Ziraat Mühendisleri Odası, yağlı tohumlarda tamamen dışa bağımlı konumda olan Türkiye'nin ayçiçeği raporunu açıkladı. Oda tarafından açıklanan raporda ayçiçeğini birçok alanda kullanılabildiğine vurgu yapılan raporda 'Ayçiçeğinden yüzde 40-45 oranında elde edilen küspe yüzde 30-40 oranında protein içermekte olup, değerli bir yem olarak hayvan beslenmesinde de kullanılmaktadır. Ayrıca ayçiçeği yağı sabun ve boya sanayinde değerlendirilmekte, sapları da yakacak olarak kullanılmaktadır. Dünyada ve ülkemizde ayçiçeği çerezlik olarak da yetiştirilmekte ve tüketilmekte olup, dünya ayçiçeği üretiminin yüzde 2,6'sı çerezlik olarak tüketilmektedir. Türkiye'de 2017 yılı ayçiçeği üretiminin yüzde 8,37'si çerezlik olarak üretilmiştir.' değerlendirmelerinde bulunuldu.

OLEİK TİP AYÇİÇEĞİ

Ayçiçeği tohumluklarının neredeyse tamamı özel sektör tarafından üretildiğine dikkat çekilen raporda, yetiştirilen ayçiçeği çeşitlerine de yer verilerek, 'Ülkemizde de oleik tip ayçiçeği üretimi desteklenmeli ve üretimi yaygınlaştırılmalıdır. Oleik tip bitkisel yağların hem sağlığa, hem de endüstriyel kullanıma uygun özelliktedir. Bu nedenle oleik tip bitkisel yağlar son yıllarda dünya üretimlerinde paylarının artmasına neden olmuştur.' denildi. Raporda, ayçiçeği tarımında yaşanan sorunların altı çizilerek bu sorunlar şöyle aktarıldı: 'Ürün planlaması ve yağlı tohum üretimine yönelik etkin bir politikanın oluşturulmaması nedeniyle ülkemiz yağlı tohum üretimi yeterli değildir. Bu nedenle ithalata bağımlı bitkisel yağ sektörü, dünya pazarında ki dalgalanmalardan etkilenmektedir. Türkiye'de bitkisel sıvı yağ tüketiminin önemli bir kısmını yağlık ayçiçeğinden elde edilen ayçiçek yağı oluşturmaktadır. Yurtiçinde tüketilen 900 bin ton civarındaki ayçiçek yağının sadece 500- 550 bin tonu ülkemiz üretiminden karşılanmaktadır. Aradaki yağ açığı yağlık ayçiçeği tohumu ya da ham ayçiçek yağı ithalatı yoluyla kapatılmaya çalışılmaktadır. Bitkisel yağ sanayimizin en önemli temel sorunu, hammaddede dışa bağımlılıktır.'

ÇÖZÜM ÖNERİLERİ

Raporda çözüm önerileri de şöyle sıralandı: ' Son yıllarda dünyada bitkisel yağlar gıda sektörü dışında biyodizel üretiminde kullanılmaları nedeniyle de enerji sektörünün de hammaddesi haline gelmiştir. Bu durum yağlı tohumlu bitkilere olan talebi ve stratejik önemi daha da arttırmıştır. Bitkisel yağ sanayinin ihtiyacı olan yağlı tohumun sağlanması ve ithalatın azaltılması için yağlı tohumlu bitkiler ekim alanlarımız ve üretimimiz artırılmalıdır. Yağlı tohumlarda alım politikalarında lisanslı depoculuk sistemi devreye sokulmalıdır. Ürün değerinin bulması için borsalar etkin hale getirilmelidir. Üretimimizin artırılabilmesi için potansiyel ekim alanlarımız dikkate alınarak değerlendirilmeleri sağlanmalıdır. Bu nedenle Karadeniz Bölgesi'nin iç kesimlerinde ki iller ile İç Anadolu Bölgesi'nde bulunan Konya, Aksaray ve Karaman gibi illerin sulanabilen alanlarında ayçiçeği tarımı yaygınlaş- tırılmalıdır. Sulu tarım arazilerinde ayçiçek tarımının artırılması için teşvikler artırılmalıdır. Yağ oranı yüksek ve bölgeye adapte olabilen çeşitler konusunda üreticiler bilgilendirilmelidir. Ayçiçeğinde görülen hastalıklara karşı çiftçiler dayanıklı çeşitlerin tanıtımı ve kültürel uygulamaların (gübreleme-sulama zamanı ve miktarları) anlatımı gerçekleştirilmelidir. Yağ oranı yüksek ve yetiştirildiği bölgeye adapte olabilecek olan çeşitlerin seçimi son derece önemlidir. Bu konuya dikkat çekilerek ekilecek çeşit seçiminde üreticiler bilgilendirilmelidir.'

Editör: Haber Merkezi