Cumhuriyet Halk partisi (CHP) Niğde Milletvekili Ömer Fethi Gürer, AKP hükümetinin tarım ürünlerine yönelik düşük alım fiyat politikalarını sert bir dille eleştirdi. Gürer, Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) tarafından açıklanan tarımsal girdi maliyetlerinin bir yıl içinde yüzde 54 oranında arttığını vurgulayarak, bu artışa rağmen açıklanan alım fiyatlarının üreticilerinin belini büktüğünü belirtti.
Gürer, buğdayın alım fiyatının yüzde 12 artış, makarnalık buğday için 10 bin TL/ton, ekmeklik buğday için ise 9 bin 250 TL/ton olarak açıklandı, arpa alım fiyatının ise sadece yüzde 3 oranında bir artışla 7 bin 250 TL/ton olarak belirlendi. Çukurova’da hasat bitti. İç Anadolu da devam ediyor. TMO alım koşulları ve depoya teslim ürün alımı çiftçi tüccarın eline bıraktı. Tüccar fiyatı daha da aşağı çekti. Borçlu çiftçi tarlada ürününü satmaya çalışıyor. İç Anadolu kuru tarım alanlarında da kuraklık etkisi de önemli rekolte düşmesine neden oluyor. TÜİK buğday için geçen yıla göre 1 milyon ton düşüş tahmin etti. Hasat sürecinde bu düşme belirgin görülüyor. Çiftçi tarım ilacı, gübre, tohum, mazot artışları ile ezilmiş durumda. Üre Gübre Ocak 2024’de bayi fiyatı. 12 bin 250 TL iken DAP Gübre 18 bin 500 TL idi. Halen Üre gübre 13 bin 500 TL DAP gübre 21 bin TL satılıyor ve bu hafta yeni zam bekleniyor. Girdiler düzenli artıyor. Alım fiyatı enflasyonun dikkate alınmadan TMO belirliyor. Bu durum çiftçiyi hububat ekmekten soğutuyor. Doğal olarak ithale ülke mecbur kalıyor.100 gram simit 15 TL’ye kadar satılıyor.1 kilo buğday ise bir yıllık emekle üretiliyor Kilosu 9.25 TL” dedi.
ÜRETİCİ HUBUBAT FİYATLARINA TEPKİLİ
CHP Niğde Milletvekili Ömer Fethi Gürer, Türkiye'nin farklı illerinde hububat üreticileriyle yaptığı görüşmelerin ardından hazırladığı raporda, Toprak Mahsulleri Ofisi (TMO) tarafından açıklanan alım fiyatlarına yönelik ciddi tepkiler olduğunu söyledi.
Gürer, buğdayın maliyetinin sulu tarımda 13,39 TL, kuru tarımda ise 12,68 TL olarak gerçekleştiğini belirterek, açıklanan alım fiyatlarının üretim maliyetlerinin altında kaldığını ifade etti. CHP’li Ömer Fethi Gürer, ithalat odaklı politikaların ülke çiftçisini zor durumda bıraktığını belirterek, 2024 yılının ilk beş ayında 3 milyon 520 bin ton ithal buğday getirildi” dedi.
TMO'nun alım politikalarının gözden geçirilmesi ve üreticilerin maliyetlerini karşılayabilecek düzeyde alım fiyatlarının belirlenmelidir diyen Gürer, yerli üretimin desteklenmesi ve ithalata bağımlılığın azaltılması gerektiği belirtildi.
"ÇAY DA SORUN DEVAM EDİYOR"
CHP Milletvekili Ömer Fethi Gürer, Rize'de gerçekleştirilen miting ile Çay üreticisi sorunları gündeme taşındığını söyledi. Gürer,Çay üreticilerinin alım fiyatı için en az beklentisi 25 TL olması idi.Hasat sürecinde fiyat artışı değil tersine uygulama ile Çaykur alım fiyatı altında tüccar fiyat vermeye başladı .Çay alımında ÇAYKUR kota uygulaması ve çay alımını 50 kg ile başlayıp 25 Kg kadar çekmesi çay üreticisi tüccara mahkum etti.Alım fiyatı yukarı değil aşağı doğru gitmesi üretici tepkisini artırdı.Kota ve kontenjan üreticiyi zora soktu.Maliyet altında fiyat çay üreticisin tepki vermesini sürdürüyor.İthal ve kaçak çayda sorunu katlıyor” dedi. Çay üreticilerinin artan maliyetler karşısında zorlandığını ve desteklenmeleri gerektiğini dile getirdi.
"PATATESTE VE SOĞANDA SORUN"
CHP Milletvekili Ömer Fethi Gürer tarım raporunda, Niğde'nin farklı ilçelerinde patates üreticileriyle yaptığı görüşmelere yer verdi; patates üretim sürecinin maliyetlerini ve çiftçilerin karşılaştığı zorlukları dile getirdi. Gürer, patatesin üretim süreci boyunca 13-14 kez sulandığını ve bu durumun üretim maliyetlerini artırdığını belirtti. Patatesin ortalama maliyetinin 9-10 TL olmasına rağmen, çiftçilerin ürünlerini tarlada 4- 5 TL'ye satmak zorunda kaldığını ifade etti. Yazlık patates Hatay ve Çukurova’da hasatında fiyat düşük oluştu. Şu anda Niğde yazlık patates hasadı devam ediyor. Fiyat düşük oluşunca küçük boy patates tarlada kalıyor. Nakliye fiyatları da eklenince büyük kentlerde fiyat 5 kat dahi artıyor. Tarlada üretici kaybediyor, rafta fiyatta katlıyor. Aracılık bu bağlamda fiyatı önemli ölçüde artırıyor” dedi.
Gürer, kışlık patates sorun yaşanacağı görülüyor. Toprak Mahsulleri Ofisi ve Tarım Kredi Kooperatifleri'nin, çiftçilerin patatesleri zarar etmeyecek şekilde satın alması yönünde bir planlama yapmalıdır” dedi. CHP’li Ömer Fethi Gürer, bir ürünün o yıl para etmesi durumunda ertesi yıl herkesin o ürünü ektiğini ve bu nedenle ürün fazlası oluşarak fiyatların düştüğünü ifade etti. Gürer ülkemizde 71 ilde 2,5 milyon ton soğan yetiştirilmesine rağmen bu yıl 1000 ton soğan ithal edildiğini ve erkenci soğanda oluşan düşük fiyatın bazı bölgelerde soğanı tarlada bıraktırdığına dikkat çekti.
Soğan ürününde de üretici erkenci dökümde umduğunu bulamadı. Patates ve soğan gibi ürünleri üretimi ve üreticiye erişimi de doğru bir planlama ile sorun olmaktan çıkarılması olasıdır” dedi.
FINDIK VE ŞEKERPANCARI İÇİN TEDİRGİN BEKLEYİŞ SÜRÜYOR"
CHP Niğde Milletvekili Ömer Fethi Gürer, 20 eylülde açılması beklenen şekerpancarı alım kampanyası öncesi şeker pancarı için her yıl açıklanan avans fiyatı bu yıl açıklanmadı.Sözleşmeli tarım yapılan şekerpancarı üretici girdi fiyatlarına göre alım fiyatı bekliyor.şeker fabrikalarının özelleştirilmesinin ardından farklı uygulamalar ile üretici aleyhine şartlar oluştu, bu durumun çiftçilerin gelirini olumsuz etkilediğini ifade etti.
Ömer Fethi Gürer, tohum, gübre, elektrik, sulama giderleri ve mazot fiyatlarındaki artışların çiftçilerin giderlerini artırırken alım fiyatı düşük olması gelirlerini daralttığını ve bu durumun devam etmesi halinde çiftçilerin pancar ekiminde yine durağanlık oluşacağını görüştüğüm çiftçiler vurguladı. Ayrıca, şeker pancarı avans fiyatı açıklanması gerektiğini ifade ettiler” dedi.
Fındık üreticilerinin artan girdi maliyetleri dikkate alınması ve fındık alım fiyatının 160 TL'nin altında olmaması gerektiğini söyledi.Çay ve fındık üreticileri Karadeniz illerinde yoğunlaşmasına karşın başta İstanbul olmak üzere farklı illerde yaşam sürdürdüğünü bakım ve hasat dönemi bölge önemli göç aldığını fındık ve çay önemli geçim kaynağı olarak ederinin altında kalmasının geniş bir coğrafyada yaşamı olumsuz etkilediğini ifade etti.
"SEBZE VE MEYVEDE SORUN VAR"
CHP Niğde Milletvekili Ömer Fethi Gürer, yaz ayları ile her bölgede yerli ürünlerin rafta yer almasına rağmen fiyatlarda gerileme olmadığına işaret etti. Elektrik ki çok yerde sulama yer altından çıkarılan su ile yapıldığı için ciddi gider artışı yaratıyor. Nakliye ve işçilik diğer giderlere eklenince sebzede beklenen fiyat gerilemesi oluşmadı. Kuraklık daha çok sulamaya yol açması da ek giderlere nede oldu. Meyvede farklı ürünlerde bolluk var ancak ürünü toplanamayan üretici fazla üretimden fayda sağlayamaz iken marketlerde bahçede meyve 5-6 kat fiyat artışı ile satışa sunuluyor. Bu bağlamda da piyasa başıboş ve fahiş fiyatla mücadele de sözden öteye geçmiyor” diye konuştu.
"PLANSIZ POLİTİKALAR ÇİFTÇİYİ ZOR DURUMDA BIRAKIYOR"
CHP Niğde Milletvekili Ömer Fethi Gürer, hazırladığı raporla tarım sektöründe yaşanan sorunları ve çiftçilerin karşılaştığı zorlukları detaylı bir şekilde gözler önüne serdi. Çay, fındık, buğday, patates, soğan, arpa, sebze ve bahçe üreticileriyle yaptığı görüşmelerde dert dinleyen Gürer, iktidarın plansız ve öngörüsüz tarım politikalarını eleştirdi.
Çiftçilerin gelir kayıplarını önlemek adına iktidarın alım politikalarını gözden geçirmesi ve üreticilerin maliyetlerini göz önünde bulundurarak alım fiyatlarının belirlemesi gerektiği ifade edildi. Tarım Kanuna göre bu yıl bütçeden 411 milyar destek verilmesi gerekirken 91 milyar destekle iktidar yetindiğini vurgulayan CHP’li Vekil Ömer Fethi Gürer, 690 milyar yalnız bankalara kredi borcu olan çiftçiler kazandıklarını banka kredi ödemelerinde tüketiyorlar. Tarım sektörünün bankacılık sektörüne borçlarında yılın ilk beş aylık dönemindeki artış ise 99 milyar lira olarak gerçekleşti. Sektörün, zamanında geri ödeyemediği için bankaların icra takibine aldıkları borç miktarı ise mayısta 75 milyon lira daha artarak 2,5 milyar liraya yükseldi” diye konuştu.