• Yenidoğanlara anne sütü hangi döneme kadar verilmelidir?
Anne sütü beslenmenin başlangıç noktasıdır. İlk 6 ay yalnızca anne sütü yeterli olmaktadır. Buna bebeğin su ihtiyacı da dahildir. Altı aydan sonra ek gıdalar ve normal beslenmeye geçiş yavaş yavaş sağlanır. Ancak eğer mümkünse 24 aya kadar anne sütü devamlılığı tavsiye edilir. Yapılan bazı araştırmalarda anne sütünün verilme süresi ile çocuğun IQ'sunun doğru orantılı olduğu gözlenmiştir. Anne sütünün verilme süresi 24 aya kadar tavsiye edilse de anne ve çocuğun koşullarına göre değişkenlik gösterebilir.
DOĞAL İLAÇ ÖZELLİĞİ TAŞIYOR
• Kolostrum sütü nedir?
Hindistan'da fiziksel ve psikolojik rahatsızlıkların tedavisinde kullanılan kolostrumun, sütten farklı bir madde olduğu, yeni doğanların hızlı gelişimini ve sağlıklı olmalarına yardımcı olduğu Doktor Hufeland tarafından 1799 yılında kanıtlanmıştır. 19'uncu yüzyılın sonlarında kolostrum ile ilgili yapılan birçok araştırma sonucunda, 2'inci Dünya Savaşı'ndan sonra doğal antibiyotik özelliğinden dolayı, antibiyotik ve kimyasal ilaçların yerine kullanılmıştır. Ayrıca, kolostrumun 1950'li yıllarda romatizmal eklem iltihaplanmasının tedavisinde etkili olduğu gözlemlenmiştir. Kolostrum, doğumdan sonra ilk 5 günde salgılanan süttür. Üç haftaya kadar geçiş sütü şeklindedir. Üç haftadan sonra olgun süt oluşmaya başlar. Korunaklı bir ortamdan savunmasız alana gelen bebeği korumak üzerine dizayn edilmiş bir süttür. Olgun süte göre protein, vitamin ve mineral içeriği daha fazla olup daha az yağ ve laktoz içerir. Enfeksiyon ve alerjilere karşı koruyuculuk özelliğine sahiptir. Yeni doğan sarılığının doğal temizleme yöntemidir. Kolostrum ilk andan itibaren bebeğin sindirim sistemine koruyucu bir zırh oluşturur. Bu durumu bebeğe verilecek su bile bozabilir.
İÇİNDE BİRÇOK VİTAMİN BARINDIRIYOR
• Anne sütünün diğer bilinen özellikleri neler?
Anne sütünün en bilinen güzelliği, her annenin kendi bebeğinin ihtiyacına göre süt üretmesidir. Örneğin prematüre bebek doğuran bir anne daha koruyucu ve besleyici süt üretir ki normal zamanında doğan bebeği kısa sürede yakalayabilsin. Anne sütü proteini inek sütünün üçte biri kadardır, yağ ve laktoz oranı ise inek sütüne göre daha yüksektir. Anne sütündeki yağ asitleri inek sütüne göre görünür düzeyde yüksektir. Bu da bebeğin beyin gelişimi açısından önemlidir. Vitamin ve minerallere bakacak olursak, inek sütüne göre özellikle C vitamini ve ardında A vitamini oldukça yüksek düzeydedir. En iyi yanı ise vitamin ve minerallerin kayıp yaşanmadan inek sütüne göre çok daha yüksek oranda emilimi söz konusudur. Son zamanlarda adını daha sık duyduğumuz keçi sütü ise inek sütüne daha yakın bir yapıya sahiptir. Keçi sütünün protein ve laktoz oranı inek sütüne benzer olup yağ oranı ise bir miktar yüksektir.
ANNE-BEBEK BAĞINI GÜÇLENDİRİYOR
• Emzirmenin anne için bir faydası var mı?
Çok iyi bilindiği üzere emzirme hem anne hem de bebek için çok yararlı bir eylemdir. Bebek için; her zaman steril ve ısı derecesi ideal bir besindir. Bebek, anne sevgisi ve dokunuşuyla güven içerisinde beslenme gereksinimini karşılar. Öyle ki bu güven döngüsü gelecekteki psikolojik gelişiminde dahi etkilidir. Bebeği şimdi ve gelecekteki yaşamında alerji, kronik hastalıklar, obezite gibi risklerden büyük oranda korur. En basit haliyle bebeğin huzurlu olmasını, az ağlamasını ve pişikten korunmasını sağlar. Anne için bakıldığında ise ortalama ve yeterli beslendiğinde, bol sıvı tükettiğinde; hazırlama sorunu olmadan bebeğini rahatça besleyebildiği güvenli bir yöntemdir. Anne ve bebeği ile duygusal bağı güçlenir. Annenin gebelik sonrasında fazla kilolarından kurtulması için de iyi bir destektir. Ayrıca emzirmenin meme kanseri, yumurtalık kanseri, kemik erimesi, kansızlık gibi durumlardan anneyi koruduğu düşünülmektedir.
'BEBEĞİN GELİŞİMİNE GÖRE UYGULANMALI'
• Emzirirken nelere dikkat edilmelidir?
Emzirmede birkaç noktaya dikkat etmek gereklidir. Doğumdan sonra yarım-bir saat içinde emzirme başlamalıdır. Bebeğin ilk alacağı besin anne sütü olmalıdır. Bebeğin gelişimi düzenli olarak kontrol edilip anne sütünün yeterliliği saptanmalıdır. Normal şartlarda altı aydan sonra mama desteği ve ek gıdaya geçiş idealdir. Süt üretimini arttırmak için her şeyden önce annenin yeterli ve dengeli beslenmesi ve bol sıvı alımı sağlanmalıdır. Anne ile bebek yakın tutulmalı, emme hemen başlatılmalı ve anne kesinlikle psikolojik olarak mutlu, huzurlu kılınmalıdır. Sütten bebeğe geçecek zarar verebilecek maddelere anne dikkat etmelidir. Sütten bebeğe; viral enfeksiyonlar, bazı ilaçlar, tarım ilaçları, bazı gıdaların içerdiği küflerin artığı olan aflatoksin yapılar (yanlış muhafaza edilmiş baharat, kuruyemiş vb…) geçer. Emzirme sıklığı bebeğin mide kapasitesine göre değişir. İlk etaplar için yarım-bir saat aralığı denilebilir. Bebek büyüdükçe mide hacmi büyür, bu aralık da buna bağlı olarak değişir (günde 8-10 kez).
• Anne sütünün 'kesilmesi' durumunda ne yapılmalı?
Anne sütünün yetersiz kaldığını bebeğin büyüme ve gelişmesinden anlarız. İlk altı ayda büyüme-gelişme geride ise uzman kontrolünde mama takviyesi desteklenir. Altı ay sonrasında ise anne sütü yanında ek besinler artı mama üçlüsü şeklinde ilerlenebilir.
