Ebru APALAK
Türk Tabipleri Birliği (TTB) ile Temiz Hava Hakkı Platformu (THHP), deprem bölgesindeki asbeste ilişkin hazırladıkları raporu bugün Ankara'da kamuoyuna açıkladı. Adıyaman'da otuz örnekten ikisinde, Kahramanmaraş’ta 21 örnekten sekizinde, Elbistan’da ise 15 örnekten ikisinde asbeste belirlediklerini açıkladı.
TTB Merkez Konseyi Başkanı Dr. Şebnem Korur Fincancı, asbest ölçümü için alınan örneklerden saptanan değerlere göre “Türkiye’deki ayrımcılığın deprem bölgesine yansıdığını” dile getirdi. Alevilerin yaşadığı yerlerde yoğun bir biçimde asbestin olduğunu kayda geçirdi. Asbest ölçümünün yanında diğer verilerin de değerlendirilmesine ihtiyaç olduğunu söyledi. Dr. Fincancı, “Yer altı su kaynaklarına kadar bulaşan ağır metaller de dahil olmak üzere ölçümlerin aslında kamu otoritesi tarafından yapılması ve önlem alınması esas olmalı. Cumhuriyet'in birinci yüzyılında yüzleşemediğimiz hakikatlere -Cumhuriyet'in 100. Yılına iki gün kala- ikinci yüzyılında da yüzleşmediğimiz hakikatler eşlik edecek gibi görünüyor.” diye konuştu. Gelecek yıllarda akciğer zarı ve karın zarı kanser vakalarının olacağına, bunun sorumlusunun ise “bugünün kamu otoritesi” olduğuna dikkat çekti.
TTHP:TEK SORUN ASBEST DEĞİL
Raporu sunan THHP Hava Kalitesi Uzmanı Dr. Ozan Devrim Yay, çalışmayı Adıyaman ve Kahramanmaraş'ın kent merkezleriyle Maraş'ın Elbistan ilçesinde yaptıklarını söyledi. Maraş'ta İnşaat Mühendisleri Odası'ndan destek aldıklarını, kentte asbest pozitifliğine yüksek oranda rastlamalarının bundan kaynaklanabileceğini belirtti. Adıyaman'da otuz örnekten ikisinde, Kahramanmaraş’ta 21 örnekten sekizinde, Elbistan’da ise 15 örnekten ikisinde asbest tespit ettiklerini açıkladı. Dr. Yay, “Bu asbestle ilgili bir rapor ama tek sorun bu değil" dedi.
ASBESTE KARŞI NELER YAPILMALI?
TTHP Koordinatörü Deniz Gümüşel, Türkiye'deki asbest mevzuatını uluslararası mevzuatla karşılaştırdı. Yürürlükte olan yönetmeliğin 2013 tarihli olduğunu söyledi. Asbest söküm çalışanlarının güvenlik önlemleri alarak çalışmaları ve asbest ölçümünün düzenli olarak yapılması gerektiğini söyledi. Asbestin bir halk sağlığı sorunu olduğunu vurgulayarak, "Halkımızın sağlığı şu anda hızlı bir yeniden kentleşme sürecine kurban ediliyor" dedi. Gümüşel, asbestin büyük bir yıkıma yol açmaması için önerilerini şöyle aktardı:
-Enkaz çalışmaları bir rant zihniyetinin parçası olmamalı,
-Tüm binalar asbest ölçümü yapıldıktan sonra yıkılmalı,
-Asbest söküm çalışanları ve asbest söküm uzmanları için ek eğitimler yapılmalı, deprem bölgesinde yaygınlaştırılmalı,
-Kamu kurumlarındaki asbest analiz altyapısı hızlı bir şekilde güçlendirilmeli,
-Bütün binalarda sulu yıkım yapılmalı,
-Belirlenen asbest Tehlikeli Atıkların Yönetimi Yönetmeliği kapsamında yok edilmeli,
-Enkaz alanlarında asbestli atıklar bulundurulmamalı,
-Bölge halkının endişelerini gidermek için kamu otoritesi çalışma yapmalı ve bunları şeffaf bir şekilde paylaşmalı, vatandaşların Bilgi Edinme Hakkı çerçevesinde haklarını arayabilecekleri bir altyapı oluşturulmalı.
“KAHRAMANMARAŞ, ASBEST YÖNÜNDEN ÇOK CİDDİ TEHLİKE ALTINDA”
Raporun aktarımının ardından Adıyaman Tabip Odası Başkanı Dr. İsmail Tosun, Kahramanmaraş Tabip Odası Başkanı Dr. Lütfi Tiyekli ve Hatay Tabip Odası Başkanı Dr. Sevdar Yılmaz’ın katılımıyla Zoom üzerinden panel yapıldı.
Kahramanmaraş Tabip Odası Başkanı Dr. Lütfi Tiyekli, şehirde ciddi oranda asbest bulunduğunu söyledi. Asbestle ilgili önlem alınması gerektiğini belirten Tiyekli, şöyle konuştu:
“Bu bölgenin kanserli bir bölge olduğu belirtilmelidir. Yıkılmayan binalar bile şu an yoğun asbest tehlikesi altında, Kahramanmaraş asbest yönünden çok ciddi tehlike altında.”
“BİR NESİL CİDDİ TEHLİKE ALTINDA”
Hatay Tabip Odası Başkanı Dr. Sevdar Yılmaz, asbestin yanında hava kirliliğine dair tehlikelerin olduğunu kaydetti. Yılmaz, “Önemler alınmalı ama hiçbir kurum bu duruma müdahale etmiyor. Antakya bembeyaz. Depremde kaybettiğimizden daha fazla kişiyi genç yaşlarda kaybedeceğiz. Bir nesil ciddi tehlike altında” ifadelerini kullandı.
ADIYAMAN TABİP ODASI BAŞKANI TOSUN: ŞEHRE DIŞARIDAN GİRİNCE TOZ KATMANINI GÖREBİLİRSİNİZ
Adıyaman Tabip Odası Başkanı Dr. İsmail Tosun ise ilde asbest konusunda durumun diğer illerden farklı olmadığını, yıkımların sürdüğünü bildirdi. İlde toz olduğunu aktaran Tosun, “Şehre dışarıdan girdiğiniz zaman bile toz katmanını görebilirsiniz” dedi.
