Analizde “Bulgular, son dönemde konkordato talebinde bulunan firmaların parasal sıkılaştırma öncesinde de finansal sorunlarının olduğuna işaret ediyor. 2024 yılında konkordato ilan eden firmaların parasal sıkılaştırmanın başladığı 2023 yılı haziran ayı itibarıyla yüzde 41’inin temerrüt halinde, yüzde 61’inin yüksek borçlu, yüzde 26’sının da düşük likiditeye sahip olduğu görülüyor” tespiti yapılıyor.
Finansal stres altındaki firmaların faaliyetlerine devam ederken ödeme kolaylığı elde etmek amacıyla konkordato talebinde bulunabildiğinin yapıldığı analizde, "İcra ve İflas Kanunu’nda yer alan konkordato hükümleri ile borçlunun borcunun uzatılması, borcundan indirim yapılması veya muhtemel bir iflastan kurtulması amaçlanıyor. Bu yazıda, son dönemde gerçekleşen konkordato taleplerinin finansal koşullarla ilişkisi inceleniyor" ifadeleri kullanılıyor.
Borçlarının varlıklarına oranı yüzde 36
Konkordato firmalarının borçluluk seviyesinin diğer firmalara göre daha yüksek, likidite seviyelerinin daha düşük olduğunun tespit edildiği analizde, “Konkordatoya giden firmaların ticari borçlarının toplam varlıklara oranı yüzde 36 iken, bu oran faaliyetlerini sürdüren diğer firmalarda yüzde 11 seviyesinde olduğu görülüyor. Benzer şekilde konkordato firmalarının hazır değer olarak adlandırılan kasa ve banka hesaplarının kısa vadeli yükümlülüklerine oranının medyanı yaklaşık yüzde 2 iken bu oran diğer firmalar için yüzde 8 civarında” görüşü dile getiriliyor.
Konkordato öncesi de finansal sorunları vardı
Konkordato talep eden firmaların önceki dönemde de yüksek borçluluğa ve düşük likiditeye sahip olduğu belirtilirken, beklenmedik likidite şoklarıyla karşılaşan ve borçlanma kapasitelerine yakın olan firmaların, ticari kredilerde temerrüde düşme olasılıklarının daha yüksek olduğu ifade ediliyor.
2023’te sıkışıklık başlamış
Analizde 2024 yılında konkordato talebinde bulunan firmaların temerrüde yakınlığını anlamak için, 2023 yılının ilk altı ayına ilişkin risk göstergeleri de inceleniyor. Bulgulara göre, konkordato talebinde bulunan firmaların sıkılaştırma öncesinde de finansal sorunları olduğuna işaret ediliyor. 2024 yılında konkordato ilan eden firmaların parasal sıkılaştırmanın başladığı 2023 yılı haziran ayı itibarıyla yüzde 41’inin temerrüt halinde, yüzde 61’inin yüksek borçlu, yüzde 26’sının da düşük likiditeye sahip olduğunun tespit edildiği kaydediliyor.
TCMB, takipte…
Konkordato sürecindeki firmaların tedarikçilerine yönelik ödemelerini ertelemeyebildiği hatırlatılarak şu tespit dile getiriliyor:
“TCMB, reel sektör firmalarının temerrüt gelişmelerini iktisadi faaliyet, finansal istikrar ve arz zincirinin devamlılığı açısından yakından takip ediyor. Buna göre, 2024 yılında konkordato talep eden ve geçici mühlet verilen firmalar toplam nakdi ticari kredi bakiyesinin yüzde 0,38’ini, toplam istihdamın yüzde 0,07’sini, toplam satışların yüzde 0,16’sını ve toplam yurt dışı satışların yüzde 0,18’ini oluşturuyor. Konkordato firmalarının tedarikçileri ise toplam nakdi ticari kredi bakiyesinin yüzde 0,23’ünü, toplam istihdamın yüzde 0,12’sini, toplam satışların yüzde 0,21’ini ve toplam yurt dışı satışların yüzde 0,14’ünü oluşturuyor.”
Konkordato sonrası müşteri ve tedarikçi kaybı
Konkordato sürecinin firmalar arası ticareti de etkilediği vurgulanırken, müşteri ve tedarikçi sayısının azaldığı, konkordato sonrasında ise yatay seyrettiği belirtiliyor. Bunun nakit akışı ve borç yönetiminde yaşanan sorunların diğer firmalar tarafından da hissedildiği ifade ediliyor. Konkordato talep eden firmaların ticari ilişkilerinin süreç öncesinde zayıfladığı, ancak konkordato sonrası firmaların faaliyetlerine devam edebildiği görüldü.
Analizde, özetle, yüksek borç ve düşük likidite ile çalışan finansal stres altındaki firmaların konkordato taleplerinin dönemsel olarak yükselebildiği belirtilerek, “2024 yılı içinde gerçekleşen konkordato taleplerinin parasal sıkılaştırma öncesinde de riskli kategoride sayılabilecek ve ekonomideki ağırlığı görece düşük firmalarda yoğunlaştığı görülüyor” değerlendirmesi yapılıyor.
Fotoğraf: AA
