardımcı olur. Düzenli bir uyku rutini oluşturmak, yatak odasını rahat bir uyku ortamına dönüştürmek ve uyku öncesi ekran kullanımını sınırlamak önemlidir.
Dikkatli Beslenme: Yavaş yemek yemek ve her lokmanın tadını çıkarmak, tokluk sinyallerinin beyne ulaşmasını kolaylaştırır. Yemeklerden önce su içmek, mide hacmini artırarak daha az yemenizi sağlar. Günde en az 8 bardak su içmek, genel sağlık ve iştah kontrolü açısından önemlidir.
“DOĞRU TAKVİYELER İLE İŞTAH KONTROLÜNÜ SAĞLAYABİLİRSİNİZ”
Beslenme ve Diyet Uzmanı Sude Narışan; dengeli beslenme, düzenli egzersiz, yeterli uyku ve stres yönetimi gibi sağlıklı yaşam alışkanlıklarının iştahın dengelenmesine yardımcı olduğunu vurguladı. Narışan, CLA (konjuge linoleik asit) ve krom pikolinatın da iştah kontrolünde etkili olabileceğini belirterek şunları söyledi: “Bazı takviyeler iştah kontrolüne yardımcı olabilir. Yeşil çay ekstraktı, kateşinler ve kafein içerir. Bu bileşenler, metabolizmayı hızlandırarak yağ yakımını artırabilir ve iştahı kontrol etmeye yardımcı olur. CLA, sporla birlikte kullanıldığında yağ kaybını desteklerken, krom pikolinat kan şekeri seviyelerini dengeleyerek tatlı ve karbonhidratlı yiyeceklere olan isteği azaltabilir. Ayrıca, gerektiğinde doğru takviyeler kullanarak iştah kontrolünü destekleyebilirsiniz. Ancak, her bireyin iştah ve beslenme ihtiyaçlarının farklı olduğunun unutulmaması gerekir. Bu nedenle kişiselleştirilmiş bir yaklaşım benimsemek ve profesyonel sağlık danışmanlarından destek almak uzun vadeli başarı için kritiktir.”