Nursel DİLEK MANAVBAŞI
Türk Veteriner Hekimleri Birliği (TVHB) Merkez Konseyi Başkanı Murat Arslan, zoonotik (hayvan-insan geçişli) hastalıkların önlenmesi için "veteriner hekimliği halk sağlığı" kavramının öne çıkarılması ve her belediyede "Veteriner İşleri Müdürlüğü" kurulması önerisinde bulundu. Arslan, 6 Temmuz Dünya Zoonoz Günü dolayısıyla yaptığı açıklamada, zoonotik hastalıkların, çok eski çağlardan beri insan ve hayvan sağlığını tehdit eden, ölümle sonuçlanabilen ve pek çok ciddi sonuçları olan küresel bir sorun olduğunu ifade etti.
Murat Arslan gıda kaynaklı hastalıkların ise yüzde 90’dan fazlasının hayvansal gıdalardan geçtiğini belirtti. Gıda güvenliğinin ülkemizde çok önemli bir sorun olduğunu kontrolsüz kurban kesimleri, yeterince denetlenmeyen gıda işletmelerinin insan sağlığını ciddi tehdit ettiğini ifade etti.
Koruyucu hekimlik hayata geçirilmeli
Söz konusu günün amacının, küresel bir tehdit haline gelebilen Covid-19 gibi zoonotik hastalıklara karşı koruyucu hekimlik kavramını hayata geçirmek için merkezi yönetimleri uyarmak ve toplumu bilinçlendirmek olduğunu belirten Arslan, toplum sağlığını zoonotik hastalıklardan korumak için hayvan sağlığının da korunması gerektiğini söyledi.
Murat Arslan yaptığı açıklamada şunları dile getirdi: "Yeni oluşan patojenlerin (Ebola, Batı Nil, Kovid-19, Maymun Çiçeği, Kuş Gribi) yüzde 75'i hayvanlardan insanlara geçebilmektedir. Her ne kadar araştırmalar tamamlanmamış olsa da ülkemiz dahil tüm dünyayı kasıp kavuran, milyonlarca insanın enfekte olmasına ve çok sayıda insanın hayatını kaybetmesine neden olan Kovid-19'un da zoonoz olduğu bilim dünyasında kabul görmektedir." Arslan, her yıl ortaya çıkan 5 yeni insan hastalığının 3'ünün hayvan orijinli olduğuna ve zoonotik hastalıklar grubundaki etkenlerin yüzde 80'inin potansiyel "biyoterör" etkenleri arasında bulunduğuna dikkati çekerek, şu değerlendirmede bulundu: "Biyoterörizm, 'biyolojik ajanların' canlıların hastalanması ya da ölümü için kullanılmasının hedeflenmesidir ki genellikle insan hedeflenir ve ülkeler arası bir savaşta rahatlıkla kullanılabilir. Buna örnek olarak etkeni 'bacillus anthracis' olan 'şarbon hastalığı' verilebilir. Hala en çok rastlanan zoonotik hastalıklar olarak brucella (Malta humması), şarbon, salmonellozis, tüberküloz, Kırım Kongo Kanamalı Ateşi, tokzoplazma, kist hidatik ile kuduz hastalığı sayılabilir. Ülkemizde şarbonun endemik olması nedeniyle özellikle veteriner hekimler, hayvan sahipleri/üreticiler, kasaplar ve dericiler risk grubundadır. Zoonotik hastalıklar hasta hayvana temasla, hasta hayvanlardan elde edilen kontrolsüz gıdaların tüketimiyle, hayvanın salgılarına, kanlarına veya diğer atıklarına temasla, deri, kürk veya deriden yapılan eşyalara doğrudan veya dolaylı temasla, ayrıca kene, sivrisinek aracılığıyla da bulaşmaktadır."
