CHP Niğde Milletvekili ve Tarım Orman ve Köyişleri Komisyonu Üyesi Ömer Fethi Gürer, kışlık patates hasadının devam ettiği bu dönemde, tüccarların bölgeye gelmemesi nedeniyle çiftçinin zor durumda olduğunu belirtti. “Kışlık patatesin yüzde 35'i tüccar tarafından tarlada satın alınırken, yüzde 65'i depolanır ve mart ayına kadar stoklanır. Ancak bu yıl tüccar bölgeye az sayıda geldi ve şu anda hasat edilen ürünün büyük bir bölümü depolanıyor. Deponun da bir gideri ve maliyete etkisi olacak. Bu yıl patatesin maliyeti 6-7 lira arasında olmasına rağmen, çiftçiler ürünlerini 3-4 lira arasında bile satamıyorlar” dedi.
Gürer, patatesin Niğde'den sadece birkaç saat uzaklıkta olan Ankara'da marketlerde 13,5 liraya satıldığını, bazı yerlerde ise 15 ila 18 liraya kadar çıktığını ifade etti. Hasat sonrası büyük kentlerdeki marketlerde patatesin fiyatının daha da artmaması için kamunun ürünü alıp depolama yapması gerektiğini belirtti.
Gürer, "Toprak Mahsulleri Ofisi, Türkşeker ve Tarım Kredi Kooperatifleri patates alımına girmelidir. Bu adım, piyasada tüccarın çiftçiyi boğmasını engeller ve fiyat istikrarı sağlanır" diye konuştu. Ayrıca, patatesin kamu eliyle alınıp piyasaya sürülmesinin tüketiciyi koruyacağını belirtti.
"2019 yılında ülkemiz patates ithal eder duruma gelmişti aynı duruma düşmeyelim"
Geçmiş yıllardaki patetes ithalatına da değinen Gürer “2019 yılında ülkemiz patates ithal eder duruma gelmişti. üretim gelecek yılda düşerse Aynı duruma tekrar düşmemek için üreticiyi desteklememiz gerekiyor. Bakanlığın yaptığı duyurularda patates tüketiminin artırılması için askeri birlikler, hastaneler, yurtlar ve diğer kamu kuruluşlarında patatesin kullanılmasına yönelik tavsiyeler var. Ancak esas yapılması gereken kamu eliyle patates alımına girilmesidir” dedi.
"Çiftçi maliyetinin altında satıyor"
Gürer, patates üreticileriyle tarlada bir araya geldiğinde, çiftçilerin düşük fiyatlardan rahatsız olduğunu dile getirdi. “Patates üreticisi, maliyetin altında bir fiyatla patatesini vermek zorunda kaldı. Gübre, tohum ve mazot fiyatları artarken, çiftçinin geliri sürekli düşüyor” ifadelerini kullanan Gürer, tarımda planlama yapılmamasının ciddi sorunlara yol açtığını vurguladı. “Bir dönem para eden patatesi herkes ekmeye başlıyor, sonra alıcı bulunmuyor. Bir yıl önceden planlanma yapılmalıdır. ” diye konuştu.
Gürer, 1990'lı yıllarda Türkiye'nin 6,5 milyon ton patates ürettiğini, bugünkü üretimin ise 5,5 milyon tona düştüğünü ve 2024 yılı için 6,5 milyon ton olması tahmin edildiğini söyledi. Nüfusun 30 milyon arttığı bir ülkede, patates üretiminde artış olmadığını belirten Gürer, “Çiftçinin bankalara olan borcu 715 milyar lirayı aştı. Tarlaları ipotekli ve tarla kirasını ödeyebilecek durumda değiller” dedi.
"Tüketici de üretici de mağdur
Üreticilerin ürettikleri ürünlerden kar edemediklerini belirten Gürer "Raftaki ürün için aracılık sistemi doğru yönetilmeli ve tüketicinin alabileceği bir fiyat belirlenmeli. Üretici de kazansın, tüketici de uygun fiyatla ürün alabilsin" dedi.
Gürer, devletin patates üreticilerini desteklemesi gerektiğini, aksi takdirde patateslerin tarlada heba olacağını ve gıda krizinin derinleşeceğini belirtti. "Patatesin çöpe gitmesini engellemek siyasi iktidarın elindedir" diyerek yetkililere çağrıda bulundu.
