Türkiye Ziraat Odaları Birliği (TZOB) Genel Başkanı Şemsi Bayraktar, 7 Ekim Dünya Pamuk Günü nedeniyle pamuk üretiminde yaşanan sorunlar ve üreticilerin beklentilerine ilişkin basın açıklaması yaptı.
“6 ŞUBAT’TA ÇIRÇIR FABRİKALARI CİDDİ HASAR ALDI”
Pamuk hasadının başladığını söyleyen Bayraktar, bu sezon pamuk ekim döneminde gündüz ve gece arasındaki sıcaklık farkının artmasından dolayı bitkide stres oluştuğunu kaydetti. Bölgesel olarak değişen bu durumun yüzde 10 ila 20 arasında verim kaybı olduğunu dile getirdi. Verim kaybı ve üretimdeki düşüşe karşın kütlü pamuk fiyatlarının şu anda kilogram başına 18 lira seviyesinde olduğunu aktardı. Bayraktar, “Pamuk fiyatları, kilogram başına 2021 yılında 24 lira iken, 2022 yılında 13 ila 14 liraya kadar gerilemesiyle çiftçilerimiz son iki yılda zarar etti.” dedi. TARİŞ Pamuk Birliği, Çukobirlik ve Antbirlik’in fiyatları bunları dikkate alarak açıklaması gerektiğine işaret etti. Söke TARİŞ Pamuk Kooperatifi’nin lif pamuk, Çukobirlik’in 40 randıman pamuk ve Antbirlik kütlü pamuk kilogram fiyatlarına dair açıklamalarını hatırlattı. Açıklanan fiyatların maliyetin ve dünya fiyatlarının altında olduğuna değindi. Bu yıl pamuk fiyatlarının maliyetin üzerindeki enflasyon ve çiftçi refah payı hesaba katılarak açıklanmamasının 2024’te pamuk ekim alanını azaltacağına dikkat çekti. Bayraktar, buna dair şöyle konuştu:
“Fiyat en az 28-30 lira bandında olmalı ki üreticilerimiz pamuktan vazgeçmesin. Diğer taraftan Söke Ovası’nda geçtiğimiz hafta etkili olan yağışlar ikinci ürün pamukta yani haziran ayında buğday hasadı sonrası ikinci ürün olarak ekilen pamuğun verimini ve lif kalitesini düşürdü. Dolayısıyla çiftçinin satış fiyatı daha da düşecektir.”
Deprem bölgesindeki çırçır fabrikalarının durumunu değerlendiren Bayraktar, 2022 yılında 2021 yılına göre üretimdeki artış, iç ve dış talepteki azalma gibi nedenlerle bu sezon ekim alanlarının daraldığını bildirdi. Bayraktar, “6 Şubat’ta yaşadığımız felaketle başta Kahramanmaraş olmak üzere bölgede bulunan çırçır fabrikaları ciddi hasar aldı.” dedi.
“ÇİFTÇİLERİMİZİN DÜNYAYLA REKABET EDEBİLMESİ MÜMKÜN DEĞİL”
Amerika Birleşik Devletleri’nde Memphis lifli pamuk fiyatının kilogram başına 60 lira olduğunu, Türkiye’de ise lifli pamuk fiyatının kilogram başına 44 lira ila 46 lira arasında, kütlü pamuk fiyatının 17 lira ila 19 lira arasında olduğunu söyledi. Bayraktar, “Yüksek üretim maliyetinin yanı sıra açıklanan bu alım fiyatlarıyla çiftçilerimizin dünya ile rekabet edebilmesi mümkün değildir.” ifadelerini kullandı.
Bu yıl talep açısından daralmanın sürdüğünü kaydederek, Türkiye İstatistik Kurumu’nun kütlü pamuk üretim miktarının 2022’ye göre 200 bin ton azalacağını tahmin ettiğini anımsattı. Üreticilerin geçen yıl fiyat açısından zor durumda kaldığını belirten Bayraktar, üreticilerin bu yıl “maliyeti karşılayacak ve makul bir kâr bırakacak bir fiyat” beklediğini ifade etti. Girdi fiyatlarındaki artışın üretimi olumsuz etkilediğini, çiftçilerin geçen sezon pamuktan kâr edemediklerini söyledi. Üretimde sulamayla ilgili sorunlar olduğunu da aktaran Bayraktar, çiftçilerin sulama indirimlerinden yararlanamadığına dikkat çekti.
PAMUK ÜRETİMİ VE ÜRETİCİLERİ İÇİN NELER YAPILMALI?
TZOB Başkanı Bayraktar, pamuk üretimi ve üreticiler için yapılması gerekenleri anlattı. Girdi fiyatlarındaki artıştan çiftçilerin en az seviyede etkilenmesi için kilogram başına 1 lira 6 kuruş olan prim ve diğer desteklerin artırılması gerektiğini söyledi. Çukobirlik ile TARİŞ’in alım fiyatlarını yenilemesini, pamuğun Gümrük Birliği’nde tarım ürünleri kapsamına alınmasını ve gümrük vergisinin konulmasını istedi. Pamuk üretilecek arazilerin tamamında sadece pamuk üretilmesi ve belirlenen tarım havzalarında destekleme yapılaması gerektiğini kaydetti. Bayraktar, ayrıca sanayicilerden pamuğu sahiplenmelerini talep etti.
Türkiye’nin pamuk üretimindeki bilgi ve deneyiminden bahseden Bayraktar, pamuğun ülke ekonomisine katkısını şu ifadelerle vurguladı:
“Türk tarımının vazgeçilmez bir ürünü olan pamuk lif, çiğit, tohum, yağ, küspe ve benzeri asıl ve yan ürünleriyle tekstil, hazır giyim, bitkisel yağ ve yem başta olmak üzere birçok sektöre ham madde oluşturuyor. Türk tekstil ve hazır giyim sanayilerimizin kuruluşunda ve hızla gelişerek bugünkü seviyelere gelmesinde yerli pamuk üretimimizin yani çiftçilerimizin önemli rolü göz ardı edilmemelidir.”
