CHP Niğde Milletvekili ve Tarım, Orman ve Köyişleri Komisyonu Üyesi Ömer Fethi Gürer, sarımsak fiyatlarındaki fahiş artışı yerinde incelemek için halde esnafla görüştü. Halde sarımsak fiyatlarını soran Gürer, “Marketlerde semtine ve müşteri grubuna göre sarımsağın kilosu değişiyor. Birinde 300 lira, diğerinde 450 lira. Aralık 2024’de 140 liraydı. Şimdi emekliye bayram ikramiye artışı bin lira verildi, üç kilo sarımsak parası” ifadelerini kullandı. Hal esnafı ise fiyat artışlarının önlenemez hale geldiğini belirterek, “Sarımsağı tüccardan 200 liraya alıyoruz, işçilik ve nakliye eklenince 230 liraya satıyoruz. Vatandaşa ulaşana kadar üç el değiştiriyor. Aralık ayında biz bunu 100 liraya satıyorduk, şimdi 200 liraya dayandı. Üç ayda yüzde 100 artış oldu” diye konuştu.
“İTHAL SARIMSAK ÇARE OLMUYOR”
Hal esnafı ise ithal sarımsağın da ucuz olmadığını vurguladı: “Şu anda ithal sarımsağın fiyatı 180-200 lira arasında. Çözüm ithalat değil, ekim alanlarını artırmak ama girdi maliyetleri çok yüksek. Gübre, ilaç, tohum, nakliye... İşçi yevmiyesi bin lira. Bu şartlarda çiftçi nasıl eksin?” Gürer, emeklilerin sarımsak almasının bile zorlaştığını söyleyerek, “Sarımsak sağlığa faydalı diyorlar, yaşlılar tüketsin diyorlar. Sarımsak fiyatında artış emekliyi sarımsaktan da uzaklaştırdı” diye sordu. 40 yıldır halde çalışan esnaf ise fiyat artışının benzeri olmadığını söyledi: “40 senedir bu işi yapıyorum. Yılbaşından bu yana gelen artış gibi bir artışı daha önce hiç görmedim. Bu kadar olmaz. Bir buçuk, iki ay daha bu fiyatlar böyle gider.” Gürer, üretimin düşmesinin fiyatlara doğrudan etkisi olduğunu belirterek, “Geçen yıl Tarım ve Orman Bakanı da tarlalarda sarımsak ekmişti ama pek uğurlu gelmemiş ki üretim düştü. Eskiden pamuğa beyaz altın derlerdi, şimdi sarımsak beyaz altın oldu” diye konuştu. Hal esnafı da, işçilik ve nakliye giderlerinin esnafı zorladığını belirtti: “Halde biz alıyoruz, buna işçilik yaptırıyoruz. Yüzde 10-15 fire oluyor, ayrıca işçilik maliyeti var. Şu an bir işçinin yevmiyesi bin lira, bir işçinin yapabileceği mal en fazla 70 kilo. Biz her ay bin 500 lira veriyoruz, yaklaşık 6 ay kalıyor. Bunun toplam maliyeti 10 bin lirayı buluyor. Ayrıca soğuk hava deposu masrafı, nakliye gideri var. Geçen sene Mersin’den, Antep’ten 15 liraya gelen araba şimdi 30 liraya geliyor. Sarımsağın meşakkati çoktur; beklediğinde çillenme yapar, saklaması zahmetli ve külfetlidir, çok çabuk bozulur. Bu yüzden mecburen soğuk hava deposuna koyuyoruz. Benim dükkanımın aylık elektrik faturası 50 bin lira geliyor. Daha kar marjımız, daha öncesine göre çok düştü. Bize kiloda 7-8 lira kaldı mı, büyük para. İşi sürdürmek ve devam ettirebilmek için bu şartlara dayanmak zorundayız.” Gürer, sarımsakta da kendi kendine yeterliliğimiz olmadığı için ithalat yapıldığını belirterek, “Yurt dışından başta Çin olmak üzere sarımsak ithal geliyor. Bu üründe ülkemizde yetişen ürünle neredeyse aynı fiyata satılıyor. Sarımsağın kilosunu 69 TL’den ithal ediliyor. Birden çok el değiştiriyor. Başta nakliye ve ambalaj girdileri ekleniyor, sonuçta fiyat halde dahi 200 liranın üzerine çıkıyor. İlk ithal alış fiyatı bilinmese de ithal fiyatını TÜİK 69 TL olarak gösterdiğine göre ithalattan birileri kazansa da vatandaş yine pahalı ürünle baş başa kalıyor. İthalatta amaç piyasayı dengelemek olsa da ithalatta birilerine kazanç kapısına dönmüş bulunuyor” dedi.
