Dilek ŞAHİN
Bebeklerde idrar yolu enfeksiyonunun sık karşılaşılan ve idrarın geçtiği organların herhangi bir kısmında enfeksiyon gelişmesi ile ortaya çıkan bir durum olduğunu belirten Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Uzmanı Dr. Bekir İnkeser, “İdrar yolu enfeksiyonlarının görülme sıklığı yaşa ve cinsiyete göre değişiklik gösterir ve küçük çocuklarda daha sık rastlanır. Genellikle bağırsak kaynaklı bakterilerin idrar yollarını kontamine etmesi sonucunda gelişir. İdrar yolu enfeksiyonlarına kız çocuklarında idrar yollarının farklı anatomisi nedeniyle erkek çocuklara oranla 3-5 kat daha fazla rastlanır. Enfeksiyonun tekrarlama riski de yine kızlarda daha fazladır. Bebeklerde idrar yolu enfeksiyonu ile ilgili merak ettiğiniz soruların yanıtları ve diğer detaylar için ise yazının devamına göz atabilirsiniz. İdrarda bakteri üremesi ile karakterize olan idrar yolu enfeksiyonuna neden olan pek çok bakteri çeşidi vardır. Yaşamın ilk üç ayında erkek bebeklerde idrar yolu enfeksiyonu belirtileri daha sık görülebilirken ilerleyen dönemlerde kız bebeklerde idrar yolu enfeksiyonu görülme riski daha yüksek olabilir. İdrar yolu enfeksiyonları tüm yaş grubu bebek ve çocuklarda en sık görülen enfeksiyon hastalıklarından birisidir. Normal şartlarda böbrekten gelen idrar, idrar yollarının üreter adı verilen kısmına iner ve oradan mesaneye ulaşır. İdrar yollarında mesaneden böbreğe idrarın geri kaçmasını engelleyen kapakçığa benzer bir yapı vardır. Bu mekanizmada bir sorun olması idrarın böbreklere veya idrar kanalına geri kaçmasına neden olur. Buna bağlı olarak vezikoüreteral reflü olarak da bilinen böbrek reflüsü ortaya çıkabilir. Böbrek reflüsü erken dönemde tedavi edilmediğinde idrar yolu ve böbreklerde enfeksiyona neden olabilir” bilgisini verdi.
“BEBEĞİN İSHAL VE KABIZLIK GİBİ ŞİKAYETLERİ ÖNEMSENMELİ”
Dr. Bekir İnkeser, şu bilgileri paylaştı: “Bebeklerde idrar yolu enfeksiyonu belirtileri değişiklik gösterebilir. Özellikle yaşamın ilk yıllarında idrar yolu enfeksiyonu herhangi bir semptom göstermeyebilir. Bununla birlikte bazı bebeklerde yüksek ateş, ağlama nöbetleri, huzursuzluk, ishal gibi şikayetler görülebilir. Bebeklerde görülen başlıca idrar yolu enfeksiyonu belirtileri aşağıdaki gibidir: Bebeklerde idrar yolu enfeksiyonunun en önemli belirtilerinden bir tanesi yüksek ateştir. Vücut ısısının normalden yüksek olması vücudun herhangi bir enfeksiyonla mücadele ettiğinin en önemli göstergelerinden olabilir. İdrar yolu enfeksiyonu ağrıya neden olabilir. Bu durum bebeğin normalde olduğundan daha sinirli ve huzursuz olmasına yol açabilir. Bebeklerde idrar yolu enfeksiyonu olması durumunda iştahsızlık görülebilir. Bebeğin idrarında koku olması idrar yolu enfeksiyonunun bir diğer önemli belirtisidir. Ek olarak kusma, ishal, kilo alma güçlüğü, gelişme geriliği, sık idrara çıkma gibi semptomlar da görülebilir. Bazı durumlarda hastanın şikayetlerinin dinlenmesi idrar yolu enfeksiyonu varlığı hakkında doktorlara bilgi verebilir. Bu noktada alanında uzman doktor bebekte idrar yaparken ağrı veya yanma hissi, sık idrara çıkma, idrar miktarında azalma veya artış, idrar renginde değişiklik gibi semptomlar olup olmadığını göz önünde bulundurur. Ayrıca, bebeğin ishal ve kabızlık gibi başka şikayetleri olup olmadığı değerlendirilir. Ek olarak bebeklerde görülen idrar yolu enfeksiyonu doğumsal bir anomaliden kaynaklanabileceği için aile bireyleri ürolojik anomali açısından sorgulanabilir. Bazı durumlarda idrar yolu enfeksiyonlarına neden olan bakteri türü enfeksiyonun şiddeti ve tedavi seçenekleri açısından önem taşır. Bu nedenle enfeksiyona neden olan etkeni belirleyebilmek için idrar tahlili gibi bazı tetkikler gerekebilir. Radyolojik görüntüleme yöntemleri: Uzman doktor gerekli görmesi halinde ultrason, bilgisayarlı tomografi gibi radyolojik görüntüleme yöntemlerinden de faydalanabilir. Radyolojik görüntüleme yöntemleri, özellikle ilk enfeksiyon sonrasında tüm erkek çocuklarına ve 5 yaşın altındaki kız çocuklarına önerilmektedir. Ek olarak ateş şikayeti olan çocuklarda da radyolojik görüntüleme yöntemlerin faydalanılması gerekebilir. İYE tanısı koymak için çeşitli yöntemler mevcuttur ve doğru yöntemlerin kullanılması ciddi komplikasyonların önlenmesi açısından önemlidir.
“SIVI ALIMINI ARTIRMAK ÖNEMLİ”
Alanında uzman bir doktor tedaviyi planlarken öncelikle bazı tetkikler yardımıyla enfeksiyona neden olan faktörü belirler. Ardından uygun bir tedavi planı hazırlar. Bebeklerde idrar yolu enfeksiyonu tedavisinde kullanılan başlıca yöntemler şu şekildedir: Tedaviye başlamadan önce, hastanın yaşına ve semptomlarına göre bir tedavi planı oluşturulur. Özellikle ilk üç yaşta ateşli idrar yolu enfeksiyonu geçiren, kusması olan ve oral alımı olmayan tüm çocuklar ve küçük yaş grubundaki yenidoğan bebekler hastanede tedavi altına alınabilir. Bebeklerde idrar yolu enfeksiyonu tedavisinde uzman doktorun gerekli görmesi halinde antibiyotiklerden faydalanılabilir. Doktor enfeksiyonun nedenini belirlemek için idrar testi yapabilir ve daha sonra enfeksiyona neden olan bakteriye uygun bir antibiyotik reçete edebilir. Yetersiz sıvı alımı idrarın yoğunlaşmasına ve bakterilerin daha fazla üremesine neden olabilir. Bu nedenle idrar yolu enfeksiyonu olan bebeklerin sık emzirilmesi veya su alımının sağlanması önemlidir. İdrar yolu enfeksiyonunun ishalle birlikte görülmesi halinde ishalin de tedavisi gerekebilir. Bu durumda da bebeğin sıvı alımını artırmak önemlidir. Aksi takdirde kontrol altına alınamayan ishal dehidrasyona yani vücutta sıvı açığına neden olabilir. İdrar yolu enfeksiyonunun erken dönemde tanı ve tedavisinin yapılması ileride ortaya çıkabilecek ciddi komplikasyonları önlemeye yardımcı olabilir. Bu nedenle bebeklerde idrar yolu enfeksiyonu belirtileri fark edildiğinde vakit kaybetmeden alanında uzman bir doktora danışılması önemlidir.
“ANOMALİLER DE İDRAR YOLU ENFEKSİYONUNA NEDEN OLABİLİR”
Ebeveynlerin alacağı bazı önlemler idrar yolu enfeksiyonunu önlemeye yardımcı olabilir. Bebeklerde idrar yolu enfeksiyonunu önlemede faydalı olabilecek önerilerden bazıları aşağıdaki gibidir: Genital bölge temizliğine dikkat edilmesi idrar yolu enfeksiyonunu önlemeye yardımcı olabilir. Özellikle kız bebeklerde bez değiştirdikten temizliğin önden arkaya doğru yapılması önemlidir. Bebeğin yeterli sıvı almasına dikkat edilmesi önerilir. Bebeğin bezinin uzun süre değiştirilmemesi bakterilerin çoğalmasına, buna bağlı olarak idrar yolu enfeksiyonuna neden olabilir. Bu nedenle bebeklerin bezleri sık aralıklarla değiştirilmelidir. Tuvalet alışkanlığı olan bebeklerde düzenli olarak tuvalete gitmesini sağlamak idrarın birikmeden boşalmasına ve idrar yolu enfeksiyonu önlemeye yardımcı olabilir. Kabızlık idrar yolu enfeksiyonu riskini artırabilir. Bu nedenle bebeklerde kabızlık olması halinde bir uzmana danışılması ve gerekli önlemlerin alınması önemlidir. İdrar yolu enfeksiyonu hem yetişkinlerde hem de bebeklerde sık rastlanan bir sağlık problemidir. İdrar yolu enfeksiyonunun başlıca nedeni başta E. Coli olmak üzere çeşitli bakterilerdir. Ek olarak mesaneden idrarın idrar kanalına veya böbreğe geri kaçmasını önleyen mekanizmada sorun olması gibi doğumsal anomaliler de idrar yolu enfeksiyonuna neden olabilir. Kokulu idrar hem bebeklerde hem yetişkinlerde idrar yolu enfeksiyonuna işaret edebilir. İdrar yolu enfeksiyonu tedavi edilmediğinde böbrekler başta olmak üzere diğer organlara zarar verebilir. Bebeklerde yeterli sıvı alımına dikkat edilmesi, bezleri kirlenmemiş olsa bile sık aralıklarla değiştirmek idrar yolu enfeksiyonunu önlemeye yardımcı olabilir. Siz de bebeğinizde idrar yolu enfeksiyonu belirtileri fark ettiğinizde vakit kaybetmeden gerekli kontrolleri yaptırmayı ihmal etmeyin. Medical Park Hastanelerinde idrar yolu enfeksiyonu gibi enfeksiyon hastalıklarının yönetimi alanında uzman hekimler tarafından yürütülmektedir.”
