4 yılda bir gerçekleşen Genel Kurul’un Umman’da gerçekleştirilen programında Başkan Şeker’le birlikte; TÜBA Asli Üyeleri Asya Bilim Akademileri ve Toplulukları Birliği (Association of Academies and Societies of Sciences in Asia-ASSAA) Başkanı Prof. Dr. Ahmet Nuri Yurdusev ve ISC Avrupa Grubu Yönetim Kurulu Üyesi Prof. Dr. İlkay Erdoğan Orhan ile TÜBA Genç Akademi Temsilcisi Dr. Mürsel Doğrul da yer aldı.

Muscat Küresel Bilgi Diyaloğu; Bilim Sistemleri ve Bilimin Geleceği, Bilim ve Sürdürülebilirliğe Adil Dönüşümler ve Bilim ve Toplum ana temalı 3 genel oturumun farklı konulardaki paralel oturumlarında da; yapay zekadan sürdürülebilirliğe, eğitimden kutuplara toplam 9 başlık ele alındı.

“21. Yüzyıl İçin Uluslararası Bilim İş Birliğini Yeniden Düşünmek” adlı genel oturumda bilimin küresel bir çaba olarak önemi, uluslararası bilim iş birliğindeki mevcut zorlukları ve bu alandaki ilerlemeyi yeniden tasarlama ihtiyacı ele alındı. Bilim sistemlerini daha açık, şeffaf, verimli, kapsayıcı ve bütüncül hale getirmek için öncelikler ve eylemler üzerinde duruldu. Sürdürülebilirlik bağlamında okyanus biliminin önemi ve ISC’nin okyanusla ilgili çalışmaları vurgulandı. Bilim diplomasisinin değişen bağlamı değerlendirildi ve ISC’nin bu alandaki rolü tartışıldı.

Toplantının ikinci günündeki genel oturum “Yükselen Teknolojiler ve Bilim Sistemlerinin Evrimi”nde yükselen teknolojiler ile bilim sistemleri arasındaki karmaşık ilişki ele alındı, yeni fırsatların yanı sıra etik kaygılar da tartışıldı.

Paralel oturumlarda ise yapay zekanın bilimi nasıl dönüştürdüğü, sunduğu geniş fırsatlar ve bilimsel süreçler üzerindeki etkileri konuşuldu. BM’nin 2024–2033 yıllarını kapsayan Sürdürülebilirlik için Bilim On Yılı girişimi çerçevesinde, bilimin sürdürülebilirlik gündemine katkıları ve gelecekteki rolleri ele alındı. Kadınların bilimdeki temsil oranının artırılması için stratejiler ve başarılı iş birliği çabaları hakkında görüş alışverişi yapılırken, bilim insanlarının eğitimi ve araştırmacıların mevcut ve gelecekteki zorlukları ele alma kapasitelerinin artırılması için yapılması gerekenler üzerinde duruldu. Ayrıca Uluslararası Kutup Yılı'nın küresel bilim iş birliğini nasıl şekillendireceği ve kutup biliminde elde edilen detaylandırıldı. Son genel oturum “Sınırların Ötesinde – Bilim, Kamu Güveni ve Çok Taraflı Politika” başlığı altında bilimin evrensel bir çaba olarak kapasiteyi ve kamu güvenini artırma ve küresel sorunlarda iş birliğini güçlendirmek üzerine eylem planları oluşturuldu. Genel Kurul'un sonunda ISC üyelerinin katkılarıyla şekillenen "Küresel Bilim Üzerine Muskat Deklarasyonu" yayımlandı. 

Başkan Şeker ve TÜBA Heyeti, Umman programı çerçevesinde pek çok ülkenin akademi başkanlarıyla bir araya geldi ve bilim insanlarıyla görüş alışverişinde bulundu. Muskat Büyükelçisi Prof. Dr. Muhammet Hekimoğlu'nu ziyaret ederek TÜBA'nın son dönemde yayımladığı eserleri hediye etti. Görüşmede ayrıca Umman'da görevleri yürüten akademisyenlerden çalışmaları hakkında bilgi aldı.

Muhabir: Cemil Cahit SARAÇOĞLU