Cumhuriyet Halk Partisi Niğde Milletvekili Ömer Fethi Gürer, Tarım ve Orman Bakanlığının 2022 yılı bütçesinin görüşüldüğü Plan ve Bütçe Komisyonu'nda, yemlik olarak ithal edilen, düşük vasıflı 11,5 proteinli buğdayın, işlenerek piyasaya un olarak verildiği yönündeki iddiaların doğru olup olmadığının açıklanmasını istemişti. CHP Milletvekili Ömer Fethi Gürer'in Plan ve Bütçe Komisyonunda yönelttiği sorusuna, Tarım ve Orman Bakanlığından yazılı yanıt geldi. Buğday unlarına ilişkin değerlendirmelerin 'Türk Gıda Kodeksi Buğday Unu Tebliği' dikkate alınarak gerçekleştirildiğinin belirtildiği açıklamada, 'Tebliğde buğday ununun tekniğine uygun ve hijyenik şekilde üretilmesi, hazırlanması, işlenmesi, depolanması, nakledilmesi ve piyasaya arz edilmesi aşamalarında taşıması gereken özellikler belirtilmiştir' ifadelerine yer verildi. Tarım ve Orman Bakanı Bekir Pakdemirli imzasıyla verilen yanıtta, piyasada yer alan buğday unlarının bu Tebliğde yer alan kriterleri sağlaması gerektiğine işaret ederek, 'Bahse konu kriterler ulusal ve uluslararası çalışmalar ve veriler ışığında hazırlanmıştır. Ayrıca buğday unları yatay gıda kodeksi hükümlerine de (bulaşanlar, etiketleme vb.) uygun olmak zorundadır' denildi.
'NET YANIT YOK'
CHP Milletvekili Gürer'in sorusuna verilen yanıtta , 'Türk Gıda Kodeksi Buğday Unu Tebliği 'nde Ekmeklik Buğday Unu için protein miktarı en az kuru maddede yüzde 10,5, Tam Buğday Ununda protein miktarı en az kuru maddede yüzde 11, Özel Amaçlı Buğday Unlarında protein miktarı en az kuru maddede yüzde 7 olmak zorundadır. Bakanlığımızca yapılan resmi kontrollerde mevzuatta belirtilen protein değerlerinden düşük olarak üretilmiş ürünlere rastlanması halinde 5996 sayılı Veteriner Hizmetleri, Bitki Sağlığı, Gıda ve Yem Kanunu kapsamında idari yaptırımlar uygulanmaktadır' şeklinde bilgiler verildi. CHP Niğde Milletvekili Ömer Fethi Gürer ise 'Düşük vasıflı ve yurt dışında 'yemlik buğday' olarak tanımlanan 11,5 proteinli buğday ithal edildi. TMO yurt dışından bu düşük vasıflı buğday ki (11,5 protein) tonu 353 dolara ithal etti. Un fiyatlar yurt içinde artınca TMO Piyasaya un satmaya başladı. Fırıncılar TMO, unundan randıman alamadıklarını söylüyorlardı. 50 kilogram un torbası 400 liraya çıkmasına rağmen fırıncı TMO'nun fiyatların tamamı peşin, 185-200 TL/çuval ununa sınırlı itibar etti. İddia TMO ununu düşük vasıflı buğdaydan elde edilen un olduğu idi. Durumu Bakana sordum. Bakan mevzuata göre yanıt verip yemlik buğday un olmadı diyemedi. Mutlaka hububatta kendi kendine yeter duruma ermeliyiz' diye konuştu.
'EKMEK 3 LİRA, SİMİT 3,5 TL'
CHP'li vekil Ömer Fethi Gürer, Bakana yönelttiği '50 kiloluk torbada un piyasada 350 liraya satılırken TMO'nun sattığı 180 liralık unu fırıncılar neden kullanmıyor? Kullanıyorsa ekmek 3 lira, simit 3,5 lira nasıl olmuştur? sorusunda Bakan Pakdemirli, 'TMO tarafından un fabrikalarına ekmeklik buğday satışı, fırın ve ekmek imalathanelerine uygun fiyatla (185-200 TL/Çuval fiyat aralığında) un satış fiyatı taahhüt etmeleri koşuluyla yapılmaktadır. Taahhüt veren un fabrikalarının listesi fırıncı ve esnaf odaları başta olmak üzere, bireysel olarak talepte bulunan tüm fırıncılar, İl Valilikleri ve Ticaret Bakanlığı ile paylaşılmaktadır. Un regülasyonu uygulaması Toprak Mahsulleri Ofisi ve Ticaret Bakanlığımız yetkilileri tarafından gerek un fabrikaları gerekse fırınlar nezdinde sıkı bir şekilde takip edilmektedir.' yanıtını verdi. Gürer, 'En son tarım sayımı kaç yılında yapılmıştır?' Sorusunu da Bakan 'Tarım sayımı en son 2001 yılında yapılmış olup, Genel Tarım Sayımı Türkiye İstatistik Kurumu sorumluluğundadır.' diye yanıtladı.
'TMO BUĞDAY DA ALAMADI'
Bakan Pakdemirli, üreticilerin ürünlerini TMO yerine serbest piyasaya satması nedeniyle TMO'ya ürün arzının, normal yıllara göre daha düşük seviyelerde gerçekleştiğini vurguladı. Taban fiyat düşük olunca çiftçi TMO buğday vermedi. CHP Niğde Milletvekili Ömer Fethi Gürer'in soru önergesini yanıtlayan Tarım ve Orman Bakanı Bekir Pakdemirli, TMO'nun hububat alım fiyatlarının, piyasa fiyatlarının altında kaldığını itiraf etti. Gürer'in 'TMO; bu yıl çiftçiden ne kadar hububat aldı' şeklindeki sorusuna yanıt veren Bakan Pakdemirli, 'Bu yıl TMO'ya ürün arzı diğer normal yıllara göre düşük kaldı' demekle yetindi. Rakam vermekten kaçındı. CHP Milletvekili Gürer ise yerli çiftçiye ekmelik buğdayda 2 bin 250 lirayı reva gören TMO'nun, yurtdışından 4 bin 700 liraya buğday ithal etmesini eleştirdi. TMO taban fiyatı çiftçiyi mutlu etti diyen bakan bu fiyatla çiftçinin ürününü TMO vermediğini itiraf etti. Gürer'in, Tarım ve Orman Bakanlığı'nın 2022 yılı bütçesinin görüşüldüğü, Plan ve Bütçe Komisyonu'nda, Tarım ve Orman Bakanı Bekir Pakdemirli'ye yönelttiği sorulara, Bakanlıktan yazılı yanıt geldi.
TMO YERLİ ÜRETİCİDEN NE KADAR HUBUBAT ALDI?
CHP Milletvekili Gürer, Plan ve Bütçe Komisyonu Toplantısı'nda Tarım ve Orman Bakanı Pakdemirli'ye 'Toprak Mahsulleri Ofisi, bu yıl çiftçimizden ne kadar arpa, buğday ve mercimek almıştır' şeklinde soru yöneltmişti. Gürer'in Plan ve Bütçe Komisyonu'ndaki sorusuna, Tarım ve Orman Bakanı Bekir Pakdemirli yazılı yanıt verdi. Bakan Pakmedirli, TMO'nun hububat alım fiyatlarını 17 Mayıs 2021 tarihinde açıklandığını anımsatarak, 2021 yılında yaşanan tarımsal kuraklığa bağlı olarak piyasa fiyatlarının TMO alım fiyatları üzerinde olduğunu itiraf etti. Bakan Pakdemirli, TMO'nun alım fiyatlarının piyasa koşullarından düşük olması nedeniyle üreticilerin ekseriyetle ürünlerini serbest piyasada değerlendirdiğini belirtti. Pakdemirli, üreticilerin ürünlerini TMO yerine serbest piyasaya satması nedeniyle TMO'ya ürün arzının, normal yıllara göre daha düşük seviyelerde gerçekleştiğini vurguladı.