Darphane Genel Müdürlüğü üst düzey yetkilisi haftalardır tartışılan planlayıcısı oldukları Ulusal Taşıt Tanıma Sistemi’nde (UTTS) www.baskentgazete.com.tr’ye özel açıklama yaptı. Yetkili, “21 Eylül 2024 tarihli 32669 sayılı Tebliğ'e göre 1 Temmuz 2025 tarihine kadar trafikte kayıtlı tüm araçlar yönünden” zorunlu olduğu yönündeki bilgilerin yanlış anlaşıldığını belirttiler. Yetkililer, “Bütün araçların taşıt tanıma sistemine alınacağına yönelik bilgi gerçeği yansıtmıyor” değerlendirmesi yaptı.

Son yıllardaki kaçakçılığın yoğun olduğu akaryakıt sisteminin takibini yapmak, akaryakıt piyasasında rekabet eşitliğinin sağlanması ve kayıt dışı ekonomi ile etkin bir şekilde mücadele edilmesi amacıyla istasyonlarda akaryakıt pompalarına bağlı ödeme kaydedici cihazlara taşıt plaka bilgilerinin elle girişini önleyerek otomatik olarak aktarılmasını sağlayan sistemde sona gelindi.

Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek de geçtiğimiz Cuma günü TBMM Plan Bütçe Komisyonu’nda “Akaryakıt satışlarında plaka bilgilerinin otomatik olarak tanımlanmasına imkân sağlayan Ulusal Taşıt Tanıma Sistemi'ni geliştirdik. 1 Ocak 2025'te uygulamaya başlayacağız” ifadeleri ile sistemin kullanılmasında sona gelindiğinin işaretini vermişti.

Ancak araçların plaka bilgilerinin yer alacağı UTTS etiketi konusunda ise bütün araçların sisteme girileceği yönündeki iddialar, sistemin sağlıklı tartışılmasının da önüne geçti. Bu konuda Başkent Gazete’nin sorularını yanıtlayan Darphane Genel Müdürlüğü’nden üst düzey bir yetkili, bu yılın sonuna kadar ticari nitelikteki 8 milyon adet aracın sisteme gireceğini söyledi.

Etiketin ücreti ne kadar?

Araç plaka bilgilerinin içeriğinin yer aldığı etiketin de Darphane tarafından hazırlanacağını söyleyen yetkili, bu yıl sonuna kadar bu etiketin ücretinin de KDV hariç bin 810 lira olduğunu kaydetti.

Yaptırmamanın cezası ne kadar?

Araçlarına dijital UTTS etiketi yaptırmayanlara da 6 bin lira ile 20 bin lira arası bir ceza getiriliyor.

Diğer araçların durumu nedir?

Ticari araç durumunda olan 8 milyon taşıt yılbaşına kadar sisteme girecekler. 25 Temmuz 2025 ayı başından itibaren ise trafiğe ilk kez çıkacak araçlar sisteme girecek.

Ticari olmayan trafikteki araçlar da durum nedir?

Toplam trafikte 21 milyon kadar taşıt bulunuyor. 8 milyon adeti ticari görünüyor. Onların dışında kalan 13 milyon kadar araçlar şu anda gündemimizde değiller. Onlar için yeni bir düzenleme getirilmesi halinde karar verilecek.

UTTS sistemine kimler dahil olacak?

UTTS İşletmecisi, akaryakıt dağıtım şirketleri ve akaryakıt istasyon işletmecileri, yetkili donanım üreticileri, yetkili taşıt ve istasyon montaj firmaları, Yeni Nesil Pompa Ödeme Kaydedici Cihaz üreticileri (YN Pompa ÖKC) üreticileri ve yükümlü taşıt sahipleri sistemi içerisinde yer alacaklar.

Akaryakıt İstasyonlarının durumu nedir?

UTTS kapsamında, akaryakıt istasyonu işleten tüm mükellefler, 31 Aralık 2024 tarihine kadar istasyonlarındaki en az bir pompa ünitesine gerekli UTTS donanımlarını monte ettirecek. 1 Ocak 2025 tarihinden itibaren tüm akaryakıt istasyonlarından UTTS aracılığıyla yakıt alımı yapılacak.

Filo Sahibi Firmaların durumu nasıl olacak?

Kiralama yoluyla edinilen veya işletmenin sahip olduğu ve iş için kullanılan taşıtlara 31 Aralık 2024 tarihine kadar TTB (Taşıt Tanıma Birimi) takılması zorunluluğu getirildi.

Hangi taşıt sahipleri sisteme giriyor?

Akaryakıt harcamalarını vergi beyanında gider olarak gösteren tüm gerçek ve tüzel kişiler araçlarına 31 Aralık 2024 tarihine kadar Taşıt Tanıma Birimi (TTB) monte etmekle yükümlüler.

TBMM Plan Bütçe Komisyonu’nda konu hakkındaki tartışmalar ekonomik sıkıntının olduğu bugünlerde vatandaşlara yeni bir yük getirilmesi üzerine tartışıldı.

CHP Antalya Milletvekili Cavit Arı Bakan Mehmet Şimşek’e yönelik olarak, “Geçtiğimiz yıl bu ülkede ilk kez sayenizde motorlu taşıt vergilerini 2 kez ödemek zorunda kaldı vatandaşlarımız, 2 taksit hâlinde 2 kez yani 4 taksit olarak ödeme yapıldı; bu, tarihte ilkti. Şimdi, sayenizde yine bir ilki yaşayacak araç sahipleri, araç muayenesi dışında artık bir de Ulusal Taşıt Tanıma Sistemi (UTTS) ücreti ödenecek” serzenişini dile getirdi.

İYİ Parti Samsun Milletvekili Erhan Usta da “Akaryakıtta UTTS’ye geçilmesi çok ciddi bir yatırım gerektiriyor. Sistemin gerekçesi, akaryakıtta sahte fatura meselesi. Bunu önlemeye çalışıyorsunuz. Bu sahte faturanın boyutu nedir? Bu UTTS Sistemi'nin maliyeti nedir? Bunun akaryakıt istasyonlarına maliyeti var, vatandaşlara maliyeti var, devlete maliyeti var çünkü sistem üzerinden çalışacak. Bir de bunu öğrenmek istiyorum. Yani o kaçak ile maliyet arasında nasıl bir ilişki var?” sorularını yöneltti.

Ulusal Taşıt Tanıma Nedir?

Akaryakıt istasyonlarında gerçekleştirilen akaryakıt satış işlemlerinde, akaryakıt pompalarına bağlı olan ödeme kaydedici cihazlara taşıt plaka bilgilerinin otomatik olarak aktarılmasını sağlayan bir sistemdir. Araçlara monte edilen Taşıt Tanıma Birimi (TTB) ve akaryakıt pompa tabancalarına takılan Taşıt Tanıma Okuyucu (TTO) aracılığıyla, taşıt plaka bilgileri algılanır ve Tabanca İletişim Modülü (TİM) cihazına iletilir. TİM cihazı, bu plaka bilgilerini otomatik olarak ödeme kaydedici cihaza aktararak, taşıt plaka bilgilerinin manuel olarak girilmesini engelliyor.

Muhabir: Cemil Cahit SARAÇOĞLU