Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi tarafından yapılan araştırmaya göre; Akdeniz, Ege ve Marmara bölgelerindeki 9 ilden alınan toprak örneklerinde 1 kilogram toprakta; Akdeniz'de yaklaşık 300, Ege'de 180, Marmara'da ise 160 parça plastik bulunduğunu belirten Rızvanoğlu, “Bu durum, tarım arazilerindeki mikroplastik kirliliğinin varlığını ve ciddiyetini göstermektedir. Daha önce Çukurova Üniversitesi Ziraat Fakültesi’nden bazı bilim insanları da Çukurova’da örtü altı yetiştiriciliği yapılan alanlarda hem sera plastiklerinin hem de damlama sulama borularının tek kullanımlık olmasından kaynaklı olarak sadece bu iki kaynaktan dolayı 1 kg toprakta 40’a yakın mikro plastik kalıntısı olduğunu bildirmişlerdir” dedi.

Rızvanoğlu, mikro plastik tehdidine ilişkin şu ifadeleri kullandı: “Mikro plastikler, çeşitli kaynaklardan (plastik atıkların parçalanması, sulama, tarım ve endüstriyel faaliyetlerden kaynaklanan kirlilik, vs) topraklara karışabilmektedir. Toprakta biriken bu plastik parçacıkları, kök aracılığıyla bitkilere geçerek insanların gıda tüketimi yoluyla plastiklere maruz kalma riskini artırmaktadır. Böylelikle, gıda güvenliği konusunda tehlike oluşmakta ve halk sağlığı açısından endişe verici bir durum ortaya çıkmaktadır.”

‘Tarımsal verimi düşürebilmekte’

Mikro plastik kirliliğin, bitkilerin sağlığını ve büyümesini de olumsuz etkilediğini belirten Rızvanoğlu, bitkilerin köklerinde birikerek su ve besin emilimini engellemekte, bu durum da tarımsal verimi düşürebilmektedir. Yukarıda bahsedilen araştırmayı yapan uzmanlar tarafından mikro plastiklerin toprak canlıları üzerindeki etkilerinin uzun vadede tarımsal verimi düşürebileceği de vurgulanmaktadır. Söz konusu nedenlerle, tarım arazilerindeki mikro plastik kirliliğinin kontrol altına alınması ve azaltılması önemlidir.” 

Evrim Rızvanoğlu, verdiği soru önergesi kapsamında Tarım ve Orman Bakanı İbrahim Yumaklı’nın yanıtlaması istemiyle şu soruları sordu:

·       Bakanlığınız tarafından 2002 yılından günümüze kadar tarım arazilerindeki mikro plastik kirliliği konusunda yapılan araştırmaların sayısı kaçtır? Bu araştırmaların yıllara göre risk analiz sonuçları nelerdir?

·       Yapılan araştırmalarda kirliliğin tarımsal üretim ve toprak verimliliği üzerindeki etkileri hakkında elde edilen bulgular nelerdir? Mikro plastiklerin tarımsal verimliliği düşürme ihtimaline karşı hangi tedbirlerin alınması planlanmaktadır?

·       Tarımsal ürünler aracılığıyla insanlara geçen mikro plastiklerin tüketici sağlığı üzerindeki potansiyel riskleri hakkında yapılan değerlendirmelere ilişkin hangi tedbirlerin alınması planlanmaktadır?

·       Mikro plastiğin besin zincirindeki dolaşımından kaynaklı olarak topraktan sofraya uzanan riskin uzun vadedeki etkilerinin analizi yapılmakta mıdır?

·       Tarım sektöründe mikro plastik kirliliğini azaltmak veya önlemek için hangi politika ve stratejiler uygulanmaktadır? Bu politikaların ve stratejilerin başlıca unsurları nelerdir?

·       Mikro plastiklerin tarımsal sulama aracılığıyla da toprağa karıştığı göz önünde bulundurulacak olursa, sulama öncesine ilişkin herhangi bir denetleme mekanizması izlenmekte midir?

·       Tarımsal alanlarda kullanılan gübreleme amaçlı atık su arıtma çamuru ve sulama amaçlı atık su arıtma tesisi çıkış sularının içeriğindeki mikro plastiklerin miktarına ve bunların yaratacağı etkiye dair bakanlığınızın yaptığı bir çalışması var mıdır?

·       Tarımsal topraklardaki mikro plastik kaynaklarından biri olan, malç ya da alçak tünel sera örtü plastikleri ve tek kullanımlık damlama sulama borularının kullanımının kontrolüne dair bakanlığınızın bir planı var mıdır?

·       Tarımsal üretimde kullanılan pestisitlerin plastik ambalajlarının da mikro plastik kaynağı ve tehlikeli atık olduğu düşünüldüğünde, bu ambalajların yönetimi ve düzenli olarak toplanmasına dair bakanlığınızın ülke çapında yaptığı bir çalışma var mıdır?

·       Çiftçilerin tarım uygulamalarında mikro plastiğin yayılmasını önlemelerini sağlayacak adımlardan biri de plastiğe ikame olarak sağlanacak malzeme ve teçhizat tedariki olacaktır. Bakanlığınız tarafından, tarım sektöründe kullanılan plastiklere karşın yeni nesil tarım teknolojileri geliştirilmesine yönelik çalışmalar bulunmakta mıdır?

·       Çiftçilere mikro plastiklerin topraktaki varlığı ve tarımsal üretim süreçleri üzerindeki olası zararları konusunda farkındalık kazandırmak için nasıl bir eğitim, bilgilendirme ve bilinçlendirme çalışması yapılmaktadır?

Kaynak: Nursel DİLEK MANAVBAŞI