Milli Eğitim Bakanı Ziya Selçuk, Anadolu Ajansı (AA) Editör Masası'nda gündeme ilişkin soruları yanıtladı, son dönemdeki gelişmelerle ilgili değerlendirmelerde bulundu.
Ziyaret ettiği illerde neler yapılabileceği konusunda çok fazla önerileri geldiğini belirten Selçuk, herkesin kendi okulunda neler yapılabileceği konusunda çok ciddi bir çalışma içerisinde bulunduğunu söyledi.
Selçuk, sahadaki, okullardaki, öğretmenlerdeki enerjiyi çok yüksek bulduğunu vurgulayarak, bütün şehirlerde binlerce kişiyle görüştüklerini, konferanslarla verdiklerini dile getirdi. Bu işin eğitimsel yanı olduğuna, bir de seçim sürecinde bulunulduğuna işaret eden Selçuk, 'Seçim öncesi AK Parti'nin faaliyetleri, geçmişteki faaliyetleri, ortaya konulan birtakım başarılar ve bu başarıların tekrar tekrar konuşulması, arkasından onların üzerine neyi inşa edebileceğimiz konusunda yeni fikirler, özellikle kalite üzerinde daha çok duracağımızı ifade ediyoruz.' diye konuştu.
Bu arada yerel seçimlerle, eğitim sistemlerinin ilgisinin kurulduğunun, çünkü eğitimin, demokrasiyle çok yakından ilgili bir kurum olduğunun altını çizen Selçuk, sözlerini şöyle sürdürdü:
'Hem ekonomi hem de demokrasi açısında yerel seçimlerin eğitimle bağlantısını konuşuyoruz. Eğer eğitimde güçlü bir beklenti varsa, bir talep varsa o zaman yerel seçimlerde de bize destek olunması gerektiği çok açık. Çünkü o iş birliği, ilçe belediyesi, il belediyesi, merkezi hükümet, bu üçü saç ayağı olarak bir araya geldiğinde ortaya çıkan sinerji çok daha büyük.'
'Sağlıklı bir personel rejimi oturtmaya çalışıyoruz'
Öğretmenlik Meslek Kanunu'na ilişkin çalışmaların ne aşamada olduğuna yönelik soru üzerine Selçuk, birçok meslek grubunda bir meslek yasasının bulunduğunu, hepsinin hangi durumda ne tür imkan ve durumlarla karşılaşacağı ve kaç yıl sonra ne yapacağının somut olarak belirli olduğunu ifade etti. Ancak eğitimde böyle bir meslek yasasının bulunmadığına dikkati çeken Selçuk, geçmişten itibaren bakıldığında bunun birçok sosyal hatta siyasal nedeninin olduğunu kaydetti.
Öğretmenlik mesleğinin belli açılardan büyük ölçüde kadınlarla ilgili bir meslek olduğu için diğer meslek gruplarının tayinleri yapıldıktan sonra öğretmen eşlerinin tayinlerinin yapıldığını belirten Selçuk, şunları söyledi: 'Dolayısıyla bir hareket kabiliyeti elde edebilmek için bu yasa çok uzun yıllardır çıkmamış. Başka sebepler de var elbette sadece bundan dolayı değil, ama böyle bir yasanın çıkmasıyla çok sağlıklı bir personel rejimi oturtmaya çalışıyoruz. Öğretmenlik mesleğinin statüsünü ve itibarını güçlendirmemiz lazım. Bununla ilgili birtakım avantajlar getirmeye çalışıyoruz. Devlet Memurları Kanunu ile ilgili yapılan genel düzenleme, öğretmenlik mesleği için bazen sınırlılıklar içerebiliyor. Yani mesleğe özgü bazı içerikler gerekli olabiliyor. Birçok mevzuatta öğretmenlikle ilgili muhtevalar, atıflar var ve bunlar uzun yıllar içerisinde biraz karışmış. Bunların hepsini toparlayıp tek bir söylemle ifade etmeye çalışıyoruz.'
'Süreç aslında Milli Eğitim Bakanlığı açısından tamam'
Bakan Selçuk, öğretmenlerin kariyer basamakları konusunda bir belirsizliğin olduğuna dikkati çekerek, 'Onlarla ilgili birtakım düzeltmeler yapılabilir. Bu kariyer basamaklarının muhakkak surette ehliyet üzerinden inşa edilmesi zaruriyeti var. Aksi takdirde eğitim, ehliyet olmadığında icabet etmiyor, yani kaliteye icabet etmiyor.' diye konuştu. Bir boyutun da eğitim yöneticileri olduğunun altını çizen Selçuk, şu ifadeleri kullandı: 'Eğitim yöneticilerimizin, okul müdürlerimizin durumunda gerçekten bir belirsizlik var. Onların kadrolu olarak yönetici olmaları ihtiyacı var. Çünkü geçici bir görev yapıyorken, okula hakimiyeti, okuldaki yönetsel yetki ve sorumlulukların dengesini kurabilmesi konusunda bazı sorunlar yaşanıyor.
Buna bağlı olarak bazı ödül, ceza vesaire gibi personel rejimi açısından gerekli olan şartlar da bu kanunla yapılacak. Süreç aslında Milli Eğitim Bakanlığı açısından tamam. Biz ne yapacağımız konusunda binlerce öğretmenlerle, okul müdürüyle, akademisyenlerle, sivil toplum kuruluşlarıyla, sendikalarla defalarca görüştük. Adım adım nerede ne yaparsak sistemi bütünsel olarak olumlu etkileyebiliriz.'
'Yeni yasama dönemine kalacak gibi görünüyor'
Selçuk, eğitimde bir parametre ile oynandığında bundan çok sayıda parametrenin etkilendiğini dile getirdi. Mesela, 'Okul öncesinde 5 yaş zorunlu kılınacak' dendiğinde, bundan 16-17 parametrenin etkilendiğini anlatan Selçuk, 'Her bir karar alındığında hangi parametreler nasıl etkilenir simülasyonuna ihtiyacı var bakanlığın. Bütünü işle dizayn etmek zorundayız. Biz bu bütüne ilişkin bir matrikse sahibiz.' şeklinde konuştu.
'Biz hazırlığımızı tamamladık.' diyen Selçuk, şöyle devam etti: 'Maliye Bakanlığıyla ilgili ve Maliyenin eğitimde yapılan çalışmalara ilişkin olumlu bakışı ve desteği son derece yüksek. Bir de Meclis aşaması var. Aslında bu hazırlıkların kamuoyuna açılmasıyla ilgili de bir aşama olacak, onu da bekliyoruz. Bundan fayda umuyoruz çünkü bu bizim yukarıdan aşağı bir söylememiz olması mümkün olmayan bir konu.
Bunu zeminden yukarı doğru, yani toplumla paylaşarak kalıcı bir değer haline dönüştürebiliriz. Aksi takdirde belli kişisel yaklaşımlar söz konusu olur, subjektivite artar. Yeni yasama dönemine kalacak gibi görünüyor, ek işlerden bir tanesi olabilir. Tabii buna Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemi içerisinde kabine karar veriyor.
'Destek kurslarının iyileştirilmesiyle ilgili çok yönlü bir modelleme çıkardık'
Milli Eğitim Bakanı Selçuk, dershanelere ilişkin şunları kaydetti: 'Okullarımızda bu ihtiyaç nasıl giderilir ile ilgili bir çalışmamız var, bu bitti. Mevcut okullarımızdaki destek kurslarının iyileştirilmesiyle ilgili çok yönlü bir modelleme çıkardık. Sayın Cumhurbaşkanımızın talimatı sonrasında bizim için önemli olan şey, mevcut durumdaki ihtiyaçları tümüyle tatmin etmek.'
'Okullarda öğrenme düzeyleri arasında yüksek fark var'
Türkiye'deki okullarda öğrenme düzeyleri arasında yüksek fark olduğuna değinen Selçuk, iyi imkanlara sahip olan ve olmayan okullar arasındaki farkın fazlalılığına ve bunun azaltılması gerektiğine vurgu yaptı. Selçuk, aksi halde kamuoyunda 'Şu okula gitmek istiyoruz.' düşüncesiyle belli okulların işaret edileceğini, bunun da sınav ihtiyacını ortaya çıkaracağını ifade etti.
Selçuk, 'Bu fark azalmazsa sınav ve sınav baskısı azalmaz. Okullardaki öğrencilerimizin öğrenme farklılıkları arasında yüzde 30'un üstünde fark var. Bu fark azalmazsa o fark da azalmaz. Bizim işimiz bu farkı azaltmak. Biz bunu yapıyoruz ve azaltmaya başlıyoruz.' diye konuştu.
Farkı azaltmak için 'regülasyon politikası' uyguladıklarını aktaran Selçuk, 'Mevcut durumda yapılabilecek işler var ama onlar henüz yapılmadığı için bu düzenlemeler olduğunda bu fark zaten kısmen azalacak. Bir kısmı yatırım bütçesiyle ilgili. Belli yatırım politikaları uygulanmazsa bu fark azalmaz. Bu kısımla ilgili de genel ekonomik durum çerçevesinde değerlendirmeler yapıyoruz.' dedi.
'Tüm derslere ilişkin video kütüphane oluşturuyoruz'
Öğrencilerin çok sevdikleri bazı derslerin öğretmenlerini seçtiklerini belirten Selçuk, 'Onlarla tüm derslere ilişkin video kütüphanesi oluşturuyoruz. Türkiye'nin çok yetkin öğretmenlerini seçiyoruz. Diyelim ki fizik konusunda, onun bütün yıl boyunca var olan içerikleri, müfredatı sunmasını istiyoruz. Herkese bir fırsat eşitliği sağlıyoruz. Bu videolar şu anda hazırlanıyor. Biz bunu herkese ücretsiz açacağız. Mezunlar, vatandaşlar... Ücretsiz olarak, mobil olarak, bir IP tv üzerinden ya da başka yerden. Bunun senaryoları hazırlandı. Bunu ortaöğretimin iyileştirilmesi meselesi olarak görüyoruz.' ifadelerini kullandı.
Selçuk, çocukların buna ihtiyaç duyma nedenlerine ilişkin ise şu değerlendirmelerde bulundu: 'Bu ihtiyacı biz yok sayamayacağımıza göre biz bunu nasıl doyuracağız. Biz bunun sahici karşılığını veriyoruz. Çocuğa hafta sonu sadece 'kursa git' biçiminde değil de istersen mobil, istersen video kütüphanesi olarak, istersen kaynak olarak, istersen okulunda ders olarak ama sana rehberlik ederek, ailenle temas ederek, senin devamını, devamsızlığını izleyerek... Bunu bir ekosistem üzerinden ve Türkiye'nin en iyi soru hazırlayan ekibiyle çalışıyoruz. Bir akademik kurulla beraber çalışıyoruz. Çocuğun karşılaşabileceği en iyi içerik ve dersler. Bunların hepsi yükseköğretime oryantasyon da olmalı. Aksi takdirde biz bunu sadece bir dershane meselesi olarak görürüz. Bunu çocuğun çok yönlü gelişmesi olarak değerlendiriyoruz.'
'Okula başlama yaşında 69 ayı başlatacağız'
Anaokulu eğitiminin zorunlu eğitim kapsamına alınıp alınmayacağına ilişkin soruya Selçuk, '5 yaşı zorunlu kılmak 3 sene sonra takvimde yer verdiğimiz bir şey. Buna karar verirsek ne kadar dersliğe ihtiyacımız var? Kaç öğretmen gerekiyor? Finansmanın bütçeleme modeli ne olacak diye fizibilite çalışmamızı yaptık. Bu biraz zamanla ilgili bir şey. Bu kadar derslik ihtiyacını birden bire kapatmamız söz konusu değil, zaman içerisinde bunu kapatalım 5 yaşı zorunlu olarak, 3 yıl sonra yapacağımıza dair taahhüdümüz var. Türkiye'nin genel ekonomik durumuyla da ilişkili olmakla birlikte çok büyük bir mesafe alacağımızı görüyoruz.' yanıtını verdi.
Bakan Selçuk, 4 yaş ve 3 yaşı da dikkate alarak, Bakanlık olarak, Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı ve belediyelerle çalışmalar yaptıklarını belirterek, 'Hiç okula gidemeyenlerin evine okul öncesi paketi anlamında nasıl destek veririz ile ilgili paketler hazırladık, süreç devam ediyor. 69 ay olarak bir saptamamız var. Burada yapmak istediğimiz şey, 6-7 yaş çağ nüfusu iç içe girdi. 4+4+4'ten sonra aynı çağın nüfusunda yüzde 40'a yakın çocuğumuz oldu. Derslik açığımızla ilgili bize ortaöğretimde önümüzdeki yıl yepyeni bir fotoğraf sunacak. Bütün bu karışıklığın önüne geçmek için 69 ayı önümüzdeki yıl zaten gerçekleştirmiş olacağız.' dedi.
'Öğretmenlere yan alanlarda sertifikalar vereceğiz'
Selçuk, ders çeşitlerinin ve saatlerinin azaltılmasına yönelik çalışmanın hangi aşamada olduğuna ilişkin soruyu şöyle yanıtladı: 'Ders çeşitlerinin ve saatlerinin azaltılmasının dünyadaki genel eğilimlerle de ilgili olduğunu, Anglosakson dünyasında lisede ve ortaöğretimde 5-6 dersin olduğunu görüyoruz. Bizde aynı yaşta 16-17 dersin olduğunu görüyoruz. Bir çocuğun bu kadar çok dersle muhatap olması ve derinlemesine bu dersleri içselleştirme ihtimali söz konusu değil. Bütün dünya bunu böyle yaparken biz neler yapılabiliriz diye baktığımız da yapmak istediğimiz şu; bir çocuğu önce tanımak zorundayız. Lise sona gelmiş bir çocuğun 'Acaba neyi seçsem? Acaba ben neye uygunum? Acaba hangi bölüm bana daha iyi gelir?' endişeleri varsa eğer yaptığımız rehberliğin güçlendirilmesi gerektiğini gösterir. Çocuğu tanımalıyız. Bununla ilgili özellikle mesleki eğimde bir set hazırladık. Bu set yaklaşık 1,5 saat süren bir testle çocuğun mesleki eğitimin hangi ana yada alt dalına uygun olduğunu gösteren bir test.'
Bu testin çok sayıda beceriyi kapsadığını ve bu sayede öğrencilerin daha iyi tanınacağını belirten Bakan Selçuk, 'Bizim üniversite seviyesinde Türkçe eğitimi vermemizin temel sebebi de budur. Çocuklar en alttan beri daha yetkin gelse yukarıda bu ihtiyaçlar kalkacaktır.' dedi.
Norm kadro konusunda çıkabilecek fazlalığın kağıt üzerinde bir fazlalık olacağını söyleyen Selçuk, 'Hiç bir öğretmenimizin boşta kalması asla söz konusu değil. Üniversitelerle yaptığımız anlaşmalar var, öğretmenlerimize yan alan ve sertifikalar vereceğiz. Çift ana dal, yan dal gibi uygulamalar bütün dünyada olduğu gibi Türkiye'de de var. Böyle bir imkanı öğretmenlerimize sunmak için YÖK ve üniversite rektörlerimizle görüştük. Daha çok öğretmene ihtiyacımız varken öğretmenlerimizin boşta kalması gibi bir şey söz konusu değil.' ifadelerini kullandı.
'Okul profili çalışması 13 Mart'ta kamuoyuna tanıtılacak'
Okullar arasındaki kalite farkının ortadan kaldırılması çerçevesindeki 'okul profili' çalışması ve hayırseverlerin eğitime yardımına yönelik planlamaya ilişkin sorular üzerine Selçuk, 'okul profili' çalışmasının 13 Mart'ta kamuoyuna tanıtılacağını söyledi.
Öncelikle 'kalite' ifadesi üzerinde anlaşılması gerektiğini, Türkiye'de aynı kelime kullanıldığı halde farklı şeyler anlama, farklı kelimelerden aynı şeyi anlama fotoğrafı ve manzarasının görüldüğünü ifade eden Selçuk, sözlerini şöyle sürdürdü: 'Burada bizim kaliteden kastımız herhangi bir okul müdürü, 'ben hangi parametrelerde, hangi bileşenlerde ne yaparsam okulum hangi düzeyde yükselir, iyileşir?'. Bunun elinde bir haritalaması olması lazım. Şu anda öyle bir haritalama yok. Okul profili bunu getiriyor. Diyor ki 'insan kaynakları, fiziksel şartlar, finansman, okul toplum ilişkileri açısından böyle parametreler var. Bütün bu parametrelerde, alt bileşenlerde senin okulunun fotoğrafı bu'. Ben her bir okulu mobil olarak telefonumdan izleyebilirim. Müdür de izleyebilir. Sonra okulunda ne yaparsa başarılı müdür olur? Okulunda ne yaparsa kaliteli okula doğru yolculuk olur? Kendisinden bir yıllık bir hedef çıkarmasını istiyoruz, 'bir yılın sonunda şu parametrelerde şuraya geldik, geleceğiz'.'
Kendilerinin buna finansman desteği vereceğini belirten Selçuk, şunları kaydetti: 'Üzerinde çalıştığımız konu şu, bütün okulların eşit imkanları olmadığı için her bir okulun, bu profildeki başlangıç puanı farklı. Yani imkanı çok iyi okul diyelim ki 100 üzerinden 30'dan, 40'tan başlıyorsa ama 2'den başlayan okullar da var. Dolayısıyla biz bunları finansal olarak eşit dengelemeyeceğiz, adil dengeleyeceğiz. Burada öğrenci başına daha çok para vereceğiz bir okul için, diğerinde daha az bir bütçeleme yaklaşımında olacağız. Finansal olarak genel adalet temelli bakış açımız bu.'
Diğer bakış açılarının da yöneticilerin yetişmesine ilişkin olduğunu ifade eden Selçuk, okul yöneticiliğini 'profesyonel bir iş' olarak tanımladı. Selçuk, birkaç ay sürecek bir eğitim olacağını aktararak, 'Yüz yüze olacak, uygulamalı çalışmalar. Uzaktan öğretimle ilgili devam edecek, ara ara tekrar gelecekler ve ÖSYM'nin yapacağı bir sınav var nisanın sonuna doğru.' dedi.
İlk defa uluslararası yönetici yetiştirme içeriklerini taşıyan farklı soruların olduğu sınava ilişkin de örnek sorular yayınladıklarını belirten Selçuk, 'Senaryo ve yorumlama temelli, akıl yürütme, eleştirel düşünme vesaire gibi birçok açıdan. Farklı içerikler var, bu sorularda.' diye konuştu.
'Önce pilot başlıyoruz'
Bakan Selçuk, hayırseverlerin eğitime katkısının planlamasına yönelik çalışmaları da şu şekilde anlattı: 'Bir coğrafi bilgi sistemi üzerinden Türkiye haritasında binlerce okulun her birisinin fotoğrafını, durumunu gösteren ve oradaki duruma göre, o okula nasıl katkı sağlanabileceğine ilişkin somut olarak isimlendirmelerin, listelemelerin yapıldığı... İsterse bir kağıt desteği sağlayabilir, isterse okul binası yapabilir bir hayırsever. İsterse oraya bir robotik atölyesi kurabilir. Bunun hepsinin modellemesi var ve bunu herkes oradan takip edebilecek. 'Ben bunu yaptım da ne oldu?', okulun web sayfasında bunu izleyecek ve kanaat getirecek. Bu yapılanlar boşa gitmiyor ve kim nereye ne yapabileceğini bir yazılım üzerinden çok rahatlıkla görüp, daha sonra bu yazılım o kişilerle bağlantıyı devam ettiriyor. Onlara geri bildirim veriyor ya da belli STK'lerle ilişkiyi ya da e-devletin başka birimleriyle ilişkilendirilerek çalışmalar yapıyor.'
Uygulamanın nisanda hayata geçirileceğini bildiren Selçuk, şu değerlendirmede bulundu: 'Bizim şöyle bir prensibimiz var. Biz bir şeyi yaptığımızda birdenbire ülkenin tamamına yapmıyoruz. Küçük ve orta ölçekli pilotumuz var. Sonra milli çerçevede ulusal uygulamamız var. Çünkü biz bunu tamam biliyoruz, kendi deneyimlerimizle yaptık, gördük sonuçlarını ama Türkiye'de aniden bir değişiklik yapıp, herkesi buna muhatap kılmak doğru değil. Biz önce bir görelim ne olduğunu. Birkaç ay bunu görürüz ama önümüzdeki öğretim yılına ulusal ölçekli başlamış olur. Önce pilot başlıyoruz.'
