• Böbreklerimizin vücudumuzdaki temel görevleri nelerdir?

Hepimizin bildiği üzere böbreklerimiz, karın boşluğumuzun arka duvarında bir tanesi sağda bir tanesi solda bulunmak üzere iki tanedir. Boşaltım sistemimizin en önemli organı diyebiliriz. Vücudumuzdaki zararlı atık maddelerin idrar yoluyla vücuttan atılmasını sağlar. Bu en belli başlı görevidir. Bunun dışında vücudun sıvı ve elektrolit (Sodyum, potasyum, protein… ) dengesini sağlar. Ayrıca hormon döngüsünde de görevlidir.

• Böbrek hastalıklarının belirtileri nelerdir?

Böbreklerimizin hastalanmaya başlama halinin bazı belirtileri vardır. Her zaman bir böbrek hastalığı bağlantısı olmasa da bu belirtilerde bir doktor kontrolü yaptırmak güvenli olacaktır. Bu belirtilere ufaktan göz atacak olursak; böbreklerin bulunduğu alanda aslında böbreklerde ağrılar. İdrar sıklığının belirgin artması veya azalması. İdrar hacminin belirgin artması veya azalması. Ağrılı veya kanamalı idrara çıkma. Vücutta fark edilir ödem oluşumları. Kontrolü zorlaşan hipertansiyon… En belirginleridir.

• Bu hastalıkların kaç çeşidi var?

Aslında çok çeşitli böbrek hastalıkları söz konusudur. Ancak diyet tedavisi gerektirenleri birkaç şıkta toplayabiliriz. Akut veya kronik glomerula nefrit: Böbreğin glomeruller denilen yapılarında geçici veya sürekli iltihaplanma durumu. Nefrotiksendrom: Böbreğin idrara fazla protein süzme durumu. Akut veya kronik böbrek yetmezliği: Böbrek fonksiyonlarının veya düzeninin geçici veya kalıcı şekilde bozulma hali. Böbrek taşları…

GÜNLÜK UYGULANMASI GEREKENLER

• Peki, böbrek hastalıklarından nasıl korunuruz?

Her hastalıktan korunmanın en önemli yolu olan, vücut ağırlığımızı normal sınırlarda tutmak. Bunun için düzenli dengeli beslenmek ve yaşam içinde fiziksel aktivitemizi daima yüksek kılmak. Kan şekerimizin ve tansiyonumuzun kontrollü, normalitelerde gitmesini sağlamak. (Özellikle şeker hastalığının en önemli yan getirisi böbrek yetmezliğidir) Sigara kullanmamak ve alkol tüketimini sınırlandırmak. Günlük sıvı alımı özellikle su tüketimi böbreklerimiz için çok önemlidir. Günlük 2-2.5litre su tüketmek. Bilinçsiz ilaç tüketiminden uzak durmak. (Özellikle antibiyotikler ve ağrı kesiciler) Aile hikayemize bakıp, eğer genetik yatkınlık varsa daha kontrollü ve dikkatli olmak. Şüphelendiğimiz durumlarda çekinmeden ve ihmal etmeden doktor kontrollerimizi yaptırmak.

GÜNLÜK ALINAN SIVI ÖNEMLİ

• Böbrek hastalıkları nasıl beslenmelidir?

Böbrek hastalıklarında diyet tedavisi hastalığın tanısı, gidişatı, kan değer durumlarına göre farklılık gösterir ve süreç içerisinde değişikliklerle ilerleyebilir. Oldukça ayrıntılı ve kompleks diyetlerdir. Özellikle böbrek yetmezliğinde enerji hesabı dışında protein, potasyum, fosfor, sodyum kısıtlanmasına gidilebilir. Hasta enerjinin büyük kısmını karbonhidrattan alır. Çoğunlukla hastaların kan yağları yüksek olduğu için yağa diyet enerji yüzdesinde dikkat edilmelidir. Oldukça ince şekilde tüketilecek protein miktarı belirlenir ve bu çoğu zaman oldukça düşüktür. Bu düşük proteini de genellikle en kaliteli protein içeren yumurta ile sağlanır. Potasyum ve fosfor alımı da çok kısıtlanır. Özellikle potasyum ve sodyum çok içeren meyve sebze türlerinin kontrollü tüketimi sağlanır. Tuz diyetten çıkarılır veya miktarı belirlenir. Böylece sodyumda kısıtlanmış olur. Bu hastalara özellikle kalsiyum, demir ve D vitamini takviyeleri gerekebilir. Doku yıkımı oluşmaması için genellikle diyet enerjisi yüksek tutulur. Bu kilolu hastalarda bile böyledir. Örneğin; x kalorilik x gram proteinli potasyum ve fosfordan kısıtlı tuzsuz diyet şeklinde bir diyet oluşur elimizde. Eğer başka hastalıklarda eşlik ediyorsa onlarda bu diyete eklenir. Diyalize giren hastalar genellikle beslenme konusunda bir tık daha rahatlardır. Diyaliz hastalarına suda eriyen vitaminlerin takviyesi yapılabilir. Böbrek hastalıklarının genelinde günlük alınması gereken sıvı miktarı hesaplanarak verilir.

• Diyet tedavisinin böbrek hastalığı için önemi nedir?

Erkeklerde daha sık görülmektedir. Dört beş çeşit taş oluşabilir ama en bilinenleri kalsiyum oksalat-kalsiyum fosfat taşlarıdır. Bu taşlarda kalsiyum kısıtlanmış diyet uygulanmaktadır. Böbreğin fonksiyonlarının geri dönüşümsüz bozulma durumunda böbrek nakli sağlanmaktadır. Nakil sonrası diyette protein ve diyet enerjisi yüksek verilir. Küçük düzeyde potasyum sınırlanır. Diyet tedavisi özellikle böbrek yetmezliğinde çok önemlidir. Çünkü böbrek yetmezliğinin ilerlemesini net bir şekilde yavaşlatabilir.

Editör: Haber Merkezi