Türk Mühendis ve Mimar Odaları Birliği'ne (TMMOB) bağlı Jeoloji Mühendisleri Odası (JMO), Ankara-İzmir Yüksek Hızlı Tren Hattı (YHT) üzerinde bulunan Sivrihisar'ın köylerinde birkaç yıl içerisinde 8 obruk oluşumu meydana geldiğini ifade etti. JMO, obruk oluşumu nedeniyle tren hattında meydana gelebilecek bir faciaya karşı önlem alınması gerektiği uyarısında bulundu. Odadan yapılan açıklamada projenin obruk riskiyle karşı karşıya olduğu ifade edilirken, 'Ankara-İzmir Yüksek Hızlı Tren güzergahının belli bir kısmının, eriyerek obruk oluşumlarına yol açan evaporitik kayaçlar üzerinden geçtiği tespit edilmiştir. Obruk oluşumu genellikle, çözünebilen nitelikteki jeolojik birimler arasında dolaşan yeraltısuyu veya yüzeyden süzülen çeşitli türdeki suların hareketi ile oluşan boşlukların giderek büyümesi sonucunda yeraltında büyük mağara veya erime boşlukları meydana gelmekte, ağırlığın taşınamaması sonucunda üstteki örtü tabakası ani olarak çökerek obrukları oluşturmaktadır.' denildi. Açıklamada şöyle denildi: 'Sivrihisar (Eskişehir) ilçesi Sığırcık, Göktepe, Kaldırımköy ve Yeniköy köyleri arasındaki bölgede son birkaç yıl içinde çapları 2 metre ile 50 m ve derinlikleri ise 0.5 metre ile 15 metre arasında değişen 8 adet obruk oluşmuştur. Arazide yapılan gözlem ve daha sonrasında uydu görüntüleri üzerinde yapılan çalışmalara göre; obruk oluşan bu bölgenin, yapımı devam eden 'Ankaraİzmir Yüksek Hızlı Tren Güzergahının Polatlı-Afyon kısmının sadece 1.5 kilometre güneyinde yer alması acil önlemlerin alınmasını gerekli kılmaktadır.'
'TELAFİSİ İMKANSIZ KAZALAR YAŞANABİLİR'
Ankara-İzmir Yüksek Hızlı Tren güzergahının belli bir kısmının, eriyerek obruk oluşumlarına yol açan evaporitik kayaçlar üzerinden geçtiğinin tespit edildiği söylenen açıklamada, şu ifadelere yer verildi: 'Yüksek Hızlı Tren gibi önemli bir mühendislik yapısının geçtiği güzergahının bölgesel olarak jeolojik-jeoteknik etütlerinin, obruk oluşumuna kaynaklık eden nedenleri ortaya çıkarılmasını da sağlayacak şekilde yapılması büyük önem taşımaktadır. TMMOB Jeoloji Mühendisleri Odası tarafından, Ankara-İzmir Yüksek Hızlı Tren güzergahının yoğun olarak obrukların oluştuğu alanın yaklaşık 1.5 kilometre kuzeyinden geçmesi nedeniyle, zemin özellikleri yönünden obruk oluşumuna elverişli olan bu alana ilişkin olarak, ileride telafisi imkansız herhangi bir can veya mal kaybının yaşanmaması için kamuoyunu bugünden bilgilendirmek ve ilgili ve sorumlu kamu kurumlarını ikaz etmek amacıyla Eskişehir - Sivrihisar YHT Güzergahında Obruk Oluşumu ve Riskleri Hakkında Rapor hazırlanmıştır.'
'AYRINTILI İNCELEME YAPILMASI GEREKİYOR'
Rapordan yola çıkarak Jeoloji Mühendisleri Odası şu uyarılarda bulundu: 'MTA Genel Müdürlüğü, DSİ Genel Müdürlüğü ile AFAD Başkanlığı konunun önemi ön plana alarak, üniversitelerin ilgili bölümleri ile TMMOB Jeoloji Mühendisleri Odası da başta olmak üzere ilgili meslek örgütleri ile birlikte belirli bir plan dahilinde ülkemizde can ve mal güvenliği için tehdit oluşturmaya başlayan, obruk alanlarının görüldüğü bölgelerin, ayrıntılı jeolojik, jeoteknik, hidrojeolojik ve mühendislik jeoloji açısından inceleme ve araştırmalarını yaparak 'Obruk Risk Haritaları' hazırlanmalıdır. Hazırlanacak Obruk Risk Haritaları, halkın kullanımına açık hale getirilerek gerekli önlemlerin alınması sağlanmalıdır.'
'ANKARA'DA DA UYARMIŞTIK'
JMO, Ankara-İstanbul arasında yapımı devam eden YHT güzergahındaki heyelanlar başta olmak üzere jeolojik problemlere dikkat çektiklerini hatırlattığı açıklamasında, 'Ancak Devlet Demiryolları Genel Müdürlüğü uyarılarımızı dikkate almamış; bunun sonucunda Bakanlar Kurulu Kararı ile müteahhit firmalara proje yapım bedelinin yüzde 40'nı aşan oranlarda fiyat artışı verilmek zorunda kalınmıştır. Kamusal kaynakları israf eden bu öngörüsüzlük nedeniyle de Ankara-İstanbul YHT (öncelikle Bozüyük-Arifiye) güzergahı yapım çalışmaları henüz tam olarak bitirilememiştir' denildi. Açıklamanın devamında şöyle denildi: 'Başta Ankara-İzmir Hızlı tren projesini gerçekleştirmekte olan T.C. Devlet Demiryolları Genel Müdürlüğü olmak üzere, bu bölgede planlama ve mühendislik hizmeti gerçekleştiren tüm kişi, kurum ve kuruluşlar bölgede oluşan ve sayıları her geçen gün artan obruk oluşumunu da dikkate alarak mühendislik yapılarının araştırma, planlama ve yapım süreçlerini gerçekleştirmelidir. TCDD Genel Müdürlüğü yapım çalışmaları devam eden İzmir-Ankara Hızlı Tren Projesinin, Polatlı-Afyon güzergahının obruk oluşumlarının görüldüğü alanlara yakın bulunan bölümlerinde, jeolojik–jeoteknik, hidrojeolojik ve mühendislik jeoloji araştırmalarını yenileyerek hızlı tren projesinin olası obruk oluşumlarından etkilenmeyeceği ortaya koyulmalıdır. Aksi durumda, işletme esnasında oluşabilecek obrukların, can güvenliğini tehdit edeceği çok açıktır.'
'FACİALARA YOL AÇABİLİR'
Obrukların yerleşim birimlerinden uzak tarım alanlarında oluşması, bugüne kadar önemli can ve mal kayıplarına yol açmadığı belirtilen açıklamada, son söz olarak, 'Hızlı Tren gibi insanların yoğun olarak kullanacakları mühendislik yapılarının bulunduğu alanlarda meydana gelebilecek obruk oluşumları önemli can kayıplarına ve yeni facialara yol açabilir' denildi.
