Birleşmiş Milletler HIV/AIDS Ortak Programı (UNAIDS) İcra Direktörü Winnie Byanyima, ABD'nin tüm dış yardımları durdurması kararının HIV ile mücadeleyi olumsuz etkileyeceğini, hastalıkta gerçek bir artış yaşanacağını ve bunun bazı bölgelerde yıkıcı etkisinin olacağını söyledi.
Byanyima, BM Cenevre Ofisi'nde ABD'nin küresel yardım fonu kesintilerinin HIV ile mücadeleye etkisine ilişkin basın toplantısı düzenledi.
ABD'nin dünya genelinde insani yardım çalışmalarına yönelik büyük fon kesintilerinin etkisiyle belirsizliğin sürdüğünü kaydeden Byanyima, desteğin yeniden sağlanmadığı takdirde gelecek 4 yıl içinde 6,3 milyon kişinin daha öleceği konusunda uyarıda bulundu.
Byanyima, "Bu hastalıkta gerçek bir artış göreceğiz ve insanların 1990'larda ve 2000'lerde gördüğümüz şekilde öldüğünü göreceğiz." dedi.
2023'te küresel olarak HIV ile ilgili 1,3 milyon yeni enfeksiyonun görüldüğünü kaydeden Byanyima, 8,7 milyon yeni enfeksiyon daha beklediklerini bildirdi.
Byanyima, ABD'nin kesintileri nedeniyle ortaya çıkan fon açığının başka hükümetler tarafından doldurulacağına ilişkin bilgi almadıklarını aktardı.
"ABD fonlarının bu ani çekilmesi birçok kliniğin kapatılmasına, binlerce sağlık çalışanının işten çıkarılmasına yol açtı." ifadelerini kullanan Byanyima, bunlar arasında hemşireler, doktorlar, laboratuvar teknisyenleri ve eczane çalışanlarının da bulunduğunu söyledi.
Byanyima, ABD fonlarına büyük ölçüde bağımlı olan bazı BM kuruluşlarının faaliyetlerinin aksamasının, hizmet verdikleri topluluklar üzerinde ciddi etki oluşturduğunun da altını çizdi.
ABD'nin fonları zamanla azaltmak istemesinin makul olduğuna işaret eden Byanyima, "Ancak hayat kurtarıcı desteğin aniden çekilmesi, özellikle Afrika, Asya ve Latin Amerika'da dahil ülkeler genelinde yıkıcı etkiye sahip." diye konuştu.
Byanyima, ABD'ye bu kararı yeniden değerlendirme ve hayat kurtarıcı hizmetlerin acilen yeniden sağlanması çağrısında bulundu.
UNAIDS, 2023'te dünya genelinde yaklaşık 40 milyon kişinin HIV ile yaşadığını açıklamıştı.
Bu sayının yaklaşık 1,3 milyonu aynı yıl HIV ile yeni enfekte olurken, 630 bin kişi AIDS ile ilgili hastalıklar nedeniyle hayatını kaybetmişti.
- USAID ile ilgili tartışmalar
ABD Başkanı Donald Trump, 20 Ocak'ta başkanlık görevine başlamasının hemen ardından dış yardımlara yönelik kararname imzalamıştı.
Kararnamede ABD'nin, dış kalkınma yardımı programlarından sorumlu tüm bakanlık ve kurumların dış ülkelere yapacağı ödemeleri keseceği, programın ABD dış politikasıyla uyumunun değerlendirilmesi için 90 günlük inceleme süresinin başlatıldığı kaydedilmişti.
ABD Dışişleri Bakanlığı da 27 Ocak'ta Bakanlık ve ABD Uluslararası Kalkınma Ajansı (USAID) tarafından finanse edilen tüm dış yardımların durdurulduğunu açıklamıştı.
ABD'nin Hükümet Verimliliği Departmanının (DOGE) başındaki Elon Musk ise USAID yöneticileri ile yaşadığı sorun nedeniyle çalışanların "idari izne çıkarıldığını" duyurmuştu. Ajansın sosyal medya hesapları da kapatılmıştı.
Ardından Washington Bölge Mahkemesi yargıcı Amir Ali, Trump yönetiminin, USAID tarafından finanse edilen tüm dış yardım programlarına yönelik fonların geçici olarak yeniden başlatılmasına karar vermişti.
