Küresel finansal kriz sonrası bankacılık sektörünün dayanıklılığının artırılması amacıyla Basel III sermaye düzenlemesi içerisine konulan döngüsel sermaye tamponu (DST) kredilerdeki aşırı artış ve daralmaları azaltmada kullanılacak. Bu kapsamda 2025-2027 dönemini kapsayan orta vadeli programda (OVP) kredi büyümesindeki aşırı artış ve daralmaları azaltmak için döngüsel sermaye tamponu düzenlemesi aktif olarak uygulanacak.

Buna göre önümüzdeki 3 yılda OVP kapsamında sermaye piyasaları geliştirilerek finansmana erişimin kolaylaştırılması ve finansal sistemde tasarrufların artırılması, kaynak dağılımında etkinliğin sağlanması, yeşil ve dijital dönüşümün hızlandırılmasını destekleyici sürdürülebilir araçlarla finansal istikrarın desteklenmesi amaçlanıyor.

Yine kredi büyümesindeki aşırı artış ve daralmaları azaltmak için döngüsel sermaye tamponu düzenlemesi aktif olarak uygulanacak. Kur korumalı mevduat ile yabancı para mevduatın cazibesinin azaltılması ve Türk lirası mevduata geçişin hızlandırılması sağlanacak. Türk lirası mevduatın toplam mevduat içindeki payının artırılmasına ve vadesinin uzatılmasına yönelik politikaların uygulanmasına devam edilecek.

Finansal sektörün tasarruflara aracılık faaliyetini etkin ve verimli bir şekilde yapması için gerekli politika adımları atılacak ve düzenlemelerde yapılacak sadeleştirme ile KKM bakiyesinin azaltılması sürecine devam edilecek.

Seçici kredi uygulaması getirilecek

Bu dönemde tüketici kredilerinin dezenflasyon süreciyle uyumlu gelişmesi sağlanacak. İç talebi dengelemek, enflasyon beklentilerini çıpalamak ve cari açığı azaltmak amacıyla bireysel krediler ve hedefli olmayan ticari kredilerde seçici miktarsal sıkılaştırma politikaları uygulanacak. Kredi kartı limitlerinin gerçek gelirle uyumunu artırmak amacıyla, SGK kapsamında toplanan veri setleri ile Risk Merkezi veri setlerinin entegrasyonu sağlanacak.

Deprem bölgesi muaf olacak

2023 yılı Şubat depremleri sonrası şehirlerin yeniden yapılanması ve faaliyetlerin canlandırılması amacıyla, deprem bölgesine yönelik krediler sıkılaştırıcı politikalardan muaf tutulmaya devam edilecek.

Sermaye piyasalarının geliştirilmesi

Reel sektörde faaliyet gösteren büyük ölçekli şirketler, yurt içi bankacılık sektöründen sağladıkları finansmana alternatif olabilecek kaynaklara yönlendirilecek ve fonlama kompozisyonlarının çeşitlendirilmesi teşvik edilecek.

Kripto varlıklar, platformlar ve kripto varlık hizmet sağlayıcılara ilişkin olarak ikincil düzenlemeler hayata geçirilecek. Sermaye piyasalarında sürdürülebilirlik temelinde uluslararası standartlara uyum gözetilerek raporlama ve yönetim ilke ve standartlarına ilişkin yeni düzenleme ve uygulamalar geliştirilecek. Sermaye piyasalarında yapay zekâ ve diğer teknolojilerin daha yaygın kullanımıyla denetim kapasitesi artırılacak ve sermaye piyasalarının etkin işleyişi güçlendirilecek. Sermaye piyasalarında daha sağlıklı fiyat oluşumlarını teminen piyasa bozucu eylemlere yönelik adli ve idari cezalar daha caydırıcı hale getirilecek.

DST’nin işlevi nasıl?

Asgari sermaye yeterlilik oranları ve sermaye koruma tamponu, sektörü maruz kalabileceği risklerden koruyor. Geniş bir makroihtiyati perspektifle tasarlanan DST ise var olan asgari sermaye gereksinimine ek olarak konjonktürel risklerden korunmak amacıyla ilave bir tampon işlevi görüyor. DST, aşırı kredi büyümesi sonrası oluşabilecek finansal stres altında bankacılık sektörünün ekonomideki kredi aracılık faaliyetini ve özellikle reel ekonomiye kaynak aktarımını sürdürerek kredi koşullarındaki ilave sıkılaşmayı önlemeyi amaçlıyor. Diğer bir deyişle, DST iktisadi büyüme döneminde artırılırken, daralma dönemlerinde gevşetiliyor.

Muhabir: Cemil Cahit SARAÇOĞLU