Hazine ve Maliye Bakanlığı geçen hafta iki liste halinde kesinleşen vergi borçlarını ödemeyen ‘vergi yüzsüzlerini’ açıkladı. İlk listede; 419’u gerçek kişi ve 2.045’i tüzel kişi olmak üzere toplam 2.464 mükellef yer aldı. Kesinleşen vergi ve cezaların toplamı 53.1 milyar TL olurken; 299 faal mükellefin toplam borcu 6.3 milyar TL, 2.165 terk mükellefin toplam borcu 46.7 milyar TL olarak belirtildi.
Hazine Maliye Bakanı Mehmet Şimşek, ilk liste ile ilgili, “Bu listede yer alan 2 bin 464 mükellefin bin 752’sinin gerçek bir faaliyeti olmayan, sahte belge düzenleme ve vergi kaçırma gibi amaçlarla kurulmuş şirketler. Bunlar hakkında yapılan ve kesinleşen vergi ve ceza tutarı 42.9 milyar lira ve bu tutar ilan edilen toplam tutarın yüzde 81.1’ine tekabül ediyor. Bu tutarın tahsil kabiliyeti de yok. Bu tür işletmeler genellikle hiçbir malı bulunmayanlar adına açılıyor, amaca ulaşıldıktan sonra ortadan kayboluyor” ifadelerini kullandı.
“Vergi yüzsüzleri” olarak tanımlanan ve vadesi 31 Aralık 2023 olduğu halde 30 Eylül 2024 tarihine kadar ödenmeyen 5 milyon TL’yi aşan vergi ve ceza borcu bulunan mükellef listesi ile ilgili olarak Bakan Şimşek; “Bu listedeki mükellef sayısı 36 bin 806’dır. Bunların 7 bin 948’i gerçek, 28 bin 858’i tüzel kişi. Bakın, vergi borçlusu olarak açıklayacağımız 36.806 mükellefin 30.696’sının borcunun tahsil kabiliyeti yok. Vadesi geçtiği halde ödenmemiş vergi ve cezaların toplamı 914.9 milyar lira ancak tahsil kabiliyeti olmayan alacak tutarı da 812.8 milyar lira. Bu mükelleflerin ya da kanuni temsilcilerinin mal varlığı bulunmuyor. Haklarında tüm yasal işlemler yapılmış ancak alacaklar tahsil edilemiyor” şeklinde açıkladı.
Son yazımızı ‘Yine yeniden vergisini ödemeyen rekortmenler’ başlığı ile anlattık. Vergi sisteminde ‘kaçırma’ ile ‘kaçınma’ ayrımının netleşmediğini, ‘af’, ‘istisna’ gibi siyasilerin arkasına gizleneceği bahanelere kapı aralayan bir düzenlemelerimiz olduğunu anlatmıştık.
Bu ikinci listenin 39’uncu sırasında Cem Cengiz Uzan’ın yaklaşık 907 milyon 520 bin lira civarında menkul kıymet yatırım ortaklığı borcundan dolayı vergi yüzsüzü olduğu görülüyor.
Son yazımızın ardından Cem Uzan’ın listede oluşunu gören bir okurumuz şöyle bir soru yöneltti:
“Cem Uzan’ın bir sürü malına Tasarruf Mevduatı Sigorta Fonu (TMSF) el koydu. O mallar satıldıktan sonra Uzan’ların borcuna mahsuplaşma yapılmamış, Uzan’lar borçlu gösterilmiş olabilir mi? Çünkü halen Uzan’lar borçlu görünüyor?”
Sorunun haklı bir yönü vardı!
Konuyu eski bir maliyeci dosta yönelttik. Bize aktardığı şunlar oldu:
“Cem Uzan o yüzsüzler içerisinde belki de en masumu! Çünkü Cem Uzan’ın el konulan mal varlığı vergiye mahsup edildi. Ancak şimdi Cem Uzan’ın o listede yer almasının nedeni, ‘menkul kıymetlerle ilgili gelirini bildirmemekten’ kaynaklı. Cem Uzan’a ait İmar Bankası’nın neden olduğu zarardan önce yazılan vergi cezaları mal varlıkları satılarak tahsil edildi. Ancak, biz maliyeciler ‘Şirket kar etti, ortağa kar payı dağıttı’ diyoruz ve o kar payından kurumlar vergisi tahakkukunda o tarihlerde yüzde 15 olan (şimdi yüzde 10) stopajla ilgili bildirimde bulunmadı’ yaklaşımı ile gerçekleşmesi belirsiz bir durumla mükellef vergi borçlu ve ‘vergi yüzsüzü’ olarak görünüyor. Yani şirketlerinin ortaklara kar payı dağıtıldığı varsayılarak bildirilmeyen stopajlardan kaynaklanıyor” değerlendirmesi yaptı.
Atanan kayyum tarafsız davranmıyor!
Aynı kaynak uygulamadaki bir başka sıkıntılı kısımla ilgili şöyle bir not da düştü:
“Bizde vergi mevzuatına uygun olmayan şekilde kayyum atanıyor. Maliye’den şirkete ceza çıkıyor. Ancak atanan kayyum bu duruma itiraz etmiyor. Kayyum itiraz etmeyince, ceza kesinleşiyor. Kayyum aynı zamanda hem atandığı şirketin hem de devletin alacaklarını takip etmesi gerekirken, sadece devletin alacağı ile ilgileniyor. Bu şekilde Cem Uzan’ların 8-10 milyar dolar civarında mallarını vergi borcuna sayarak tahsil ettiler.”
Buyurun karar sizin…Gerçekten bu kadar vergi yüzsüzümüz mü var, yoksa uygulama sorunları sonucu tahsilatı mümkün olmayan vergi borcu çıkarılarak yüzsüz sayısı mı artırılıyor?