Çocuk Ergen Psikoloğu Ayşegül Nezor, ekran kullanımı ve ilerisinde bekleyen tehlike bağımlılıkla ilgili, ebeveynlerin çocukları ‘oyalama’ ihtiyacının önemli bir etken olduğunu vurguluyor. Ekran bağımlılığının çeşitli nedenlerle aile yanında başladığına değinen Nezor, ailelerin önce kendileri için ekrana mesafe koyarak rol model olması gerektiğini, ardından ise sosyal alan açarak bağımlılık sonrası yaşanacak olası sorunları bertaraf edeceklerinin altını çiziyor.
EKRAN BAĞIMLILIĞI DİKKAT DAĞINIKLIĞI VE DUYGUSAL GELİŞİM SORUNLARINA YOL AÇIYOR
Özellikle son 5 yılda çocukların çok daha küçük yaşlarda teknolojiyle tanıştığını ve buna paralel çevrimiçi platformlara daha fazla erişim sağladığını ifade eden Nezor, “Ekran kullanımının bu kadar küçük yaşa inmesinde, ebeveynlerin çocuklarını oyalama ihtiyacı hissettiğinde telefon ve tablet gibi dijital cihazlara başvurması oldukça önemli bir etken. Aileler bir şekilde çocukların ekrana alışmasına vesile oluyor, diğer taraftan ise doğurduğu sorunlara çare arıyor. Bu noktada geleneksel oyuncaklardan çok robotlar ve dijital oyunlar ilgilenmelerinin ve dış mekan oyunlarından uzak kalan kuşak olarak büyümelerini payı da oldukça büyük. Yaşamlarının pek çok alanında ekranların yer aldığı ve teknoloji ile büyüyen yeni nesil için, diğer kuşaklardan farklı bir beyin yapısına sahip olarak dünyaya geldiklerini söylemek de mümkün. Bu durum çocukların hem fiziksel hem de zihinsel gelişiminde ciddi etkiler yaratabiliyor. Tencere, tava, araba, bebek gibi geleneksel oyuncaklarla oynayan çocuklar hem hayal gücünü kullanıyor hem de fiziksel dünyayla daha fazla etkileşim kurarken, telefon ve tablet kullanan çocuklar pasif izleyicilere dönüşüyor. Ekran karşısında geçirilen uzun süreler çocukların yaratıcı düşünme, problem çözme ve sosyal becerilerini geliştirme fırsatlarını da kısıtlayabiliyor. Bu cihazlar çocukları kısa vadede sustursa da, uzun vadede bağımlılık, dikkat dağınıklığı ve duygusal gelişim sorunlarına da yol açtığı, yapılan çalışmalar arasında mevcut. Böylelikle öncesiyle karşılaştırdığımızda aileler, çocukların internet kullanımını daha zor kontrol edebiliyor ve bu da sınır koyma konusunda daha fazla bilinçlenme ihtiyacını ortaya çıkarıyor” dedi.
“10-13 YAŞ ARASI DİJİTAL BAĞIMLILIĞA DAHA AÇIK”
Dijital bağımlılıkla ilgili yapılan araştırmalara göre 10-13 yaş aralığındaki çocukların dijital bağımlılığa daha açık olduğunu söyleyen Nezor, “Bu durum, onların okulda odaklanmalarını zorlaştırıp öğrenme süreçlerini olumsuz etkiliyor. Amerikan Pediatri Akademisi’nin raporları da, günde iki saatten fazla ekran kullanımının çocuklarda dikkat dağınıklığı, uyku bozuklukları ve akademik başarısızlık riskini artırdığını gösteriyor. Türkiye’de de çocukların sosyal medya ve oyun bağımlılığı üzerine yapılan çeşitli çalışmalar bu doğrultuda benzer sonuçlar vermiştir. Ayrıca, dijital cihazların uzun sürelikullanımı, çocukların öz denetim becerilerini zayıflatıyor ve anlık tatminarayışlarını arttırıp doyumsuz olmalarına sebebiyet verebiliyor. Bu yüzden,ebeveynlerin bu durumu göz önünde bulundurup, çocuklarının ekran sürelerini takip etmeleri, sınırlamaları ve çocuklarını fiziksel aktiviteler ile yüz yüze sosyal etkileşimlere yönlendirmeleri büyük önem taşıyor” diye konuştu.