Sağlık Bakanlığı 6 ay önce geri ödeme sistemine aldırdığı atopik dermatit rahatsızlığı ilacının maliyetini karşılayamayınca hastalar üzerinde fiyatı daha ucuz ilacın öncelikle kullanılması şartı getirdi.
Ancak şart olarak koşulan ilaçla ilgili ABD Gıda İlaç Dairesi’nin (FDA) risk faktörü çok yüksek notu düştüğü ortaya çıktı.
Sağlık Bakanlığı fiyatı bakımında maliyetli olan bu ilaçla ilgili yükün altından kalkamayacağını anlayınca, Sağlık Uygulama Tebliği’nde (SUT) bazı düzenlemeler getirdi. Böylece hastaların ilaca erişiminde kısıtlama başlattı.
Bu kapsamda Hacettepe Üniversitesi Dermatoloji Bölümünde tedavi gören hastalar, şimdi Dupilumab içerik yerine Abrositinib veya upadasitinib tedavilerine başlaması gerekiyor.
Bu ilacın risk faktörü içerdiği de üniversite tarafından hastalara belirtildiği için hastalar endişe duymaya başladı.
Biz de bu konuda bir araştırma yaptık. Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK) yetkililerine Dupilumab içerikli ilacın geri ödemesini yaptıkları halde şimdi SUT’ta nasıl bir değişiklik yaptılar da hastaların mağdur olmalarına yol açtıklarını sorduk.
Yetkililer, 5 Ağustos 2024 tarihli SUT’ta herhangi bir değişiklik yapmadıklarını, doktorların SUT’u farklı yorumlamalarından kaynaklı olarak hastaların mağdur olduğunu belirttiler.
Zaten SUT’taki ifadeleri anlamaya çalışan hastalar v e hasta yakınlarının kafalarında da soru işareti oluşmaya başladı.
İlk soru şöyle oldu: Sağlık Bakanlığı atopik dermatit tedavisinde etkili olan ilacı son SUT uygulaması ile bütün hastanelere açtığı için Hacettepe Üniversitesi Dermatoloji bölümü de elindeki hastaların diğer hastanelere gitmesini, kendi yüklerinin azalmasını mı istiyor?
İkinci soru ise: Sağlık Bakanlığı maliyetini karşılayamayacağı ilacın bütün hastaneler tarafından verilmesini önlemek için SUT’ta yoruma açık net olmayan ifadeleri özellikle mi koydu?
Yaptığımız araştırmada abrositinib veya upadasitinib içerikli üç ilacın piyasada bulunduğunu belirledik. Bunlardan biri 2020 yılı haziran ayında, bir diğeri 2019 aralık ayında sonuncusu ise 2024 mayıs ayında geri ödeme kapsamında piyasaya çıkmış.
Bu ilaçlarla zorunluluğun neden getirildiği konusundaki soruları cevaplayacak olan Sağlık Bakanlığı…
Çünkü, Atopik Dermatit (AD) hasta sayısına ilişkin 2023 Aralık ayında ‘British Association of Dermatologists’ verilerine göre, Dünya genelinde nüfusun yüzde 2,6'sının (204 milyon kişi) AD'den etkileniyor. Bunlardan yaklaşık 101 milyonu yetişkin ve 103 milyonu çocuk. Ayrıca kadınların AD'den etkilenme olasılığının erkeklerden daha yüksek olduğu biliniyor.
Duruma Sağlık Bakanlığı’nın el koymaması halinde Türkiye genelinde sayılarının 2021 verilerine göre 1.6 milyonu aştığı söylenen atopik dermatit hastasının kontrendikasyonu yüksek olan ilacı kullanması gerekecek, ya da yaşam kalitelerini ciddi etkileyen, iş ve okulda üretkenliği azaltabilen ve sağlık bakım maliyetlerini artırabilen atopik dermatit kaşıntısı ile hayatlarının geri kalanını sürdürecek.
Ne diyelim…
Yenidoğan vakası halen tartışılmaya devam ederken, bu kez de vatandaşların ilaca erişiminde yaşatılan sıkıntılar nedeniyle Sağlık Bakanlığı’nın vatandaşın yanında olup olmadığına karar vermesi gerekiyor.
