Türkiye Doğalgaz Dağıtıcıları Birliği (GAZBİR) Türkiye’nin haziran ayındaki doğal gaz tüketim, ithalat ve ihracat verileri ile konutlardaki tüketim verilerini açıkladı. GAZBİR tarafından açıklanan veriler EPDK, TUİK, MGM ve HEPI’den derleniyor. Buna göre, haziran ayında konutlardaki tüketimde bir önceki yıllara göre ciddi gerilemeler olduğu görüldü. Bunda son aylardaki yüksek enflasyonun gelir grupları üzerindeki etkisinin gaz tüketimine yansıması olarak değerlendirildi.
Gaz tüketimi düştü
2024 yılı Haziran ayı ortalama sıcaklığı, uzun yıllar ortalama sıcaklığı 3,6°C üstünde gerçekleşerek 25,4°C oldu. 2023 yılı Haziran ayında ortalama hane başı tüketim 36 m³ iken 2024 yılı Haziran ayında yaklaşık yüzde 35 azalarak 23 m³ oldu. Haziran 2024’te nüfus yoğunluğunun en fazla olduğu bölge olan Marmara Bölgesi’nde ortalama hane başı tüketim 21,5 m³, Doğu Anadolu Bölgesi’nde 46,2 m³, İç Anadolu Bölgesi’nde 27,9 m³ olarak gerçekleşti.
Haziran 2024’te doğal gaz dağıtım şirketleri tüketilen toplam doğal gazın yaklaşık yüzde 96’sını (2.478 milyon m³) nihai tüketicilere ulaştırdı. Abonelerin tüketimi bir önceki yılın aynı dönemine göre yüzde 30 azaldı. Böylece taşınan doğal gaz miktarı yüzde 10 azalırken, serbest tüketicilerin dağıtım şirketlerinden tedarik ettiği doğal gaz miktarı ise yüzde 38 artmıştır.
Sanayide tüketim arttı
Haziran 2024 döneminde doğal gaz tüketimi bir önceki yılın aynı dönemine kıyasla yüzde 6 artarak 2,7 milyar m3 oldu. Haziran 2024’te tüketim geçtiğimiz aya göre yaklaşık 470 milyon m3 azaldı. Konutlarda tüketilen doğal gaz miktarı geçen yılın aynı ayına kıyasla yüzde 30 azalırken, 2022 yılının aynı ayına göre ise yüzde 20 arttı. Haziran 2023’e kıyasla sanayide tüketilen doğal gaz miktarı yüzde 1, santrallerde tüketilen doğal gaz miktarı ise yüzde 79 artmıştır.
Haziran ayındaki gaz üretimi
Sakarya Doğal Gaz Üretim Sahasının kademeli olarak devreye girmesiyle beraber üretilen doğal gaz miktarı Haziran 2024’te bir önceki yılın aynı dönemine göre 152 milyon m³ arttı. 2024 Haziran ayında üretilen doğal gaz miktarı bir önceki ay üretilen doğal gaz miktarına göre 2 milyon m³ artış kaydetti. Üretim gazının yüzde 81’i Zonguldak, yüzde 12’si Tekirdağ, yüzde 4’ü Kırklareli, yüzde 3’ü İstanbul’daki üretim sahalarından çıkarıldı. Sakarya Doğal Gaz Üretim Sahasında Haziran 2024’te yaklaşık 156 milyon m³ doğal gaz üretildi. Önümüzdeki süreçte Sakarya sahasındaki günlük üretim miktarında artış olması bekleniyor.
İhraç edilen gaz miktarı
Geçtiğimiz yıl Haziran ayında 17 milyon m³ doğal gaz ihraç edildi. 2024 yılı Haziran ayında Bulgaristan’a (186 milyon m³), Macaristan’a (41 milyon m³) ve Kuzey Makedonya’ya (0,2 milyon m³) doğal gaz ihracatı gerçekleşti. İhraç edilen doğal gaz miktarı Haziran 2024’te bir önceki aya göre yaklaşık 211 milyon m³ arttı.
Haziran ayındaki ithalat azaldı
Doğal gaz ithalat miktarı 2024 Haziran ayında bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde 1 azalarak 2,3 milyar m3 oldu. 2024 Haziran ayında, 2022 yılı Haziran ayına kıyasla doğal gaz ithalat miktarı 1,5 milyar m3 azalma gösterdi. 2024 Haziran ayında ithal edilen doğal gaz miktarı geçtiğimiz aya göre 567 milyon m3 azaldı. 2024 Haziran ayında ithal edilen doğal gazda boru gazının payı yüzde 84, LNG’nin payı yüzde 16’yı buldu. 2023 Haziran ayına kıyasla boru gazıyla doğal gaz ithalat miktarı yüzde 4 artarken, LNG ithalat miktarı ise yüzde 21 azalma gösterdi.
Türkiye, 2024 yılının Haziran ayında toplam 4 ülkeden doğal gaz ithal etti. Boru gazı ithal edilen ülkeler arasında Azerbaycan’ın payı yüzde 43,06, İran’ın payı yüzde 28,14, Cezayir’in payı yüzde 15,73, Rusya’nın payı yüzde 13,07 oldu.
Haziran ayında depolama azaldı
2024 Haziran ayı itibariyle depolanan toplam doğal gaz miktarı bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde 30 azaldı. 2024 yılının altıncı ayında geçtiğimiz aya göre depolanan doğal gaz 239 milyon m³ azaldı. Yer altı depolama tesislerindeki doğal gaz miktarı bir önceki yılın aynı dönemine göre yaklaşık yüze 29, LNG terminallerinde depolanan doğal gaz miktarı bir önceki yılın aynı dönemine kıyasla yüzde 40 azaldı.
Avrupa’da gaz tüketimi
Haziran 2024 döneminde Avrupa'da toplam doğal gaz tüketim miktarı 21,3 milyar m³ oldu. Almanya, Haziran 2024 döneminde toplam 3,7 milyar m³ doğal gaz tüketimi ile Avrupa’da en fazla doğal gazın tüketildiği ülke olurken, Almanya’yı 3,4 milyar m³ tüketim ile İtalya, 2,7 milyar m³ tüketim ile Türkiye takip etti. 2024 yılı Haziran ayı tüketiminin en yüksek olduğu ülke olan Almanya’nın doğal gaz tüketimi Avrupa doğal gaz tüketiminin yüzde 18’ini oluştururken, Türkiye'nin Haziran 2024 doğal gaz tüketimi Avrupa doğal gaz tüketiminin yüzde 13’ünü oluşturdu.
Avrupa’da doğalgaz satış fiyatı
Avrupa başkentlerinde ortalama mesken doğal gaz satış fiyatı 2024 Haziran ayında geçen aya göre yüzde 0,19 artarak 9,60 eurocent/kWh oldu. (102,122 eurocent/Sm³) İsveç’in başkenti Stockholm’de Haziran 2024’te meskenlerde doğal gaz satış fiyatı 32,51 eurocent/kWh ( 345,906 eurocent/Sm³) olarak gerçekleşti. HEPI ve GAZBİR verileri esas alınarak 28 Avrupa ülkesinin başkentlerindeki konut doğal gaz fiyatları kıyaslandığında geçmiş aylarda olduğu gibi Stockholm 2024 Haziran ayında doğal gazı en pahalı kullanan başkent oldu.
Fotoğraf: AA
