• Gelecekte hangi meslekler ortadan kalkacak?
Aslında mesleklerin ortadan kalkmasından daha ziyade mesleklerin tanımlarında değişimler olacaktır. Mesleği icra eden kişilerde bugün aranan niteliklerle kısa vadede aranan nitelikler değişecektir. Hem iş hem de çalışan tanımlamalarında değişimler olacaktır. Hangi sektör ve hangi meslek olursa olsun istenilen nitelikler arasında dijital değişime entegrasyon önemli olacaktır. Şu anda üniversiteye hazırlanan, üniversite öğrencisi olan veya mezun olmuş kişilerin bu durumu göz önünde bulundurması gerekmektedir. Online platformlar teknolojiye uyum sağlayabilenler için ciddi bir iş kapısı haline gelmiştir. Mesleğiniz ne olursa olsun dijital dönüşüme uyum sağlayamadığınızda eksik kalacaktır.
• Yeni mesleklerdeki yeterlilik düzeyleri geliştirilmesi için eğitim sistemimiz yeterli midir? Hangi adımlar atılmalıdır?
Geleceğin meslekleri ve bu mesleklerde başarılı olabilmek için akademik başarı tek başına yeterli olmayacaktır. Özgüven, etkili iletişim kurabilme, problem çözme, kriz yönetme, ekip çalışması gibi özellikler kişilerde aranan nitelikler haline gelmiştir. Günümüzde kariyer yapan insanlara baktığımız zaman bu özellikleri görebilmekteyiz. Eğitim kurumlarımızın maalesef bu konuda gereklilikleri yakalayamadıklarını düşünüyorum. Hayat başarısının akademik başarıyla doğru orantılı olabileceği düşüncesi hala yaygın bir düşüncedir. Bu düşünce nedeniyle üniversiteyi kazandırmak için öğrencileri sınava hazırlama rolünü daha çok üstlenmektedirler. Bu sistemin değişmesi gerekiyor. Burada eğitim kurumlarımızda bu dönüşüme yani öğrencileri hayata hazırlamak için gerekli donanıma sahip öğretmenlerimizin de yetiştirilmesi gerekiyor.
• Online eğitim sertifika programlarının önemi nedir?
Online eğitimler artık eğitim sistemimizin bir parçasıdır. Pandemi öncesi uzaktan eğitim veren kurumlar vardı. Şu an birçok eğitim kuruluşu eğitimleri canlı olarak online vermektedir. Burada dikkat edilmesi gereken noktalar var. Bu noktalar alınan eğitimin niteliği açısından önem taşımaktadır. Öncelikle alınan eğitimlerin akreditasyonu ve eğitimi veren kuruluşların eğitim ile ilgili bakanlıkların belirlediği kıstasları tamamlayıp tamamlamadığına bakmaları yani bir eğitimin geçerliliğini belirleyen eğitim saatleri, uygulaması ve belirli meslek gruplarına yönelik olup olmaması gibi önemli özellikler vardır. Bu özelliklere dikkat edilmelidir. Mümkünse üniversitelerden veya akreditesi sağlam olan güvenilir kurumlardan alınmalıdır. Bu şartlar sağlandığında online sertifikalar alınabilir. Online eğitime bundan 2 yıl önce bakış açısı fazlasıyla olumsuzdu. Ancak bugün sertifika programlarının uygulamalı olanları hariç neredeyse hemen hepsi online eğitime dönüştü.
• Gelecek yıllarda proje, insan yönetimi ve empatinin önemi nasıl şekillenecek?
İnsan yönetimi her dönem önemli olmuştur. Önemli ancak bir o kadar da zordur. Lider olmak insanları ekip ruhuna adapte edebilmek, ben değil 'biz' bilincini verebilmek kolay bir iş değildir. Yönetebilmek, bir gruba lider olabilmek için olaylara sadece mevzuata göre değil çalışan gözüyle bakabilmeyi ve dolayısı ile sağlıklı bir empati kurabilmeyi gerektirir. Yöneticilik, insan yönetimi ve empatik anlayış bu nedenle gelecekte hatta günümüzde dahi çok önem kazanmaya başlamıştır. Birçok kuruluş iyi bir yönetici bulamamasından yakınmaktadır.
• Pandemi, gelecekteki meslekleri nasıl etkiledi. Online olarak yapılan mesleklerdeki dönüşüm hangi boyutlara ulaşacak?
Daha önce yapılan bir araştırmada; 'Günümüzdeki ilkokul çağındaki çocukların yaklaşık yüzde 60'ı bugün var olmayan işleri yapacaklar….' şeklinde bir veri vardı. Pandemi dönemi bu süreci hızlandırdı ve biraz daha öne çekti. Pandemi döneminde maalesef pek çok iş yerinin kapandığına, kiralarını dahi ödeyemediklerine hep birlikte şahit olduk. Diğer yandan bazı şirket, işletme ve kuruluşlarında hiçbir dönemde olmadığı kadar fazla kar ettiğine de tanık olduk. Bu dönemde dijital dönüşüme ayak uydurabilen iş yerleri işlerine devam ettiler. Ancak geleneksel yollarla devam eden veya teknolojiyi yakalayamayan işletmeler ise zarar ettiler. Bugün pandemi ile online uzaktan çalışmaya dönüşen işlerin bir çoğu artık online olarak devam edecektir. Bankalardan online çalışmaya bazı birimler için geçiş yapanlar oldu. Eğitim sistemi artık sadece örgün değil ona alternatif online sistemle yapılmaya devam edecektir. Pek çok meslek içinde bu durum geçerlidir. Ancak uygulama gerektiren meslekler ise yine yüz yüze devam edecektir.
• Öğrenciler, veliler, üniversite öğrenci ve mezunları pandemi sonrası dönemde geleceğe nasıl hazırlanmalıdır?
Gelecek ne zaman ve nasıl gelecek? Bunları net olarak bilemeyiz. Ama değişen ve gelişen teknoloji ile hızla hayatımızın her alanında etkisini gün geçtikçe daha da hissettiren dijitalleşme şunu gösteriyor ki, artık hiçbir iş eskiden yapıldığı gibi yapılamayacak. Peki, gençler kendilerini bu değişime nasıl adapte etmelidir? Tüm bu soruların cevabını, bizim var olan olayları ve yaşadığımız dünyayı doğru bir şekilde değerlendirip olaylara bakış açımızda kalıpların dışına çıkarak analiz etmemiz ile bulabiliriz. Eski dönemlerdeki iş anlayışı ve kazanç elde etme yöntemleri ile günümüzde iş yapmak neredeyse imkansız hale gelmiştir. Üniversite bitirmek, diploma sahibi olmak tek başına artık çok bir anlam ifade etmemeye başlamıştır. İş dünyasında mesleklerin kavram ve tanımlarında değişimler yaşanmış ve yaşanmaya da devam etmektedir. Günümüz öğrencilerinin tüm bu değişimlere entegrasyonunun sağlıklı bir şekilde olması için iş dünyasının onlardan bekledikleri bazı yeterliliklere sahip olmaları gerekmektedir.
• Nedir bu yeterlilikler?
Özgüven, etkili iletişim, kriz yönetimi, ekip çalışmasına yatkınlık, üretkenlik, duygusal zeka… Bu yeterliliklere sahip bireylerin iş hayatında kolay yer edinebileceği ve bu yerlerini koruyup ilerletebileceği ön görülmektedir. Burada velilere ve okullara büyük sorumluluklar düşmektedir. Hem okul, hem de veliler üniversiteleri doğrudan iş bulma kurumu olarak görmemelidir. Öğrencilerin ilgi ve yetenekleri neyse bu alanlarda desteklenmeli ve girişimcilik yönü olan öğrencilerin önü kesilmemelidir. Okullar, öğrencinin kendini tanımasında ve var olan özelliklerine göre neleri yapabileceği, başarabileceği konusunda profesyonel bir rehberlik sunabilir hale gelmelidir. Her şey de olduğu gibi eğitim alanında da değişimler yaşanmaktadır. Artık bilgi sadece okullarda öğretmenlerden elde edilen veriler değildir. Artık bilgiye ulaşmak zahmet içermemektedir. Aksine bir konu hakkında bilgisiz kalmak tercih meselesi haline gelmiştir. Hal böyle olunca okullarda öğretmenler öğrencilere yol gösterici olmalı ve alternatifleri sunabilen, yeni değişim ve gelişimleri yakından takip edip yorumlayabilen bir hale gelmelidir. İçinde bulunduğumuz, yaşadığımız bu dönem birçok sorunu barındırsa da beraberinde pek çok fırsatları da sunmaktadır. Ancak bu fırsatları görmek ve değerlendirmek için ülkemizi ve dünyayı iyi okumalıyız. Olayları tarafsız bir gözle değerlendirmeliyiz. Üniversite eğitiminin yanında yazılım, bilgisayar kullanımı, teknoloji okuryazarlığı gibi alanlarda çalışmalar yapmalı ve gerekli eğitimleri almalıyız. Özellikle işbirliğine önem vermeli ve ekip ruhunu yakalamalıyız. Her şeyden önemlisi işimiz ne olursa olsun en iyisi olmak için gerekli çalışmaları yapmalı ve işimizle ilgili yenilikleri takip etmeliyiz.
