İlçe merkezine yaklaşık 30 kilometre uzaklıktaki Uzunkaya Mahallesi kırsalında, halk arasında "Kela Hanma (Hanım Kalesi)" olarak bilinen alanda, Mardin Müze Müdürü Abdulgani Tarkan başkanlığında, uzman arkeolog ve sanat tarihçisi Volkan Bağlayıcı, müze uzmanı arkeolog Mehmet Şan ve ekiplerin katılımıyla yürütülen kurtarma kazısı devam ediyor.
Kazıda, Antik Roma'da merkezi bir yapı ve bunun etrafına yayılmış daha küçük ek yapıların oluşturduğu duvarlarla çevrili kırsal yerleşim yeri mozaikli villa rustica (çiftlik, kır evi) yakınlarında, 4 kaya mezar tespit edildi.
Kaya mezarın birinde yapılan incelemede, yaklaşık 10 insana ait kemikler ile hayvan kemiklerine rastlandı.
İncelemede, hayvana ait bulguların, biyolojik çeşitlilik açısından son derece önemli bir tür kabul edilen, nesli tehlike altında bulunan Anadolu leoparına ait 1500 yıllık iki alt ve bir üst çene kemiği olduğu belirlendi.
"BU, BÖLGEDE ANADOLU PARSINA AİT BİLİNEN EN ESKİ İSKELET BULGULARI"
Kaya mezarlardan birinin 5 ve 7. yüzyılla tarihlendiğini, kaya mezarın dromos (antik çağda genellikle tümülüs veya toprak altındaki mezarlarda, mezar odasına girişi sağlayan dar ve uzun geçit, kordior) girişinin kısmen tahrip olsa da korunduğunu ifade eden Tarkan, "Kaya mezarın içinde klineler (ölü yatağı) ve klinelerin önünde de sunak (adak adanan ve kurban kesilen dini yapı) yer almakta." dedi.
Tarkan, bunun çok sık rastlanan bir durum olmadığını, ilk defa bu bölgede kaya mezarda bir kline önünde sunağa rastladıklarını anlattı.
Mezarda da Anadolu parsının kemiklerini tespit ettiklerini belirten Tarkan, "İlk defa bir kaya mezarda Anadolu parsına ait iskelet bulmuş olduk. Bu çok önemli bir gelişme. Anadolu parsı yakın yıllara kadar bölgede yaşamış bir tür. Halen ülkemizde birkaç yerde görülen bir kedi türü. Geçmişte de bu bölgede yaşamış Anadolu leoparının varlığını bu kazıda ispatlamış olduk. Bu, bölgede Anadolu parsına ait bilinen en eski iskelet bulguları." diye konuştu.
Tarkan, kazı yaptıkları ormanlık alanda Anadolu parsının dışında farklı hayvanlara ait iskeletler de bulduklarını dile getirdi.
Çene kemiklerine ulaştıkları Anadolu leoparına ait iki tahmin yürüttüklerini kaydeden Tarkan, "Burayı belki barınak olarak kullanmıştır ve burada ölmüştür. Diğer bir tahminimiz de avlanılıp mezara konulduğudur. Avlanılıp, mezarda yatan bireye kurban da edilmiş olabilir." ifadelerini kullandı.
