Siyasetten ekonomiye, toplumsal sorunlardan kamu kurumlarına olan güvene kadar geniş araştırmaların yer aldığı ve 19-20 Eylül tarihleri arasında bin 500 kişiyle yapılan “Toplum 2024: Türkiye Toplumsal Eğilimler Araştırması” toplumu yakından ilgilendiren birçok konuya ışık tutuyor.
Ortak mutabakat göçmenler
Yayınlanan verilere göre, toplumun en büyük mutabakat sağladığı konu göçmenlerle ilgili oldu. Cumhuriyet Halk Partisi’nin (CHP) Avrupa’da Türkiye’ye biçilen “göçmen tutucu” pozisyona karşı sesini yükseltmeye başlamasının altında büyük toplumsal tepki yattığı belirtilen rapora göre, toplumun en büyük ortak politika önerisi “göçmenlerin geri gönderilmesi” oldu.
Atatürk en büyük ortak payda oldu
Cumhuriyetin kurucu lideri Mustafa Kemal Atatürk’ün toplumdaki karşılığının hemen her siyasi renkte oldukça belirgin olduğu görüldü. Atatürk’ün toplumun en büyük ortak paydası olduğuna işaret eden verilerde, toplumun yalnızca yüzde5,8’i Atatürk’le ilgili olumsuz görüş bildirdi. Raporda, söz konusu verilere ilişkin “Toplumsal desteği hayli yüksek olmasına rağmen ‘cumhuriyetin ilanının’ toplumsal kabulünün bile Atatürk üzerinde sağlanan geniş konsensüsün arkasında kaldığını görüyoruz” ifadeleri kullanıldı.
Selçuk Bayraktar Erdoğan’ın önünde…
CHP ve AKP içindeki aday tartışmalarına ilişkin de anket verilerine yer verildi. Buna göre “Ankara Büyükşehir Belediye Başkanı Mansur Yavaş’a, CHP seçmeninden yönelen destek oranında son genel seçimlerde İYİ Parti’ye oy verip artık CHP seçmeni olan yüzde 33’lük kesimin ciddi bir katkısı olduğunu söylemek mümkün. Bu kesimin CHP seçmeni olarak verdiği destek Yavaş’ı İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanı Ekrem İmamoğlu’nun gerisinde olsa da parti içinde potada tutmayı sağlıyor. İmamoğlu’nun toplumsal beğeni düzeyini milliyetçi seçmenlerde arttırmadan Yavaş’ın beğeni düzeyine ulaşması pek mümkün görünmüyor. Selçuk Bayraktar’ın toplumsal beğeni düzeyinin Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın üstünde olması ve toplumun ülkeyi yönetenlerin gençleşmesine dair gösterdiği yüksek tercih oranı birbirini destekler nitelikte.”
Azalan dindarlık iktidarı zorluyor
Raporda, söz konusu veriler şu şekilde değerlendirildi: “Ağır ekonomik koşulların, önümüzdeki 1 yıla dair umutsuzluğun ve azalan dindarlığın iktidarı zorlayan etkenler listesinin üst sıralarında olduğu görülüyor. Muhalefetin ‘çoklu aday’ tartışmalarını yönetirken göstereceği performans ve iktidarın ‘ahmak’ davası başta olmak üzere sürece olası müdahaleleri toplumsal dikkati yönlendirmesi bakımından Ak Parti’ye alan açabilir. Bu noktada muhalefetin avantajlarının daha ‘hakiki’ iktidarın olası avantajlarının ise görece ‘yapay’ olması muhalefette erken zafer algısını beslerse 2023 genel seçimlerindeki ağır mağlubiyete kapı aralanabilir.”
Hem ekonomiye güven azalıyor hem dindarlık
Araştırma kapsamında katılımcılara yöneltilen “Sizce Türkiye’nin acilen çözülmesi gereken en önemli iki sorunu nedir?” sorusuna yüzde 54.1 oranında “Ekonomi” yanıtı verilirken, yüzde 27,9 oranında ise “Enflasyon, hayat pahalılığı, zamlar” karşılığı verildi. Acilen çözülmesi gereken ilk 10 sorun listesinin ilk 2 sırası da dahil olmak üzere 5’i doğrudan ekonomiyle ilgili oldu.
Araştırma sonuçlarına göre önümüzdeki bir yıl içerisinde ülke ekonomisinin daha iyi olacağını düşünenlerin oranı yüzde 23,3 iken ekonominin düzelmeyeceğini düşünenlerin oranı yüzde 76,7. AK Parti seçmeninin yüzde 55,2’si ile MHP seçmeninin yüzde 55,5’i de ekonominin önümüzdeki bir yıl içinde iyiye gitmeyeceğini düşünüyor.
Memurlar dindarlaştı…
Raporda dikkat çeken verilerden biri de, kişilerin dindarlıklarında yaşanan değişim oldu. Buna göre son 5 yılda şahsi dindarlıklarının değişimine dair soruya katılımcıların yüzde 22,5’i “Dindarlığım azaldı” şeklinde yanıt verirken yüzde 63,5’i herhangi bir değişiklik olmadığı yanıtını veriyor. Son 5 yılda dindarlığının arttığını söyleyenlerin oranı yalnızca AK Parti’lilerde (yüzde 17,9) azaldığını söyleyenlerden (yüzde 13,7) fazla çıktı. Toplumun genelinde son 5 yılda dindarlık belirgin şekilde azalmış görülürken memurlar arasında belirgin bir dindarlık artışı beyanı dikkat çekti.