Gürer, ağaç sayısında artış olmasına rağmen üretimdeki azalmanın nedenlerini ve üreticilere yönelik ek desteklerin planlanıp planlanmadığını, Tarım ve Orman Bakanı İbrahim Yumaklı'ya yönelttiği soru önergesi ile sordu.
GÜRER’İN SORU ÖNERGESİ
Ömer Fethi Gürer’in Tarım ve Orman Bakanı İbrahim Yumaklı’ya yönelttiği soru önergesi şu şekilde:
“2022 yılında, 51.144'ü meyve veren ve 25.470'i meyve vermeyen olmak üzere toplamda 83.614 Antep fıstığı ağacı bulunmakta olup, bu dönemde üretim 239.289 ton olarak kaydedilmiştir. Ancak 2023 yılında, meyve veren Antep fıstığı ağacı sayısı 60.549'a, meyve vermeyen ağaç sayısı ise 26.617'ye yükselerek toplamda 87.166 ağaca ulaşmış, buna rağmen üretim 63.289 ton azalarak 176.000 tona düşmüştür.
Buna göre:
Antep fıstığı üretiminde rekolte düşüşünün nedenleri nelerdir? Ağaç sayısındaki artışa rağmen üretimdeki gerilemenin etkenleri nelerdir?
Üretim sürecinde gerekli bakım ve yönetimin sağlanamaması üretim verimliliğini etkilemekte midir?
Rekolte ve gelir kaybının üreticiyi olumsuz etkilemesi nedeniyle ek destekler sağlanması düşünülmekte midir?
2024 yılında Antep fıstığı ithalat ve ihracat miktarı ne kadardır? Ülkemizin Antep fıstığı üretiminde kendi kendine yeterlilik oranı nedir?"
TARIM VE ORMAN BAKANI İBRAHİM YUMAKLI’NIN CEVABI
Tarım ve Orman Bakanı İbrahim Yumaklı, Gürer’in soru önergesine şu yanıtı verdi:
“Antep fıstığında periyodisite (bir yıl az, bir yıl normal verim verme durumu) nedeniyle bazı yıllarda yaşanan rekolte düşüşlerinin dışında herhangi bir kayıp söz konusu olmamaktadır. Ülkemizde Antep fıstığı üretiminde son 20 yılda toplam ağaç sayısı 2 kat artış ile 8,7 milyon adete yükselirken, rekolte ise 5 kat artış ile 176 bin tona yükselmiştir. TÜİK I. tahminine göre 2024 yılında 294 bin ton rekolte beklenmektedir. Antep fıstığı üretiminde gerekli bakım, zirai mücadele ve sulama işlemlerinin yapılması verimliliği olumlu etkilemektedir. Bakanlığımız il ve ilçe müdürlüklerimizce gerekli eğitim ve bilgilendirme çalışmaları yapılmaktadır.” Dedi Bakan, Antep fıstığı üreticilerine 2024 yılı ürünü için mazot/gübre ,organik-organomineral gübre, toprak analizi ve sertifikalı fidan kullanım desteği verileceğini de belirtti.
ANTEP FISTIĞI ÜRETİCİ MUTSUZ
CHP Niğde Milletvekili Ömer Fethi Gürer, desteklerin adı var Çiftçiye katkısı yok, Mazot ve Gübrede daha destek alınmadan birden çok kere zam geliyor ve destek çiftçi cebine girmeden eriyor. Antep fıstığı ağacı 5 yılda ürün vermeye başlamada 10 yılda ortalama 15 yılda ise verimli hale gelir. Genelde iki yılda bir verim beklentilere uygun yetişiyor. Bu yıl Ağustos başlayıp Eylül sonuna kadar hasat edilen ürün çiftçide iken fiyatı düşük kaldı. Çok üründe olduğu gibi hasat sonu aracı geçen ürünle fiyatlarda yukarı doğru gidiyor. Bahçe ile raf fiyatı ciddi fark gösteriyor. Ülkemiz ihtiyacı kendi kendine karşılayacağı verilerde yer alıyor. Üretici kazanamıyor aracı ürünü alınca fiyat artmaya başlıyor. Vatandaşta Antep fıstığı market raflarında yanına varamıyor. Bakan Ülkemizin Antep fıstığı üretimi konusunda kendi kendine yeterlilik derecesi %103,1 olup iç piyasaya yeterli ürün arzı yapıldığı gibi ihracat da yapılmaktadır.” diyor ancak ithalat yapıldığından söz etmiyor. Resmî verilerde 2023 yılında 107 ton ithalat karşılığında 2 milyon 96 bin 425 dolar yurt dışına ödendiği görülüyor.2024 yılının ilk 8 ayında38 ton karşılığında 818 bin 945 dolar ödenerek ithalat yapılmış. Bu ithalata neden Çiftçinin hasat dönemi ürünün ederine satışının önü kesiliyor." dedi.
